سفرنامه تاورنیه (ترجمه شیرانی): تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
جز (جایگزینی متن - 'فرانسوي' به 'فرانسوی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
(لینک درون متنی)
خط ۲۸: خط ۲۸:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
كتاب «سفرنامه تاورنيه»، تألیف تاورنيه به زبان فارسى از سفر مؤلف اروپايى به ايران مى‌باشد. تاورنيه يكى از بزرگترين سياحان قرن هفدهم ميلادى است كه در شناساندن ايران به بيگانگان و به خصوص فرانسویان نقش زيادى ايفا كرده است. حقيقت‌بينى و موشكافى وى در اين سفرنامه، به طوري است كه همه جا كاملا به چشم مي‌خورد و خواننده را به تحسين وا مى‌دارد.
'''سفرنامه تاورنيه'''، تألیف [[تاورنیه، ژان باتیست|تاورنيه]] ترجمه [[شیرانی، حمید|حمید ارباب شیروانی]] به زبان فارسى است که موضوع آن  سفر مؤلف اروپايى به ايران مى‌باشد.  


تاورنيه مطمئنا ايران را بهتر از ايرانيان همزمان خويش شناخته است، زيرا در شش سفر طولانى كه به ايران داشته، با نظرى دقيق نسبت به همه امور، از بزرگ‌ترين مسائل تا كوچك‌ترين آنها توجه كرده و با صراحت و صداقت آنچه ديده و در اطرافش گذشته به رشته تحرير در آورده است. بدون شك تاورنيه از سياحان همزمان و جهانگردان بعد از خود ارزش و اهميت بيشترى دارد، زيرا: تعداد مسافرت‌ها و مدت اقامتش در هر يك از اين اسفار خيلى بيشتر از ديگران بوده است، و حق تقدم او نسبت به جهانگردان آن زمان حتى شاردن او را برتر مى‌سازد به اضافه در دوره‌اى اقدام به اين مسافرت‌ها نموده كه عظمت و جلال ايران به آخرين حد خود رسيده و هنر و صنعت ايرانى مراحل كمال خود را مى‌پيموده است. همچنين شرح راه‌ها، شهرها، دهات، گفتگوها و برخوردها و حوادث را با اسلوبى دقيق و همه جانبه و مبسوط بيان نموده است. در همه سفرهايش نقاش مخصوصى به دنبال آورده كه شاهكارهاى معمارى، نقشه شهرها، قلاع، پل‌ها، البسه مخصوص ايرانيان و حتى وسائل ساده زندگى آن دوره را ترسيم نموده است.
[[تاورنیه، ژان باتیست|تاورنيه]] يكى از بزرگترين سياحان قرن هفدهم ميلادى است كه در شناساندن ايران به بيگانگان و به خصوص فرانسویان نقش زيادى ايفا كرده است. حقيقت‌بينى و موشكافى وى در اين سفرنامه، به طوري است كه همه جا كاملا به چشم مي‌خورد و خواننده را به تحسين وا مى‌دارد.
 
[[تاورنیه، ژان باتیست|تاورنيه]] مطمئنا ايران را بهتر از ايرانيان همزمان خويش شناخته است، زيرا در شش سفر طولانى كه به ايران داشته، با نظرى دقيق نسبت به همه امور، از بزرگ‌ترين مسائل تا كوچك‌ترين آنها توجه كرده و با صراحت و صداقت آنچه ديده و در اطرافش گذشته به رشته تحرير در آورده است. بدون شك [[تاورنیه، ژان باتیست|تاورنيه]] از سياحان همزمان و جهانگردان بعد از خود ارزش و اهميت بيشترى دارد، زيرا: تعداد مسافرت‌ها و مدت اقامتش در هر يك از اين اسفار خيلى بيشتر از ديگران بوده است، و حق تقدم او نسبت به جهانگردان آن زمان حتى شاردن او را برتر مى‌سازد به اضافه در دوره‌اى اقدام به اين مسافرت‌ها نموده كه عظمت و جلال ايران به آخرين حد خود رسيده و هنر و صنعت ايرانى مراحل كمال خود را مى‌پيموده است. همچنين شرح راه‌ها، شهرها، دهات، گفتگوها و برخوردها و حوادث را با اسلوبى دقيق و همه جانبه و مبسوط بيان نموده است. در همه سفرهايش نقاش مخصوصى به دنبال آورده كه شاهكارهاى معمارى، نقشه شهرها، قلاع، پل‌ها، البسه مخصوص ايرانيان و حتى وسائل ساده زندگى آن دوره را ترسيم نموده است.


و ما از بركت همين علاقه است كه اكنون حداقل آن همه شاهكار هنرى را با آنكه اغلب نابود شده، بر روى تابلو در اين كتاب مى‌بينيم و مى‌ستاييم.
و ما از بركت همين علاقه است كه اكنون حداقل آن همه شاهكار هنرى را با آنكه اغلب نابود شده، بر روى تابلو در اين كتاب مى‌بينيم و مى‌ستاييم.


== ساختار ==
== ساختار ==
كتاب داراى مقدمه چاپ دوم، مقدمه، نقشه مصنف، پنج كتاب، ضمائم و فهرست‌ها مى‌باشد. چون ترجمه اين كتاب در پنجاه سال قبل انجام گرديده است، از لحاظ نثر فارسى، لغات، طرز جمله‌بندى و بالاخره از نظر دستور زبان به وضع عجيبى آشفته بوده كه به وسيله محقق تا حدودى تصحيح شده است. ولى با اين حال نبايد از حق نبايد گذشت كه در پنجاه سال قبل ترجمه و نشر چنين كتابى، كارى بزرگ و قابل تحسين بوده است و بايد گفت همان گونه كه تاورنيه از جهانگردان پيشرو و بانى ايران‌شناسى نوين است، مترجم محترم اين كتاب نيز به سهم خود از پيشقراولان فن ترجمه در ايران مى‌باشد و همين امر بزرگترين افتخار براى مترجم كتاب است.
كتاب داراى مقدمه چاپ دوم، مقدمه، نقشه مصنف، پنج كتاب، ضمائم و فهرست‌ها مى‌باشد. چون ترجمه اين كتاب در پنجاه سال قبل انجام گرديده است، از لحاظ نثر فارسى، لغات، طرز جمله‌بندى و بالاخره از نظر دستور زبان به وضع عجيبى آشفته بوده كه به وسيله محقق تا حدودى تصحيح شده است. ولى با اين حال نبايد از حق نبايد گذشت كه در پنجاه سال قبل ترجمه و نشر چنين كتابى، كارى بزرگ و قابل تحسين بوده است و بايد گفت همان گونه كه [[تاورنیه، ژان باتیست|تاورنيه]] از جهانگردان پيشرو و بانى ايران‌شناسى نوين است، مترجم محترم اين كتاب نيز به سهم خود از پيشقراولان فن ترجمه در ايران مى‌باشد و همين امر بزرگترين افتخار براى مترجم كتاب است.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
خط ۵۶: خط ۵۸:
بخش ضمايم كتاب نيز شامل دو مبحث پول‌هاى ايران و حركت زشت هلندى‌ها مى‌شود.
بخش ضمايم كتاب نيز شامل دو مبحث پول‌هاى ايران و حركت زشت هلندى‌ها مى‌شود.


چنانكه محقق كتاب نيز به آن اشاره كرده است، تاورنيه نظير بيشتر تاريخ‌نويسان نكوشيده است كه تاريخ خود را تنها وقف جنگ‌ها و جدال‌ها و تعريف شاهان و بزرگان زمان خود كند؛ بلكه عميقا جامعه ايران عهد صفويه و عادات و رسوم و افكار و عقايد آنها را شناخته و بما نشان داده است، آداب و رسومي كه در هيچ يك از كتب فارسى دوران صفويه، حتى عهدهاى ما قبل و ما بعد آن نيز نمى‌توانيم يافت. تاورنيه حقايق عينى خارجى را عريان و بى‌پرده در سفرنامه خود منعكس مى‌نمايد و همين روش است كه سياحان بعد از او دنبال كردند و در طول سيصد سال ايران را آن چنان كه هست به جهانيان معرفى نمودند. تاورنيه نه تنها مى‌كوشد تا شرح مسافرت‌ها؛ راه‌ها و حوادث زمان خود را بيان كند. بلكه در اين كتاب، ما كم و بيش به تاريخ گذشته ايران و كشورهاى همجوار آشنا مى‌شويم.
چنانكه محقق كتاب نيز به آن اشاره كرده است، [[تاورنیه، ژان باتیست|تاورنيه]] نظير بيشتر تاريخ‌نويسان نكوشيده است كه تاريخ خود را تنها وقف جنگ‌ها و جدال‌ها و تعريف شاهان و بزرگان زمان خود كند؛ بلكه عميقا جامعه ايران عهد صفويه و عادات و رسوم و افكار و عقايد آنها را شناخته و بما نشان داده است، آداب و رسومي كه در هيچ يك از كتب فارسى دوران صفويه، حتى عهدهاى ما قبل و ما بعد آن نيز نمى‌توانيم يافت. [[تاورنیه، ژان باتیست|تاورنيه]] حقايق عينى خارجى را عريان و بى‌پرده در سفرنامه خود منعكس مى‌نمايد و همين روش است كه سياحان بعد از او دنبال كردند و در طول سيصد سال ايران را آن چنان كه هست به جهانيان معرفى نمودند. [[تاورنیه، ژان باتیست|تاورنيه]] نه تنها مى‌كوشد تا شرح مسافرت‌ها؛ راه‌ها و حوادث زمان خود را بيان كند. بلكه در اين كتاب، ما كم و بيش به تاريخ گذشته ايران و كشورهاى همجوار آشنا مى‌شويم.


دقت نظر تاورنيه و وسعت و عظمت ايران دوره صفوى او را مجبور مى‌كند كه بر روى جميع امور مربوط به اين كشور كنجكاو باشد، در اينجا ما به خوبى با كشورها و ايالات دست نشانده ايران، چون ارمنستان، گرجستان، قفقاز و غيره آشنا مى‌شويم و طرز حكومت، وضع لشگركشى، انواع سپاهيان و سلاح‌هاى مختلف، رفتار و عادات و رسوم مخصوص هر يك را مى‌شناسیم. تاورنيه دقيق‌ترين و مبسوطترين نقشه جغرافيايى دوران صفويه را بدست مى‌دهد و در ضمن ما را با جغرافياى اقتصادى و سياسى آن عهد عميقا آشنا مى‌سازد.
دقت نظر [[تاورنیه، ژان باتیست|تاورنيه]] و وسعت و عظمت ايران دوره صفوى او را مجبور مى‌كند كه بر روى جميع امور مربوط به اين كشور كنجكاو باشد، در اينجا ما به خوبى با كشورها و ايالات دست نشانده ايران، چون ارمنستان، گرجستان، قفقاز و غيره آشنا مى‌شويم و طرز حكومت، وضع لشگركشى، انواع سپاهيان و سلاح‌هاى مختلف، رفتار و عادات و رسوم مخصوص هر يك را مى‌شناسیم. [[تاورنیه، ژان باتیست|تاورنيه]] دقيق‌ترين و مبسوطترين نقشه جغرافيايى دوران صفويه را بدست مى‌دهد و در ضمن ما را با جغرافياى اقتصادى و سياسى آن عهد عميقا آشنا مى‌سازد.


طرز حكومت دوران صفوى، وضع ادارات و تقسيمات مملكتى، طرز اداره قشون، وضع حكام و نوع حكومت آنها، تقسيمات دربارى و مشاغل دربارى، بودجه مملكتى و چگونگى درآمد و مصرف آن، وضع روحانیون و حدود اختيارات آنها، و خلاصه جميع امورى كه از لحاظ مادى و معنوى كشور وسيع ايران را تشكيل مى‌داده، كاريست كه تاورنيه از عهده معرفى آن به خوبى برآمده است.
طرز حكومت دوران صفوى، وضع ادارات و تقسيمات مملكتى، طرز اداره قشون، وضع حكام و نوع حكومت آنها، تقسيمات دربارى و مشاغل دربارى، بودجه مملكتى و چگونگى درآمد و مصرف آن، وضع روحانیون و حدود اختيارات آنها، و خلاصه جميع امورى كه از لحاظ مادى و معنوى كشور وسيع ايران را تشكيل مى‌داده، كاريست كه [[تاورنیه، ژان باتیست|تاورنيه]] از عهده معرفى آن به خوبى برآمده است.


به علاوه تاورنيه روحيه و مراسم و آداب ملل مختلف، اديان و مراسم خاص هر يك، ازدواج و اعمال كفن و دفن، اعياد و سوگوارى‌هاى ملى و مذهبى، طرز آموزش و پرورش، اخلاق و طرز رفتار طبقات مختلف را وسيعا به ما نشان مى‌دهد.
به علاوه [[تاورنیه، ژان باتیست|تاورنيه]] روحيه و مراسم و آداب ملل مختلف، اديان و مراسم خاص هر يك، ازدواج و اعمال كفن و دفن، اعياد و سوگوارى‌هاى ملى و مذهبى، طرز آموزش و پرورش، اخلاق و طرز رفتار طبقات مختلف را وسيعا به ما نشان مى‌دهد.


بالاخره شناساندن ايران به جهانيان، به خصوص در بهترين دوران تاريخش بزرگترين خدمتى است كه اين مستشرق بزرگ به ايران و ايرانيان انجام داده است.
بالاخره شناساندن ايران به جهانيان، به خصوص در بهترين دوران تاريخش بزرگترين خدمتى است كه اين مستشرق بزرگ به ايران و ايرانيان انجام داده است.
خط ۷۵: خط ۷۷:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: تاریخ]]
[[رده: تاریخ]]
[[رده: تاریخ ایران]]
[[رده: تاریخ ایران]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش