عجائب الأقاليم السبعة إلی نهاية العمارة: تفاوت میان نسخه‌ها

متأسفانه به دليل مشكلات مسافرت و كسب اطلاع، اطلاعات جغرافيايى بسيارى از كتاب‌هاى قديم بر اساس مسموعات يا رونويس آثار قبلى است و لذا موارد غير دقيق يا غلط در آنها بسيار ديده مى‌شود و بعضا موجب سرگردانى و اشتباه محققان مى‌گردد. كم بوده‌اند محققانى چون بارتولد، مؤلف تركستان نامه و لسترنج، مؤلف جغرافياى تاريخى سرزمين‌هاى خلافت شرقى، كه تلفيقى موزون از اقوال متعدد و گاهى متفاوت جغرافيايى تاريخى به وجود آورند. اين ويژگى مهم اثر جغرافيايى سهراب، ما را به تاكيد بر اين نكته مهم مى‌خواند كه او يا هر كس ديگرى كه فراهم‌آورنده اين اثر است، اطلاعات دقيقى از علم نجوم، جهت تشخيص طول و عرض جغرافيايى نقاط مختلف داشته است. در همان حال مؤلف كتاب، اساس كار خود را بر پايه شناخت اقليم‌ها كه دانش مشترك ميان جغرافيا و نجوم بوده گذاشته و به واسطه كتاب، دستورالعمل و راهنمايى‌هاى لازم براى درك موقعيت و محدوده اقليم‌ها را ارائه نموده است. او نيز مانند ديگر هم عصران خود اقليم‌ها را به هفت مورد تقسيم نموده و معموره عالم را بر اساس آنها مشخص مى‌سازد و مسافت هر اقليم به سياره و برج مربوطه را متذكر مى‌شود.

قسمت سوم، مبحث جزيره‌ها و درياچه‌هاست. وى پس از آن به ذكر درياچه‌ها پرداخته است. قسمت چهارم، مبحث كوه‌ها است كه با ذكر طول و عرض جغرافيايى محل، استقرار آنها به نحوى جالب از رنگ آن كوه‌ها و نيز جهت قله آنها صحبت مى‌كند كه اين امرى است كه كمتر سابقه داشته است. قسمت پنجم، مبحث رودها و چشمه‌هاست. بحث درباره چشمه‌ها آن هم به صورت مستقل نيز مبحث تازه‌اى است كه در متون جغرافيايى قديم كمتر سابقه دارد. در تمامى اين قسمت‌ها نيز سبک  واحد كتاب كه تقسيم زمين به هفت اقليم و ارائه موقعيت جغرافيايى هر پديده بر اساس طول و عرض آن مى‌باشد، رعايت شده است.