الإعلان بالتوبيخ لمن ذمّ التاريخ: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'براى' به 'برای'
جز (جایگزینی متن - 'پايان' به 'پایان')
جز (جایگزینی متن - 'براى' به 'برای')
خط ۳۹: خط ۳۹:


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
سخاوى، در آغاز كتاب، به جايگاه و اهميت علم تاريخ پرداخته و اشتغال به فن تاريخ را براى علما از جليل‌ترين قربات، بلكه از جمله علوم واجب مى‌شمارد، سپس ترتيبى را كه در كتاب، براى بيان مطالب لحاظ نموده، چنين بازگو مى‌كند:
سخاوى، در آغاز كتاب، به جايگاه و اهميت علم تاريخ پرداخته و اشتغال به فن تاريخ را برای علما از جليل‌ترين قربات، بلكه از جمله علوم واجب مى‌شمارد، سپس ترتيبى را كه در كتاب، برای بيان مطالب لحاظ نموده، چنين بازگو مى‌كند:


1. تعريف تاريخ به حسب لغت؛
1. تعريف تاريخ به حسب لغت؛
خط ۶۹: خط ۶۹:
طبق آنچه مؤلف خود وعده كرده، نخست، به تعريف لغوى تاريخ پرداخته است و آن را در لغت، به معنى آگاهى دادن نسبت به وقت مى‌داند و در تعريف اصطلاحى آن، مى‌گويد: تاريخ، فنى است كه در آن، از وقايع زمان از جهت تعيين و توقيت، بلكه از آنچه در جهان وجود دارد، بحث مى‌شود.
طبق آنچه مؤلف خود وعده كرده، نخست، به تعريف لغوى تاريخ پرداخته است و آن را در لغت، به معنى آگاهى دادن نسبت به وقت مى‌داند و در تعريف اصطلاحى آن، مى‌گويد: تاريخ، فنى است كه در آن، از وقايع زمان از جهت تعيين و توقيت، بلكه از آنچه در جهان وجود دارد، بحث مى‌شود.


سخاوى، موضوع تاريخ را انسان و زمان و فايده آن را معرفت امور همان‌گونه كه اتفاق افتاده‌اند، مى‌داند و آن را به دو گونه سندى و متنى تقسيم مى‌كند و ضمن بيان مثال‌هايى براى هر كدام، از اهميت تاريخ و نياز مبرم به آن سخن مى‌گويد. وى، غايت تاريخ را اميدوارى به رضايت خدا مى‌خواند.
سخاوى، موضوع تاريخ را انسان و زمان و فايده آن را معرفت امور همان‌گونه كه اتفاق افتاده‌اند، مى‌داند و آن را به دو گونه سندى و متنى تقسيم مى‌كند و ضمن بيان مثال‌هايى برای هر كدام، از اهميت تاريخ و نياز مبرم به آن سخن مى‌گويد. وى، غايت تاريخ را اميدوارى به رضايت خدا مى‌خواند.


به اعتقاد مؤلف، از جمله درس‌هاى تاريخ، دانستن تاريخ انبياء و شيوه‌ى زندگى آنهاست كه به همراه اخبار علماء و مذاهب آنها، حكماء و كلام آنها، زهاد و مواعظ آنها، داراى نفعى آشكار است و انسان مى‌تواند به كمك آنها امر معاش و معاد خود را اصلاح نمايد.
به اعتقاد مؤلف، از جمله درس‌هاى تاريخ، دانستن تاريخ انبياء و شيوه‌ى زندگى آنهاست كه به همراه اخبار علماء و مذاهب آنها، حكماء و كلام آنها، زهاد و مواعظ آنها، داراى نفعى آشكار است و انسان مى‌تواند به كمك آنها امر معاش و معاد خود را اصلاح نمايد.
خط ۷۷: خط ۷۷:
مؤلف، در ادامه، از حكم تاريخ و انواع ناقدين تاريخ و شروط مورخ سخن به ميان مى‌آورد. وى، در باب شروط مورخ، از عدالت به همراه ضبط تام كه باعث مزيد اتقان و... مى‌گردد، ياد مى‌كند.
مؤلف، در ادامه، از حكم تاريخ و انواع ناقدين تاريخ و شروط مورخ سخن به ميان مى‌آورد. وى، در باب شروط مورخ، از عدالت به همراه ضبط تام كه باعث مزيد اتقان و... مى‌گردد، ياد مى‌كند.


از جمله مطالب و عناوين ديگرى كه مؤلف مطرح كرده است، ادخال تقويم هجرى است. او، مى‌گويد: اينكه چه كسى براى اولين بار زمانى را به‌عنوان مبدأ تاريخ قرار داده است، مورد اختلاف مى‌باشد چنان‌كه بعضى گفته‌اند پيامبر با رسيدنش به مدينه، امر به قرار دادن تاريخ فرمود و تاريخ ورود وى در ربيع ثبت شد. مشهور، بر آنند كه امر به قرار دادن تاريخ، در زمان خلافت عمر صورت گرفت و ماه محرم از سال هجرت پيامبر به مدينه، به‌عنوان مبدأ تاريخ در نظر گرفته شد.
از جمله مطالب و عناوين ديگرى كه مؤلف مطرح كرده است، ادخال تقويم هجرى است. او، مى‌گويد: اينكه چه كسى برای اولين بار زمانى را به‌عنوان مبدأ تاريخ قرار داده است، مورد اختلاف مى‌باشد چنان‌كه بعضى گفته‌اند پيامبر با رسيدنش به مدينه، امر به قرار دادن تاريخ فرمود و تاريخ ورود وى در ربيع ثبت شد. مشهور، بر آنند كه امر به قرار دادن تاريخ، در زمان خلافت عمر صورت گرفت و ماه محرم از سال هجرت پيامبر به مدينه، به‌عنوان مبدأ تاريخ در نظر گرفته شد.


تصنيفاتى كه در رابطه با تاريخ پديد آمده‌اند، بسيارند، لكن سخاوى به بيش از چهل كتاب مهم اشاره نموده است كه از آن جمله‌اند: سيرة نبيّنا(ص)، قصص الانبياء(ع)، تاريخ الملوك و الدّول، تاريخ الصّحابة و...
تصنيفاتى كه در رابطه با تاريخ پديد آمده‌اند، بسيارند، لكن سخاوى به بيش از چهل كتاب مهم اشاره نموده است كه از آن جمله‌اند: سيرة نبيّنا(ص)، قصص الانبياء(ع)، تاريخ الملوك و الدّول، تاريخ الصّحابة و...
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش