۱۹٬۴۵۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'براي' به 'برای') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[میر محمد صادق، سعید]] (محقق) | [[میر محمد صادق، سعید]] (محقق) | ||
[[یزدی، شرفالدین علی]] ( | [[یزدی، شرفالدین علی]] (نویسنده) | ||
[[نوایی، عبدالحسین]] (محقق) | [[نوایی، عبدالحسین]] (محقق) | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| سال نشر = 1387 ش | | سال نشر = 1387 ش | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE41518AUTOMATIONCODE،AUTOMATIONCODE11503AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| شابک =978-964-6690-67-7 | | شابک =978-964-6690-67-7 | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11503 | |||
| کتابخوان همراه نور =11503 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|ظفرنامه (ابهامزدایی)}} | |||
'''ظفرنامه'''، مشهورترين اثر شرفالدين على يزدى است كه به روزگار پيرى به دستور ابراهيم ميرزا در سال 828ق، در شيراز شروع به نوشتن آن كرد و طى چهار سال به نگارش مقاله اول آن - كه اختصاص به زندگى تيمور دارد - مشغول بود؛ ماده تاريخ اتمام كتابت آن هم «صنف فى شيراز» (831) است. | '''ظفرنامه'''، مشهورترين اثر [[یزدی، شرفالدین علی|شرفالدين على يزدى]] است كه به روزگار پيرى به دستور ابراهيم ميرزا در سال 828ق، در شيراز شروع به نوشتن آن كرد و طى چهار سال به نگارش مقاله اول آن - كه اختصاص به زندگى تيمور دارد - مشغول بود؛ ماده تاريخ اتمام كتابت آن هم «صنف فى شيراز» (831) است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
مؤلف طى چهار سال موفق به نگارش مقاله اول از كتابش شد. آن چه از فحواى متن كتاب برمىآيد، شرفالدين على | مؤلف طى چهار سال موفق به نگارش مقاله اول از كتابش شد. آن چه از فحواى متن كتاب برمىآيد، [[یزدی، شرفالدین علی|شرفالدين على يزدى]]، در صدد بوده طى سه مقاله، كتابى تاريخى درباره تيمور، پسرش شاهرخ و نوهاش ابراهيم ميرزا تأليف كند. | ||
مؤلف مقدمه را طى هفت سال از 822 تا 828ق. و مقاله نخست را طى سالهاى 828 تا 831ق، به اتمام رسانده است و با توجه به فوت او كه در سال 858ق. ذكر شده است، او حداقل فرصتى بيست ساله براى اتمام مابقى مقالات داشته است. | مؤلف مقدمه را طى هفت سال از 822 تا 828ق. و مقاله نخست را طى سالهاى 828 تا 831ق، به اتمام رسانده است و با توجه به فوت او كه در سال 858ق. ذكر شده است، او حداقل فرصتى بيست ساله براى اتمام مابقى مقالات داشته است. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۸: | ||
مؤلف شيوه گردآورى اخبار و وقايع و نحوه نگارش آنان را بيان كرده است و در اينباره مىنويسد، به دستور تيمور مقرر شد تا نظامالدين شامى و صفىالدين ختلانى، مطالب را طورى بنويسند كه جنبه مداهنه و مبالغه پيدا نكند. | مؤلف شيوه گردآورى اخبار و وقايع و نحوه نگارش آنان را بيان كرده است و در اينباره مىنويسد، به دستور تيمور مقرر شد تا نظامالدين شامى و صفىالدين ختلانى، مطالب را طورى بنويسند كه جنبه مداهنه و مبالغه پيدا نكند. | ||
اما مهمترين كتاب مورد استفاده شرفالدين على | اما مهمترين كتاب مورد استفاده [[یزدی، شرفالدین علی|شرفالدين على يزدى]]، كتاب مورخ سلفش نظامالدين شامى است، طورى كه ظفرنامه مؤلف، صورتى است مشروح و مفصل از ظفرنامه نظامالدين شامى؛ شيوه اقتباس در همه جاى يكسان نيست، گاهى عبارات كلمات و حتى امثال و اشعار و آيات و احاديث را نقل به عبارت كرده و زمانى هم دخل و تصرفهاى فرعى در آنها نموده است؛ مثلاًبه جاى برخى از واژهها معادل يا مترادفشان را به كار برده و يا با حفظ معنى عبارات و کیفیت بيان وقايع با تغيير الفاظ و عبارات به گونههاى ديگر قرينهسازى كرده است. | ||
مزاياى ظفرنامه مؤلف، نسبت به كتاب شامى يكى در ضبط كامل اسامى است كه به خوبى مىتوان خويشاوندى افراد را شناخت و مزيت ديگر آن، ذكر تاريخ روز و ماه و سال رويدادها است و مزيت سوم مشخص نمودن حدود اعلام جغرافيايى است. | مزاياى ظفرنامه مؤلف، نسبت به كتاب شامى يكى در ضبط كامل اسامى است كه به خوبى مىتوان خويشاوندى افراد را شناخت و مزيت ديگر آن، ذكر تاريخ روز و ماه و سال رويدادها است و مزيت سوم مشخص نمودن حدود اعلام جغرافيايى است. | ||
مؤلف، پس از گردآورى همه آثار عصر تيمور و اسناد و | مؤلف، پس از گردآورى همه آثار عصر تيمور و اسناد و مدارک مرتبط با آن و پس از مشخص شدن صحت آن شروع به نوشتن اثرش كرده است. او درباره چگونگى صحت اخبار وقايع به تشكيل سه گروه به شرح ذيل اشاره كرده است: | ||
الف- 4- م. خواننده منابع | الف- 4- م. خواننده منابع | ||
| خط ۶۵: | خط ۷۰: | ||
ج- 4- م. نويسندگان | ج- 4- م. نويسندگان | ||
ترتيب كار اين سه گروه به شيوهاى بود كه پس از خواندن و مرور اسناد و آثار اعم از تركى و فارسى، افرادى كه از موضوع آگاهى داشتند، رويدادهاى آن را تطبيق مىدادند، سپس نويسندگان آن را مكتوب | ترتيب كار اين سه گروه به شيوهاى بود كه پس از خواندن و مرور اسناد و آثار اعم از تركى و فارسى، افرادى كه از موضوع آگاهى داشتند، رويدادهاى آن را تطبيق مىدادند، سپس نويسندگان آن را مكتوب میكردند و چندين بار نوشته مكتوب خوانده مىشد، تا چنانچه اشتباهى در آن ديده مىشد، اصلاح شود. | ||
بنا به اشاره مؤلف، درباره تشخيص برخى روايات مبهم و اشتباه و يا روايات گوناگون از يك واقعه، از افراد خبره و معتمد- كه در باب صحت رويدادها اعتمادى به آنان داشتند- در سراسر قلمرو حكومتى در باب آن موضوع و رويداد پرس و جو مىشد؛ بدين ترتيب پس از تأييد صحت مطالب، روايت نوشته مىشد و نوشته پس از چندبار خواندن تحرير و دوباره با اصل نسخه مقابله و تصحيح مىشد و چنانچه ابراهيم ميرزا تغييرى را صلاح مىديد، در آن اعمال مىكرد. | بنا به اشاره مؤلف، درباره تشخيص برخى روايات مبهم و اشتباه و يا روايات گوناگون از يك واقعه، از افراد خبره و معتمد- كه در باب صحت رويدادها اعتمادى به آنان داشتند- در سراسر قلمرو حكومتى در باب آن موضوع و رويداد پرس و جو مىشد؛ بدين ترتيب پس از تأييد صحت مطالب، روايت نوشته مىشد و نوشته پس از چندبار خواندن تحرير و دوباره با اصل نسخه مقابله و تصحيح مىشد و چنانچه ابراهيم ميرزا تغييرى را صلاح مىديد، در آن اعمال مىكرد. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۶: | ||
مؤلف براى نوشتن اين كتاب، خلاصه بسيارى از فرمانها، نامهها و پيمانها و حتى سخنان تيمور را در مطالب كتاب گنجانده است. او به گزارشها و نقشههاى نظامى نيز دسترسى داشته است، به نحوى كه درباره آرايش نظامى و جاىگيرى افراد در سپاه و شيوه حمله به دشمن توضيحاتى ارائه كرده است كه نمونه كاملى از گزارش او در باب فتح قلعه تكريت حاكى از اين موضوع است. | مؤلف براى نوشتن اين كتاب، خلاصه بسيارى از فرمانها، نامهها و پيمانها و حتى سخنان تيمور را در مطالب كتاب گنجانده است. او به گزارشها و نقشههاى نظامى نيز دسترسى داشته است، به نحوى كه درباره آرايش نظامى و جاىگيرى افراد در سپاه و شيوه حمله به دشمن توضيحاتى ارائه كرده است كه نمونه كاملى از گزارش او در باب فتح قلعه تكريت حاكى از اين موضوع است. | ||
او علاوه بر اسناد و | او علاوه بر اسناد و مدارک مكتوب از شنيدههاى خود نيز مطالبى را نقل كرده است. | ||
مؤلف در نوشتن مقاله اول ظفرنامه، علاوه بر شنيدههايش ديدههايش را نيز نقل كرده است. | مؤلف در نوشتن مقاله اول ظفرنامه، علاوه بر شنيدههايش ديدههايش را نيز نقل كرده است. | ||
| خط ۹۹: | خط ۱۰۴: | ||
اشاره مؤلف به نوشتههاى بخشيان اويغور و دبيران فرس است كه به دستور تيمور هر چه وقوع مىيافت، پس از تحقيق، درباره آن مطالب نوشته مىشد. | اشاره مؤلف به نوشتههاى بخشيان اويغور و دبيران فرس است كه به دستور تيمور هر چه وقوع مىيافت، پس از تحقيق، درباره آن مطالب نوشته مىشد. | ||
نثر شرفالدين على | نثر [[یزدی، شرفالدین علی|شرفالدين على يزدى]]، تقليدى است از كتاب جهانگشا، امّا به زيبايى و دلربايى اثر ماندگار عطاملك جوينى نيست. تاريخ ادبيات نويسان معاصر مؤلف را زندهكننده نثر فنى در قرن نهم معرفى كردهاند؛ ترجيع وصف بر خبر، اطناب، به كارگيرى واژههاى عربى، تركى و مغولى، تضمين و اقتباس آيات، احاديث و روايات، استفاده از صنايع فنون بيانى و بديعى، به كارگيرى كنايات و امثله و بهرهگيرى و تضمين اشعار فارسى و عربى از ويژگى نثر فنى ظفرنامه مؤلف است. | ||
نثر مؤلف تا مدتها مورد تقليد منشيان و مترسلان، و سرمشق اهل فضل بوده است، كه نمونهاى از اين تقليد را مىتوان در نامه آصفخان از بزرگان دربار تيموريان هند- معاصر اكبر گوركانى- به حكيم ركناى معروف، مشاهده كرد. | نثر مؤلف تا مدتها مورد تقليد منشيان و مترسلان، و سرمشق اهل فضل بوده است، كه نمونهاى از اين تقليد را مىتوان در نامه آصفخان از بزرگان دربار تيموريان هند- معاصر اكبر گوركانى- به حكيم ركناى معروف، مشاهده كرد. | ||
| خط ۱۲۶: | خط ۱۳۱: | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
متن و مقدمه كتاب | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[ظفرنامه: تاریخ عمومی مفصل ایران در دورۀ تیموریان]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:تاریخ]] | [[رده:تاریخ]] | ||
[[رده:تاریخ آسیا]] | |||
[[رده:تاریخ ایران]] | [[رده:تاریخ ایران]] | ||