۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'يك' به 'یک'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
#در استدلال به آيه 15 مطففين ''' «كلاّ إنهم عن ربهم يومئذ لمحجوبون» ''' مى‌گوید:چون آيه ناظر به مقام سخط (ناخشنودى) است و نشان مى‌دهد كه (افراد مورد اشاره در آيه) در حالت سخط از رؤيت خدا محرومند، مى‌توان نتيجه گرفت كه در حالت رضا (خوشنودى) مى‌توانند خداوند را ببينند.<ref>متن کتاب، ج1، ص40</ref> | #در استدلال به آيه 15 مطففين ''' «كلاّ إنهم عن ربهم يومئذ لمحجوبون» ''' مى‌گوید:چون آيه ناظر به مقام سخط (ناخشنودى) است و نشان مى‌دهد كه (افراد مورد اشاره در آيه) در حالت سخط از رؤيت خدا محرومند، مى‌توان نتيجه گرفت كه در حالت رضا (خوشنودى) مى‌توانند خداوند را ببينند.<ref>متن کتاب، ج1، ص40</ref> | ||
#استدلال به جبر: آيه 30 سوره انسان ''' «و ما تشاؤون الاّ ان يشاء اللّه» '''.<ref>همان</ref> | #استدلال به جبر: آيه 30 سوره انسان ''' «و ما تشاؤون الاّ ان يشاء اللّه» '''.<ref>همان</ref> | ||
#برای اثبات حجيت خبر واحد به آيات بعثت انبياء استناد ورزيده، نتيجه مى‌گيرد كه خداوند توسط | #برای اثبات حجيت خبر واحد به آيات بعثت انبياء استناد ورزيده، نتيجه مى‌گيرد كه خداوند توسط یک نفر حجت را بر ملت‌ها اقامه مى‌كرد. بيهقى نيز مى‌گوید: «شافعى به آياتى استدلال ورزيده كه در مورد وجوب اطاعت از پيامبر تا قيام قيامت، در قرآن آمده است و اطاعت از او در هر زمان بر هر شخصى واجب است. كسى هم كه در زمان پيامبر(ص) نبوده، امروزه از طريق روايت و خبر واحد از دستوراتش مطلع مى‌شود».<ref>همان، ص31 و 32</ref> | ||
#در برداشت از آيه 8-7 سوره سجده ''' «و بدأ خلق الانسان من طين ثم جعل نسله من سلالة من ماء مهين» ''' مى‌گوید: «از اين آيه فهميده مى‌شود كه منى، پاك است زيرا اصل و منشأ انسان از آب و خاک است كه هر دو پاك هستند و آفرينش نسل آدم از آب، دلالت بر طهارت و پاكى آن دارد. | #در برداشت از آيه 8-7 سوره سجده ''' «و بدأ خلق الانسان من طين ثم جعل نسله من سلالة من ماء مهين» ''' مى‌گوید: «از اين آيه فهميده مى‌شود كه منى، پاك است زيرا اصل و منشأ انسان از آب و خاک است كه هر دو پاك هستند و آفرينش نسل آدم از آب، دلالت بر طهارت و پاكى آن دارد. | ||
همچنين مى‌گوید: «خداوند خلقت انسان را از آب و خاک آغاز نمود و آن دو را پاك قرار داد و فرزندان آدمى را از آبى جهنده آفريد، پس خلقت انسان در ابتدا از دو چيز پاك بود و همين دليل بر آن است كه خلقت نسل او نيز پاك است.بنابراین منى نجس نيست؛ زيرا خداوند گرامى‌تر از آن است كه كسى را كه مورد تكريم خود قرار داده و او را بر خلايق ديگرش برترى داده، از چيزى نجس خلق كند». وى همچنين مى‌گوید: «اگر هم در مورد طهارت منى، حديثى از پيامبر(ص) نقل نشده باشد، شايسته است عقلها تشخيص دهند كه خداوند موجودى را كه گرامى داشته و در بهشت جاى داده است از چيزى نجس نمى‌آفريند». وى سپس نقل مى‌كند كه پيامبر(ص) هنگامى كه لباسش آلوده به منى شده بود آن را نشست.<ref>همان، ص81 و 82</ref> | همچنين مى‌گوید: «خداوند خلقت انسان را از آب و خاک آغاز نمود و آن دو را پاك قرار داد و فرزندان آدمى را از آبى جهنده آفريد، پس خلقت انسان در ابتدا از دو چيز پاك بود و همين دليل بر آن است كه خلقت نسل او نيز پاك است.بنابراین منى نجس نيست؛ زيرا خداوند گرامى‌تر از آن است كه كسى را كه مورد تكريم خود قرار داده و او را بر خلايق ديگرش برترى داده، از چيزى نجس خلق كند». وى همچنين مى‌گوید: «اگر هم در مورد طهارت منى، حديثى از پيامبر(ص) نقل نشده باشد، شايسته است عقلها تشخيص دهند كه خداوند موجودى را كه گرامى داشته و در بهشت جاى داده است از چيزى نجس نمى‌آفريند». وى سپس نقل مى‌كند كه پيامبر(ص) هنگامى كه لباسش آلوده به منى شده بود آن را نشست.<ref>همان، ص81 و 82</ref> | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
در اصطلاح به آياتى كه در آن حكم فقهى بيان شده است، «آيات الاحكام» مى‌گویند؛ آن‌چنان‌كه معروف گرديده است (در بين علماى شيعه) آيات الاحكام به همراه همه مكررات و متداخلات نزدیک به‌پانصد آيه است. (امّا برخى علماى اهل سنت آيات بيشترى را تحت اين عنوان يا عنوان «احكام القرآن» بررسى مى‌كنند. آيات الاحكام تقسيماتى دارد كه در كتب مربوطه بيان شده است (مانند ادوار فقه شهابى، ج 2، صفحه 4-6).اولين كسى كه در اين زمينه کتاب تأليف كرده است بنا به نظر [[آقا بزرگ تهرانى]] «ابونصر محمد بن سائب بن بشر كلبى صاحب احكام القرآن» از اصحاب امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و متوفى 149ق، پدر هشام كلبى نسّابه و مفسر معروف است و از گواهى ابن‌النديم معلوم مى‌شود كه او اولين مصنف و مؤلف در اين زمينه است نه امام شافعى يا ديگران. پس از كلبى، مقاتل بن سليمان (م 150ق) در همين زمينه کتابى نگاشته است. | در اصطلاح به آياتى كه در آن حكم فقهى بيان شده است، «آيات الاحكام» مى‌گویند؛ آن‌چنان‌كه معروف گرديده است (در بين علماى شيعه) آيات الاحكام به همراه همه مكررات و متداخلات نزدیک به‌پانصد آيه است. (امّا برخى علماى اهل سنت آيات بيشترى را تحت اين عنوان يا عنوان «احكام القرآن» بررسى مى‌كنند. آيات الاحكام تقسيماتى دارد كه در كتب مربوطه بيان شده است (مانند ادوار فقه شهابى، ج 2، صفحه 4-6).اولين كسى كه در اين زمينه کتاب تأليف كرده است بنا به نظر [[آقا بزرگ تهرانى]] «ابونصر محمد بن سائب بن بشر كلبى صاحب احكام القرآن» از اصحاب امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و متوفى 149ق، پدر هشام كلبى نسّابه و مفسر معروف است و از گواهى ابن‌النديم معلوم مى‌شود كه او اولين مصنف و مؤلف در اين زمينه است نه امام شافعى يا ديگران. پس از كلبى، مقاتل بن سليمان (م 150ق) در همين زمينه کتابى نگاشته است. | ||
پس از اين دو، نگارش احكام القرآن در ميان همه مذاهب اسلامى امرى متداول مى‌گردد و هر | پس از اين دو، نگارش احكام القرآن در ميان همه مذاهب اسلامى امرى متداول مى‌گردد و هر یک مطابق مذهب و عقيده خود کتابى تأليف مى‌كنند. برخى کتابهاى «آيات الاحكام» به ترتيب فقهى، برخى ديگر به ترتيب سوره‌ها و آيات قرآن و برخى به ترتيب موضوعى نظم يافته‌اند. | ||
==مقدمه‌هاى احكام القرآن== | ==مقدمه‌هاى احكام القرآن== | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
اين نسخه بر اساس نسخه خطى موجود در دارالكتب الملكية، المصريه در قاهره به شماره 715، تنظيم شده است. پاورقى‌ها و حواشى توسط عبدالغنى عبدالخالق در مورد نسخه بدل، آدرس آيات و اقوال منقول از شافعى و معناى برخى لغات، انجام يافته است. فهرستى از موضوعات مطرح شده در دو جلد، فهرستى از اعلام و اماكن و ليست استدراكات و اصلاحات، در پایان جلد دوم، محققان را يارى مى‌نمايد. | اين نسخه بر اساس نسخه خطى موجود در دارالكتب الملكية، المصريه در قاهره به شماره 715، تنظيم شده است. پاورقى‌ها و حواشى توسط عبدالغنى عبدالخالق در مورد نسخه بدل، آدرس آيات و اقوال منقول از شافعى و معناى برخى لغات، انجام يافته است. فهرستى از موضوعات مطرح شده در دو جلد، فهرستى از اعلام و اماكن و ليست استدراكات و اصلاحات، در پایان جلد دوم، محققان را يارى مى‌نمايد. | ||
چاپ آن در دو جزء و | چاپ آن در دو جزء و یک مجلد به قطع وزيرى توسط دارالكتب العلمية بيروت، به سال 1991م/ 1421ق انجام و عرضه شده است. قبل از اين چاپ، از سوى دارالقلم در دو جزء و یک مجلد با قطع وزيرى با تعليقات و مقدمه مفصل از قاسم الشماعى الرفاعى، در سال 1370ق/ 1950م، انتشار يافته بود. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||