۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'براى' به 'برای'
جز (جایگزینی متن - 'دعاي' به 'دعای') |
جز (جایگزینی متن - 'براى' به 'برای') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
كتاب، داراى بار انتقادى - اجتماعى است و در پوشش لطيفه و حكايت، آسيب‌پذيرترين نقاط نابسامانى‌هاى روزگار را مورد حمله قرار داده است. اين حكايت‌ها كه بعضا در كتب ادب تكرار شده و به ادب فارسى هم راه يافته است، في الواقع ثروت مشترك ادب اسلامى است. اين اثر، بيش از همه رنگ و بوى آثار [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] را دارد. | كتاب، داراى بار انتقادى - اجتماعى است و در پوشش لطيفه و حكايت، آسيب‌پذيرترين نقاط نابسامانى‌هاى روزگار را مورد حمله قرار داده است. اين حكايت‌ها كه بعضا در كتب ادب تكرار شده و به ادب فارسى هم راه يافته است، في الواقع ثروت مشترك ادب اسلامى است. اين اثر، بيش از همه رنگ و بوى آثار [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] را دارد. | ||
ابوحيان در «البصائر و الذخائر» نسبت به صوفيه، نظر انتقادآميز دارد و در عين حال، علاقه نشان مى‌دهد. انتقادش به تندروى‌هاى اعتقادى بعضى صوفيان يا صوفى‌نمايان است، ولى پرمدعایى عوام متصوفه را به مسخره مى‌گيرد كه اگر هر چه دارى | ابوحيان در «البصائر و الذخائر» نسبت به صوفيه، نظر انتقادآميز دارد و در عين حال، علاقه نشان مى‌دهد. انتقادش به تندروى‌هاى اعتقادى بعضى صوفيان يا صوفى‌نمايان است، ولى پرمدعایى عوام متصوفه را به مسخره مى‌گيرد كه اگر هر چه دارى برای يكى‌شان خرج كنى، مى‌گويد: تو كى هستى؟ اين همه را به تو امر كرده‌اند. | ||
در اين كتاب، بر قضيه بداء و تقيه و غيبت ايراد مى‌گيرد و همچون زيديه قديم | در اين كتاب، بر قضيه بداء و تقيه و غيبت ايراد مى‌گيرد و همچون زيديه قديم برای [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] بين صحابه، موقعيت خاصى قايل است. | ||
وى، مى‌گويد: [[امام على(ع)]] درياى علم است و قرين هدايت... ولى شيعه او در حق او، بسى اختلاف برپا مى‌كنند و به اوامر و نواهى او كمتر گوش مى‌دهند و پيدايش افراط غاليان را در مقابل تفريط خوارج مى‌داند و از [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] سخنى نقل مى‌كند كه چون از وى پرسيدند چرا صحابه پيغمبر با هم چونان برادران تنى بودند و با على چونان برادر ناتنى، پاسخ داد: از آن روى كه [[امام على(ع)]] به تنهايى، فضايل همگى ايشان را جمع داشت. | وى، مى‌گويد: [[امام على(ع)]] درياى علم است و قرين هدايت... ولى شيعه او در حق او، بسى اختلاف برپا مى‌كنند و به اوامر و نواهى او كمتر گوش مى‌دهند و پيدايش افراط غاليان را در مقابل تفريط خوارج مى‌داند و از [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] سخنى نقل مى‌كند كه چون از وى پرسيدند چرا صحابه پيغمبر با هم چونان برادران تنى بودند و با على چونان برادر ناتنى، پاسخ داد: از آن روى كه [[امام على(ع)]] به تنهايى، فضايل همگى ايشان را جمع داشت. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
مؤلف در اين كتاب از منابعى همچون قرآن و سنت و عقل و تجربه فراوان بهره برده است. | مؤلف در اين كتاب از منابعى همچون قرآن و سنت و عقل و تجربه فراوان بهره برده است. | ||
مايه اصلى اين اثر، يادداشت‌هايى است كه ابوحيان هنگام استنساخ | مايه اصلى اين اثر، يادداشت‌هايى است كه ابوحيان هنگام استنساخ برای خود برمى‌داشته است و از منابع اصلى كتاب خود، آثارى چون «النوادر» ابن اعرابى، «الكامل» [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]، «عيون الاخبار» [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]، «مجالس» ثعلب، «المنظوم و المنثور» ابن ابى طاهر و... را برمى‌شمارد. | ||
روش كتاب، همان روش [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] در «البيان» است كه موضوعات مختلف، به‌طور پراكنده و بدون هيچ نظم خاصى در كنار يك‌ديگر قرار گرفته‌اند. گر چه اين اثر، بر نقل و روايت استوار است، اما نقل با نقد همراه است و گاه پرسش‌هاى تفكرانگيز به ميان مى‌آيد. مؤلف، در اين اثر، اطلاعات سودمندى هم درباره فرق مختلف كلامى، همچون اماميه و صوفيه آورده و مغتنم است. ضمن بيان مطالب، گاه ازحدود ادب و اخلاق فراتر مى‌رود و مسائلى ركيك و سخيف بيان مى‌دارد. | روش كتاب، همان روش [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] در «البيان» است كه موضوعات مختلف، به‌طور پراكنده و بدون هيچ نظم خاصى در كنار يك‌ديگر قرار گرفته‌اند. گر چه اين اثر، بر نقل و روايت استوار است، اما نقل با نقد همراه است و گاه پرسش‌هاى تفكرانگيز به ميان مى‌آيد. مؤلف، در اين اثر، اطلاعات سودمندى هم درباره فرق مختلف كلامى، همچون اماميه و صوفيه آورده و مغتنم است. ضمن بيان مطالب، گاه ازحدود ادب و اخلاق فراتر مى‌رود و مسائلى ركيك و سخيف بيان مى‌دارد. | ||