۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'يك' به 'یک'
جز (جایگزینی متن - 'براى' به 'برای') |
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
'''احمد بن يوسف بن ازرق فارقى'''، محدث، فقيه، مورخ، جغرافى‌دان معروف سده 6ق / 12م و مؤلف تاريخ «مَيافارقين و آمِد» معروف به «تاريخ الفارقي» مى‌باشد. او در شوال 510ق / 1117م، در مَيافارقين، از شهرهاى ديار بكر، در خانواده‌اى اصيل و سرشناس متولد شد. | '''احمد بن يوسف بن ازرق فارقى'''، محدث، فقيه، مورخ، جغرافى‌دان معروف سده 6ق / 12م و مؤلف تاريخ «مَيافارقين و آمِد» معروف به «تاريخ الفارقي» مى‌باشد. او در شوال 510ق / 1117م، در مَيافارقين، از شهرهاى ديار بكر، در خانواده‌اى اصيل و سرشناس متولد شد. | ||
اطلاعات مفصلى درباره پدر و خاندان او در دست نيست. نياى وى رئيس ابوالحسن على بن ازرق | اطلاعات مفصلى درباره پدر و خاندان او در دست نيست. نياى وى رئيس ابوالحسن على بن ازرق یکى از رجال مشهور زمان خود بود و لقب رئيس، بر پايگاه مهم سياسى - اجتماعى وى دلالت دارد. | ||
عمده اطلاعات ما درباره اين مورخ، از جاى‌جاى کتاب تاريخش به دست مى‌آيد. وى در جوانى برای فراگيرى دانش به بغداد رفت و در آنجا به آموختن قرآن، فقه، لغت و نحو، حديث و تفسير همت گماشت و از دانش گروه زيادى از مشايخ و استادان آن شهر، بهره گرفت. | عمده اطلاعات ما درباره اين مورخ، از جاى‌جاى کتاب تاريخش به دست مى‌آيد. وى در جوانى برای فراگيرى دانش به بغداد رفت و در آنجا به آموختن قرآن، فقه، لغت و نحو، حديث و تفسير همت گماشت و از دانش گروه زيادى از مشايخ و استادان آن شهر، بهره گرفت. | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
او همچون جدش ابوالحسن على، مدتى از عمر خود را عهده‌دار پاره‌اى از مشاغل دولتى بود. در 543ق / 1148م، وى را در شغل اِشراف بر اوقاف حومه مَيافارقين مى‌بينيم و اين زمانى بود كه مكين‌الدين مصرى از جانب سعيد حسام‌الدين در اين شهر حكم مى‌راند. در 562ق / 1166م، نظارت بر حصن كيفا را بر عهده گرفت. پس از مدتى به مَيافارقين بازگشت و به منصب اِشراف بر موقوفات اين شهر گمارده شد. افزون بر اينها، وى در بلاد ديگر، مناصب ديگرى را بر عهده داشت. | او همچون جدش ابوالحسن على، مدتى از عمر خود را عهده‌دار پاره‌اى از مشاغل دولتى بود. در 543ق / 1148م، وى را در شغل اِشراف بر اوقاف حومه مَيافارقين مى‌بينيم و اين زمانى بود كه مكين‌الدين مصرى از جانب سعيد حسام‌الدين در اين شهر حكم مى‌راند. در 562ق / 1166م، نظارت بر حصن كيفا را بر عهده گرفت. پس از مدتى به مَيافارقين بازگشت و به منصب اِشراف بر موقوفات اين شهر گمارده شد. افزون بر اينها، وى در بلاد ديگر، مناصب ديگرى را بر عهده داشت. | ||
او | او یک چند متصدى اِشراف موقوفات دمشق بود و مدتى نيز مسئوليت‌هاى مهمى در گرجستان داشت. به سبب همين پايگاه بلند اجتماعى - سياسى وى بوده است كه گزارش‌هاى او را مى‌توان از صحت و سنديت قابل ملاحظه‌اى برخوردار دانست؛ زيرا او در مقامى بوده كه مى‌توانسته است از مسائل و رویدادهاى سياسى و اجتماعى بسيارى كه برای ديگران دست‌يافتنى نبود، اطلاع حاصل كند. | ||
او عالمى كثيرالسفر بود. به سابقه علاقه شديدى كه به تاريخ و اوضاع اجتماعى، تاريخى و جغرافيايى داشت، به سفرهاى متعددى دست زد. در خلال اين سفرها با طبقات مختلف، از خلفا، سلاطين و وزرا گرفته تا علما، قضات و مسئولان حكومتى شهرها و ولايات ملاقات‌ها كرد و اطلاعات ارزشمندى به دست آورد. اين سفرهاى آموزنده تأثير زيادى در او برجاى گذاشت. در واقع بخش زيادى از آنچه در کتاب وى آمده، ثمره مشاهدات و يادداشت‌هاى او در طى اين سفرهاست. | او عالمى كثيرالسفر بود. به سابقه علاقه شديدى كه به تاريخ و اوضاع اجتماعى، تاريخى و جغرافيايى داشت، به سفرهاى متعددى دست زد. در خلال اين سفرها با طبقات مختلف، از خلفا، سلاطين و وزرا گرفته تا علما، قضات و مسئولان حكومتى شهرها و ولايات ملاقات‌ها كرد و اطلاعات ارزشمندى به دست آورد. اين سفرهاى آموزنده تأثير زيادى در او برجاى گذاشت. در واقع بخش زيادى از آنچه در کتاب وى آمده، ثمره مشاهدات و يادداشت‌هاى او در طى اين سفرهاست. | ||
وى چند بار به شهر آمِد سفر كرد و در آنجا شاهد برخى كشمكش‌ها ميان سعيد حسام‌الدين و سپاه فرنگ بود. سفرهايى هم به موصل كرد. در | وى چند بار به شهر آمِد سفر كرد و در آنجا شاهد برخى كشمكش‌ها ميان سعيد حسام‌الدين و سپاه فرنگ بود. سفرهايى هم به موصل كرد. در یکى از اين سفرها كه در 544ق / 1149م، اتفاق افتاد، در مصاحبت سعيد حسام‌الدين بود. ماردين، در شمال جزيره، یکى ديگر از شهرهایى بود كه وى چند نوبت به آن سفر كرد. در خلال ديدارش از اين شهر، با بعضى از قضات و خطبا مانند علم‌الدين ابوالفتح محمد بن نباته، قاضى ماردين و بهاء‌الدين على بن نباته، خطيب اين شهر، ملاقات كرد. در اين سفر قلعه ماردين، مسجد شهر و نيز مقابر بزرگانى چون شمس‌الدين غازى و برادرش شمس‌الدوله را ديد. | ||
وى 3 بار از بغداد ديدار كرد. در | وى 3 بار از بغداد ديدار كرد. در یکى از اين ديدارها موفق به ديدن خليفه وقت (مقتفى) شد. ضمن سفرهايش به بغداد، با عده‌اى از علماى اين شهر ملاقات كرد، در مجلس آنان حاضر شد و استماع سخن كرد و کتاب‌هايى بر آنان خواند. در بغداد او شاهد وزارت و عزل شرف‌الدين على بن جراد (طراد) زينبى، نقيب النقباء بعضى از خلفاى عباسى مانند المستظهربالله و وزير المقتفى‌بالله بود. | ||
ديدار او از بغداد، بيشترين اثر را در حيات علمى و موقعيت اجتماعى‌اش داشت. او چند بار هم به دمشق سفر كرد. در آنجا با قاضى القضات كمال‌الدين شهرزورى ديدار كرد و از مهربانى‌هاى فراوان او بهره‌مند شد. در اين سفر و از جانب همين قاضى القضات بود كه مقام نظارت اوقاف حومه دمشق به او تفویض شد. | ديدار او از بغداد، بيشترين اثر را در حيات علمى و موقعيت اجتماعى‌اش داشت. او چند بار هم به دمشق سفر كرد. در آنجا با قاضى القضات كمال‌الدين شهرزورى ديدار كرد و از مهربانى‌هاى فراوان او بهره‌مند شد. در اين سفر و از جانب همين قاضى القضات بود كه مقام نظارت اوقاف حومه دمشق به او تفویض شد. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
وى در سفرهاى مكررش به دمشق، مساجد، قبور و مشاهد گروهى از خلفا، علما، قضات و اوليا را زيارت كرد و بعدها شرح مشاهدات خویش را در کتاب تاريخ خود آورد. | وى در سفرهاى مكررش به دمشق، مساجد، قبور و مشاهد گروهى از خلفا، علما، قضات و اوليا را زيارت كرد و بعدها شرح مشاهدات خویش را در کتاب تاريخ خود آورد. | ||
تاريخ درگذشت وى به‌درستى روشن نيست، اما بنا بر | تاريخ درگذشت وى به‌درستى روشن نيست، اما بنا بر یکى از دو يادداشتى كه وى به خط خود در صفحه آخر نسخه‌اى از «إحياء العلوم» [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] نوشته و در آن صريحاً قيد كرده كه قرائت اين کتاب را در 577ق / 1181م، به پایان رسانده است، معلوم مى‌شود كه تا اين تاريخ هنوز حيات داشته است<ref>کیوانی، مجدالدین، ج2، ص722</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||