شرح كافي الأصول و الروضة (ملاصالح مازندرانی): تفاوت میان نسخه‌ها

تهيه شرحي مناسب براي فهم بهتر و كامل‌تر از روايات نوراني اهل‌بيت عصمت و طهارت عليهم‌السلام.

شرح مرحوم ملا صالح مازندراني، شرحي مزجى و مبسوط است و آن را از بهترين و سودمندترين شروح كافى مى‌شمارند؛ به گفته [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شيخ آقا بزرگ]] شرح اصول و روضه را به اتمام رسانده و از فروع تنها زكات، صوم، و خمس را نوشته است. در اين شرح، مطالب به بهترين و ساده‌ترين شكل، اما در عين حال با عباراتي محكم و قوي به خواننده عرضه گرديده و بيشترين منفعت را در بيان معناي متن به خواننده رسانده، چنان‌كه محشّي (حاشيه نويس) اين كتاب؛ يعني مرحوم ابوالحسن شعراني در مقدمه خود بر اين كتاب مي‌گويد: «شارح اصول كافي تعبيراتي بسيار زيبا داشته و از اصطلاحات خاص كه براي اكثريت قابل فهم نيست، دوري جسته است» و در عين حال نقطه ضعف اين شرح را نيز اين نكته برمي‌شمارد كه: «در آوردن جملات عاطفه كه یکی پس از ديگري براي تأكيد و بيان قرينه تكرار گرديده، موجب طولاني شدن جملات و مطالب شده است.» همچنين محشّي اظهار مي‌دارد: «مرحوم مازندراني - رحمه‌الله - تمايل و رغبتي شديد به تصوف داشته، اما تصوف وي و تصوفي كه در بين برخي ديگر از علماي آن زمان مشاهده شده به دور از بدعت‌ها و هوا و هوس‌هايي بوده است كه ميان بسياري از متصوفه مشاهده شده است؛ بلكه امثال مرحوم مازندراني با رياضت‌هايي شرعي به احكامي از شريعت عمل نموده‌اند كه باعث ورزش و سلوك نفسشان گرديده است.»

شرح ملاصالح مازندراني به شيوه مزجي بيان شده، در ابتدا تحت عنوان «الاصل» به متن كتاب اصول كافي اشاره نموده، سپس با آوردن عنوان «الشرح» به شرح مطالب آن، به صورت تركيبي اقدام ورزيده و مطالب غريب و پيچيدگي‌هاي موجود در روايات را توضيح داده است. توضيح بيشتر آن كه شارح، از ابتدا توضيحاتي را كه براي سند و احتمالاتي كه درباره راويان لازم مي‌بيند را، بيان مي‌دارد و سپس روايت را از ابعاد گوناگون مورد تحليل و بررسی قرار مي‌دهد. در مجموع از يك سو جامعيت علمي شارح و از سوي ديگر عدم جمود و پافشاري وي بر جنبه‌اي خاص باعث گرديده تا شرح وي، گرايش و رنگ بويي خاص نداشته و احاديث را از ابعاد و ویژگیهای مختلف مورد بررسی و شرح قرار دهد و همين امر باعث مقبوليت عمومی شرح وي، از زمان تألیف اين كتاب تاكنون گرديده است.

وي همچنين گاهي به مرحوم محقق داماد كه برخي از مطالب غريب را از برخي كلمات برداشت نموده، اعتراضاتي دارد و تا حد امكان سعي نموده است با بيان ساده و قابل فهم براي عموم، اما محكم و متقن پيچيدگي‌هاي كلام مرحوم محقق داماد را بر طرف سازد.