الجمان في تشبيهات القرآن (عربي): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - '== ساختار ==' به '==ساختار==')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۴۰: خط ۴۰:
زركشى و [[سيوطى]] از [[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] به‌عنوان دانشمند و مفسّرى كه تشبيهات قرآن را موضوع تأليف مستقلى قرار داده، ياد كرده‌اند. كتاب «الجمان»، تفسير ارزنده‌اى است كه توضيح 226 آيه از قرآن مجيد را در بر دارد و از آنجا كه مؤلف در همه فصول آن در پى اثبات برترى تشبيهات قرآنى بر ديگر تشبيهات همانند است، كتابش در زمينه اعجاز قرآن نيز مى‌تواند مفيد باشد. وى در اين كتاب علاوه بر شرح لغات، به قرائات و داورى درباره آنها نيز مى‌پردازد و از نحويان و لغت‌شناسان بزرگ چون فرّاء و مُبَرَّد بارها نقل قول مى‌كند و از شعر گذشتگان، خاصه ابن‌معتز (درگذشته 296ق) شاهد بسيار مى‌آورد.
زركشى و [[سيوطى]] از [[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] به‌عنوان دانشمند و مفسّرى كه تشبيهات قرآن را موضوع تأليف مستقلى قرار داده، ياد كرده‌اند. كتاب «الجمان»، تفسير ارزنده‌اى است كه توضيح 226 آيه از قرآن مجيد را در بر دارد و از آنجا كه مؤلف در همه فصول آن در پى اثبات برترى تشبيهات قرآنى بر ديگر تشبيهات همانند است، كتابش در زمينه اعجاز قرآن نيز مى‌تواند مفيد باشد. وى در اين كتاب علاوه بر شرح لغات، به قرائات و داورى درباره آنها نيز مى‌پردازد و از نحويان و لغت‌شناسان بزرگ چون فرّاء و مُبَرَّد بارها نقل قول مى‌كند و از شعر گذشتگان، خاصه ابن‌معتز (درگذشته 296ق) شاهد بسيار مى‌آورد.


لحن و سبک نگارش [[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] در كتاب «الجمان» با لحن و سبک وى در مقامات و اشعارش سخت متفاوت است و اين امر، با توجه به گفته‌هاى خود او در خاتمه كتاب.<ref>ص 408</ref>كه از كهنسالى و نابسامانى وضع زندگانى مى‌نالد، شگفت نمى‌نمايد.<ref>لسانى فشاركى، محمدعلى، ص21</ref>
لحن و سبک نگارش [[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] در كتاب «الجمان» با لحن و سبک وى در مقامات و اشعارش سخت متفاوت است و اين امر، با توجه به گفته‌هاى خود او در خاتمه كتاب.<ref>ص 408</ref>كه از كهنسالى و نابسامانى وضع زندگانى مى‌نالد، شگفت نمى‌نمايد.<ref>لسانى فشاركى، محمدعلى، ص21</ref>


شيوه مؤلف در ذكر تشبيهات قرآنى و مطالب پيرامون آن در كتاب بدين ترتيب است:
شيوه مؤلف در ذكر تشبيهات قرآنى و مطالب پيرامون آن در كتاب بدين ترتيب است:


#نويسنده، كتاب را به حسب سور و آيات مرتب نموده و تشبيهات وارده در قرآن را به ترتيب سوره و نيز تشبيهات هر سوره را نيز به ترتيب آيات مرتب نموده است.
#نويسنده، كتاب را به حسب سور و آيات مرتب نموده و تشبيهات وارده در قرآن را به ترتيب سوره و نيز تشبيهات هر سوره را نيز به ترتيب آيات مرتب نموده است.
#رويه مؤلف آن است كه به هنگام ذكر يك تشبيه، تشبيهات مانند آن از سوره‌هاى ديگر را نيز به آن ضميمه مى‌كند؛ تا اينكه تشبيهات شبيه يا نزدیک به هم در بيش از يك جا ذكر نشوند و شواهد شعرى آنها نيز تكرار نشود.<ref>ر.ک: متن كتاب، ص2، 47، 73 و 86</ref>
#رويه مؤلف آن است كه به هنگام ذكر يك تشبيه، تشبيهات مانند آن از سوره‌هاى ديگر را نيز به آن ضميمه مى‌كند؛ تا اينكه تشبيهات شبيه يا نزدیک به هم در بيش از يك جا ذكر نشوند و شواهد شعرى آنها نيز تكرار نشود.<ref>ر.ک: متن كتاب، ص2، 47، 73 و 86</ref>
#هر كجا كه مؤلف آيه‌اى را ذكر كرده، به تفسير و قرائات آن به‌اختصار پرداخته است.
#هر كجا كه مؤلف آيه‌اى را ذكر كرده، به تفسير و قرائات آن به‌اختصار پرداخته است.
#[[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] پس از آن، مثال‌هاى شعرى تشبيه را ذكر مى‌كند؛ به‌عنوان مثال در سوره يونس، پس از شرح و تفسير مفردات آيه 24: ''' «إنما مثل الحياة الدنيا كماء أنزلناه من السماء فاختلط به نبات الأرض...» '''، تشبيهات شعرى شبيه يا نزدیک به آن را در صفحات 59 - 66 ذكر مى‌كند. پس از آن با ذكر عبارت «و قد استعملوا من الاستعارة و التشبيه و...» شواهدى ديگرى را در صفحات 67- 85 ذكر مى‌كند.<ref>مقدمه محققان، صفحات س و ع</ref>
#[[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] پس از آن، مثال‌هاى شعرى تشبيه را ذكر مى‌كند؛ به‌عنوان مثال در سوره يونس، پس از شرح و تفسير مفردات آيه 24: ''' «إنما مثل الحياة الدنيا كماء أنزلناه من السماء فاختلط به نبات الأرض...» '''، تشبيهات شعرى شبيه يا نزدیک به آن را در صفحات 59 - 66 ذكر مى‌كند. پس از آن با ذكر عبارت «و قد استعملوا من الاستعارة و التشبيه و...» شواهدى ديگرى را در صفحات 67- 85 ذكر مى‌كند.<ref>مقدمه محققان، صفحات س و ع</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش