۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دیوان اشعار منسوب به حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۵ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۲۲:۳۲
، ۵ اکتبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =با ترجمه منظوم از مولانا شوقي شاعر قرن نهم هجری | | عنوان‌های دیگر =با ترجمه منظوم از مولانا شوقي شاعر قرن نهم هجری | ||
ديوان امام علي عليه السلام. فارسي | ديوان امام علي عليه السلام. فارسي | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[شوقی، مولانا]] (نويسنده) | [[شوقی، مولانا]] (نويسنده) | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
[[روضاتيان، مريم]] (مقدمه‌نويس ) | [[روضاتيان، مريم]] (مقدمه‌نويس ) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی عربی | ||
| کد کنگره =PJA 3106 /د9033 | | کد کنگره =PJA 3106 /د9033 | ||
| موضوع =شعر عربی - قرن 1ق. - تاريخ و نقد | | موضوع =شعر عربی - قرن 1ق. - تاريخ و نقد | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
ب)- تصحیح متن که شامل اشعار عربی و ترجمه منظوم شوقی به فارسی است و با استفاده از پنج نسخه خطی انجام گرفته است. | ب)- تصحیح متن که شامل اشعار عربی و ترجمه منظوم شوقی به فارسی است و با استفاده از پنج نسخه خطی انجام گرفته است. | ||
ج)- شرح نسخهبدلهای فارسی و عربی. | ج)- شرح نسخهبدلهای فارسی و عربی. | ||
د)- تعلیقات اشعار فارسی و عربی. | د)- تعلیقات اشعار فارسی و عربی. | ||
و)- فرهنگ لغات و ترکیبات. | و)- فرهنگ لغات و ترکیبات. | ||
ه)- فهرستها (اعلام و منابع)<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه سیودو</ref>. | ه)- فهرستها (اعلام و منابع)<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه سیودو</ref>. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
مولانا شوقی، شاعر قرن نهم هجری است که دیوان اشعار منسوب به [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] را در سال 875ق، به نظم فارسی ترجمه کرده است. وی در مقدمه دیوان از «صدر زمان حضرت برهان دین» نام میبرد که احتمالاً خواجه برهانالدین عبدالحمید کرمانی وزیر سلطان ابوسعید تیموری است. آنچنانکه شوقی در مقدمه دیوان ذکر کرده است، برای کسب علم و دانش راهی سفر میشود و مدتی در بغداد اقامت میکند: {{شعر}}{{ب|''چون شدم آگاه ز فضل خدای''|2='' بر سفر افتاد مرا عزم و رای''}}{{ب|''چند گه از خدمت ارباب جود''|2=''مسکن من خطه بغداد بود''}}{{پایان شعر}} | مولانا شوقی، شاعر قرن نهم هجری است که دیوان اشعار منسوب به [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] را در سال 875ق، به نظم فارسی ترجمه کرده است. وی در مقدمه دیوان از «صدر زمان حضرت برهان دین» نام میبرد که احتمالاً خواجه برهانالدین عبدالحمید کرمانی وزیر سلطان ابوسعید تیموری است. آنچنانکه شوقی در مقدمه دیوان ذکر کرده است، برای کسب علم و دانش راهی سفر میشود و مدتی در بغداد اقامت میکند: {{شعر}}{{ب|''چون شدم آگاه ز فضل خدای''|2='' بر سفر افتاد مرا عزم و رای''}}{{ب|''چند گه از خدمت ارباب جود''|2=''مسکن من خطه بغداد بود''}}{{پایان شعر}} | ||
روزی در هنگام مطالعه دیوان اشعار [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]]، وجد و حال به او دست میدهد. سپس افسوس میخورد که چرا عجمیگویان نمیتوانند از این گوهرهای غیبی بهرهای ببرند. پس بر آن میشود تا دیوان را به نظم فارسی ترجمه کند. برای آنکه در ترجمه خویش دچار لغزش نشود، از افراد آگاه نیز یاری میگیرد تا معانی لغات را چنانکه شایسته است بهدرستی ترجمه کند. صدر زمان حضرت برهانالدین نیز از این امر استقبال میکند و چون مرشدی روحانی، با همت خود به یاری شوقی میشتابد. در این هنگام واقعهای نیز میبیند که عزم او را استوارتر میسازد و سرانجام به سال 875ق، ترجمه دیوان را به انجام میرساند: {{شعر}}{{ب|''واقعه هم دیدم و گشتم دلیر ''|2='' پای در این بیشه نهادم چو شیر''}}{{ب|''ساختم اندر ره عشق و طلب | روزی در هنگام مطالعه دیوان اشعار [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]]، وجد و حال به او دست میدهد. سپس افسوس میخورد که چرا عجمیگویان نمیتوانند از این گوهرهای غیبی بهرهای ببرند. پس بر آن میشود تا دیوان را به نظم فارسی ترجمه کند. برای آنکه در ترجمه خویش دچار لغزش نشود، از افراد آگاه نیز یاری میگیرد تا معانی لغات را چنانکه شایسته است بهدرستی ترجمه کند. صدر زمان حضرت برهانالدین نیز از این امر استقبال میکند و چون مرشدی روحانی، با همت خود به یاری شوقی میشتابد. در این هنگام واقعهای نیز میبیند که عزم او را استوارتر میسازد و سرانجام به سال 875ق، ترجمه دیوان را به انجام میرساند: {{شعر}}{{ب|''واقعه هم دیدم و گشتم دلیر ''|2='' پای در این بیشه نهادم چو شیر''}}{{ب|''ساختم اندر ره عشق و طلب ''|2='' این هزج از قول امیر عرب''}}{{ب|''سال شده هشتصد و هفتاد و پنج ''|2='' کز کرمش یافتم این طرفه گنج''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه چهلوشش تا چهلوهشت</ref>. | ||
برای آگاهی از میزان قدرت شاعری شوقی، باید دیوان او را به دو بخش مجزا تقسیم نمود. بخش اول، یعنی سیوهشت بیت آغاز کتاب که یادآور سبک سخنوری نظامی در «مخزن الأسرار» دارای ابیاتی روان، خوشآهنگ و خیالانگیز است. بخش دوم شامل ترجمه منظوم است که 360 قطعه را در بر میگیرد. وی در مقابل هر بیت عربی یک بیت فارسی سروده است. ابیاتش ساده و روان و نزدیک به کلام منثور است و در پارهای موارد سست به نظر میرسد و همان طور که در مقدمه دیوان آمده، ابیات را لفظ به لفظ و بیدخل و تصرف ترجمه کرده است. سادگی کلام شوقی در این بخش از دیوان، گذشته از آنکه سبک رایج عصر اوست، از ترجمه مستقیم وی از شعر عربی نیز سرچسمه میگیرد. شوقی بر آن بوده تا ابیات عر بی را بهگونهای به نظم فارسی ترجمه کند که به اصل عربی نزدیک باشد. بنابراین رعایت وزن و قافیه و مقید بودن به ترجمه لفظ به لفظ، شوقی را در چهارچوبی قرار داده که وی را تا حد زیادی از بهکار بردن صنایع ادبی بازمیدارد<ref>ر.ک: همان، صفحه چهلوهشت تا پنجاه</ref>. | برای آگاهی از میزان قدرت شاعری شوقی، باید دیوان او را به دو بخش مجزا تقسیم نمود. بخش اول، یعنی سیوهشت بیت آغاز کتاب که یادآور سبک سخنوری نظامی در «مخزن الأسرار» دارای ابیاتی روان، خوشآهنگ و خیالانگیز است. بخش دوم شامل ترجمه منظوم است که 360 قطعه را در بر میگیرد. وی در مقابل هر بیت عربی یک بیت فارسی سروده است. ابیاتش ساده و روان و نزدیک به کلام منثور است و در پارهای موارد سست به نظر میرسد و همان طور که در مقدمه دیوان آمده، ابیات را لفظ به لفظ و بیدخل و تصرف ترجمه کرده است. سادگی کلام شوقی در این بخش از دیوان، گذشته از آنکه سبک رایج عصر اوست، از ترجمه مستقیم وی از شعر عربی نیز سرچسمه میگیرد. شوقی بر آن بوده تا ابیات عر بی را بهگونهای به نظم فارسی ترجمه کند که به اصل عربی نزدیک باشد. بنابراین رعایت وزن و قافیه و مقید بودن به ترجمه لفظ به لفظ، شوقی را در چهارچوبی قرار داده که وی را تا حد زیادی از بهکار بردن صنایع ادبی بازمیدارد<ref>ر.ک: همان، صفحه چهلوهشت تا پنجاه</ref>. | ||
محقق کتاب در ادامه مقدمهاش برای آشنایی بیشتر خواننده با نحوه ترجمه شوقی از دیوان، ابتدا برخی از ابیات او را با متن عربی تطبیق داده است. سپس این ترجمه را با دو ترجمه دیگر مورد مقایسه قرار داده و به ویژگیهای ترجمه منظوم وی اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان، صفحه پنجاه</ref>. | محقق کتاب در ادامه مقدمهاش برای آشنایی بیشتر خواننده با نحوه ترجمه شوقی از دیوان، ابتدا برخی از ابیات او را با متن عربی تطبیق داده است. سپس این ترجمه را با دو ترجمه دیگر مورد مقایسه قرار داده و به ویژگیهای ترجمه منظوم وی اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان، صفحه پنجاه</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||