۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'وي' به 'وی'
جز (جایگزینی متن - 'پايان' به 'پایان') |
جز (جایگزینی متن - 'وي' به 'وی') |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
[[محمود، عبدالرحمن حسن]] (مراجعه و تعليق) | [[محمود، عبدالرحمن حسن]] (مراجعه و تعليق) | ||
[[ابن‌عربی، محمد بن علی]] ( | [[ابن‌عربی، محمد بن علی]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
}} | }} | ||
'''اصطلاحات الصوفية'''، از آثار بسيار مختصر [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] است كه | '''اصطلاحات الصوفية'''، از آثار بسيار مختصر [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] است كه نویسنده در آن، تعدادى از اصطلاحات عرفانى را شرح داده است. همچنين در پایان کتاب، رساله كوچكى به آن ضميمه شده كه به نظر مصحح از آثار [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] است و نویسنده در آن نيز تعدادى ديگر از آن اصطلاحات را معنا كرده است. | ||
عبدالرحمن حسن محمود، اين اثر را تصحيح كرده و مقدمه و تعليقاتى بر آن افزوده است. | عبدالرحمن حسن محمود، اين اثر را تصحيح كرده و مقدمه و تعليقاتى بر آن افزوده است. | ||
نویسنده در بيان انگيزه‌اش از نگارش کتاب، نوشته است: اشاره كردى به من كه الفاظ متداول در بين صوفيان محقق را شرح كنم. چون ديدم كه بسيارى از علماء الرسوم (دانشمندان رسمى؛ يعنى كسانى كه با علوم باطنى و عرفانى آشنا نيستند.) در هنگام مطالعه تصنيفات اهل طريقت ما، با الفاظ و اصطلاحات متداول آشنا نيستند و از من مى‌پرسند، پس درخواستت را اجابت كردم؛ ولى همه الفاظ را استقصا نكردم و مهم‌ترين‌ها را برگزيدم.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص5-6</ref> | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
اين کتاب از مقدمه مصحح و مقدمه | اين کتاب از مقدمه مصحح و مقدمه نویسنده و متن اصلى (شامل توضيح 184 اصطلاح بدون هيچ ترتيب الفبايى يا موضوعى) و ملحقات (شامل توضيح 39 اصطلاح) تشكيل شده است. | ||
در مجموع در اثر حاضر 223 اصطلاح عرفانى شناسانده شده است. | در مجموع در اثر حاضر 223 اصطلاح عرفانى شناسانده شده است. | ||
روش | روش نویسنده در اين اثر، توصيفى است. | ||
مصحح در مقدمه‌اش كه عنوانى برايش قرار نداده و مكان و تاريخ نگارش آن را نيز مشخص نكرده، تأكيد كرده است: در «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» چنين آمده است: شيخ محى‌الدين، محمد بن على، مشهور به [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] متوفاى سال 638ق، تصنيف مختصرى دارد در اصطلاحات كه آن را در صفر سال 615ق، در ملطية نوشته است. مصحح افزوده است: اين نسخه كه در برابر شماست همان است كه صاحب «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» به آن اشاره كرده است و من آن را از «مكتبة الأزهر الشريف» نقل كردم در ضمن مجموعه‌اى در يك جلد با قلمى معمولى.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص3</ref> | مصحح در مقدمه‌اش كه عنوانى برايش قرار نداده و مكان و تاريخ نگارش آن را نيز مشخص نكرده، تأكيد كرده است: در «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» چنين آمده است: شيخ محى‌الدين، محمد بن على، مشهور به [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] متوفاى سال 638ق، تصنيف مختصرى دارد در اصطلاحات كه آن را در صفر سال 615ق، در ملطية نوشته است. مصحح افزوده است: اين نسخه كه در برابر شماست همان است كه صاحب «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» به آن اشاره كرده است و من آن را از «مكتبة الأزهر الشريف» نقل كردم در ضمن مجموعه‌اى در يك جلد با قلمى معمولى.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص3</ref> | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
# الملامتية: هم الذين لم يظهر على ظواهرهم مما في بطونهم أثر، ألبتة.<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>؛ يعنى «ملامتيه: آنان كسانى هستند كه از آنچه در باطن آنها است، البته هيچ اثرى بر ظاهرشان آشكار نشده است». | # الملامتية: هم الذين لم يظهر على ظواهرهم مما في بطونهم أثر، ألبتة.<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>؛ يعنى «ملامتيه: آنان كسانى هستند كه از آنچه در باطن آنها است، البته هيچ اثرى بر ظاهرشان آشكار نشده است». | ||
# المحادثة: خطاب الحق للعارفين من عالم الأسرار و الغيوب.<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>؛ يعنى «محادثه و گفتگو عبارت است از خطاب كردن حقّ (خدا) عارفان را از عالم اسرار و غيب». | # المحادثة: خطاب الحق للعارفين من عالم الأسرار و الغيوب.<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>؛ يعنى «محادثه و گفتگو عبارت است از خطاب كردن حقّ (خدا) عارفان را از عالم اسرار و غيب». | ||
# مكر: حاصل شدن پياپى نعمت‌ها است با انجام مخالفت و گناه و باقى گذاردن اين حال با وجود سوء ادب و آشكار كردن نشانه‌ها و كرامات بدون هيچ امر و دستورى و بدون حدّ و اندازه.<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>منظور | # مكر: حاصل شدن پياپى نعمت‌ها است با انجام مخالفت و گناه و باقى گذاردن اين حال با وجود سوء ادب و آشكار كردن نشانه‌ها و كرامات بدون هيچ امر و دستورى و بدون حدّ و اندازه.<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>منظور نویسنده همان سنت استدراج است كه در قرآن كريم مطرح شده است. | ||
# حجاب: هر چيزى است كه مطلوب تو را از چشمت دور سازد.<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>دانستنى است از آنجا كه عارف، هدف و مقصود نهايى را عبارت از خداى متعال مى‌داند پس منظور اين است: هرچه خداى كريم را از چشم تو دور كند، حجاب است. | # حجاب: هر چيزى است كه مطلوب تو را از چشمت دور سازد.<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>دانستنى است از آنجا كه عارف، هدف و مقصود نهايى را عبارت از خداى متعال مى‌داند پس منظور اين است: هرچه خداى كريم را از چشم تو دور كند، حجاب است. | ||
مطالب ملحقات، بسيار مختصر است و توضيحات مؤلف كافى نيست و به اشاره‌اى بسنده شده است. | مطالب ملحقات، بسيار مختصر است و توضيحات مؤلف كافى نيست و به اشاره‌اى بسنده شده است. نویسنده از جمله چنين نوشته است: العبادات: للمعاوضات؛ يعنى عبادت‌ها براى عوض‌هاست.<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>مصحح در اينجا افزوده است: چون عابد منتظر اجر است.<ref>ر.ک: همان، ص30، پاورقى 2</ref>المحبة: للقربات؛ يعنى محبت براى تقرب به خدا است.<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>مصحح در اينجا افزوده است: چون او (مُحبّ)، خدا را مى‌طلبد و بس.<ref>ر.ک: همان، ص30، پاورقى 3</ref>طريقت ما اين است: محبت، نه عمل و فناء، نه بقاء.<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>مصحح در اينجا چنين تعليقه‌اى افزوده است: معناى اين مطلب اين نيست كه او دعوت به عمل نكردن مى‌كند، بلكه فقط مى‌گوید: اصل در نزد ما محبت است و كسى كه محبت دارد پيرو كسى است كه دوستش دارد و كارگر بدون محبت، مثل اجير سوء است.<ref>ر.ک: همان، ص31، پاورقى 1</ref> | ||
==وضعيت کتاب== | ==وضعيت کتاب== | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
متأسفانه براى اثر حاضر، هيچ فهرستى حتى فهرست منابع و مطالب نيز فراهم نشده است. | متأسفانه براى اثر حاضر، هيچ فهرستى حتى فهرست منابع و مطالب نيز فراهم نشده است. | ||
== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||