یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه اند' به 'ه‌اند'
جز (جایگزینی متن - '</div> '''' به '</div> '''')
جز (جایگزینی متن - 'ه اند' به 'ه‌اند')
خط ۴۷: خط ۴۷:


== ولادت ==
== ولادت ==
نام وی یاقوت فرزند عبدالله و لقب او شهاب‌الدین و کنیه‌اش ابوعبدالله است. تاریخ تولد او را صاحب هدیه العارفین و مؤلف معجم المطبوعات، 575 هجری قمری و وزرکلی 574 هجری قمری آورده‌اند و صاحب معجم المؤلفین و الاعلام زرکلی 1178 میلادی نوشته، و در اعلام المنجد 1179 میلادی است. اما ناشران چاپ بیست جلدی جدید معجم البلدان در مقدمه‌ی جلد نخست می‌نویسند که درباره‌ی تاریخ تولد او چیزی به دست نیامده است. درباره ی زادگاه وی برخی از مورخان را در خواندن ترکیب "الحموی مولی" به صورت "الحموی المولد" اشتباهی رخ داده و زادگاه او را حماه(حمات) از بلاد شام شمرده اند. در صورتی که یاقوت بر حسب نوشته‌ی متن‌های معتبر، رومی‌نژاد بوده و در آن سرزمین متولد شده است، لیکن در خردسالی وی را با گروهی از مردم روم اسیر کرده و به بغداد آورده و در آن‌جا فروخته‌اند. خریدار وی بازرگانی به نام عسکر حموی یا به گفته‌ی مؤلف معجم المطبوعات عسکر پسر ابونصر حموی بوده، و بدین سبب یاقوت را به وی نسبت داده‌اند و به یاقوت حموی شهرت یافته است. بنابراین "حموی المولد" که در برخی از متن‌ها آمده درست نیست.
نام وی یاقوت فرزند عبدالله و لقب او شهاب‌الدین و کنیه‌اش ابوعبدالله است. تاریخ تولد او را صاحب هدیه العارفین و مؤلف معجم المطبوعات، 575 هجری قمری و وزرکلی 574 هجری قمری آورده‌اند و صاحب معجم المؤلفین و الاعلام زرکلی 1178 میلادی نوشته، و در اعلام المنجد 1179 میلادی است. اما ناشران چاپ بیست جلدی جدید معجم البلدان در مقدمه‌ی جلد نخست می‌نویسند که درباره‌ی تاریخ تولد او چیزی به دست نیامده است. درباره ی زادگاه وی برخی از مورخان را در خواندن ترکیب "الحموی مولی" به صورت "الحموی المولد" اشتباهی رخ داده و زادگاه او را حماه(حمات) از بلاد شام شمرده‌اند. در صورتی که یاقوت بر حسب نوشته‌ی متن‌های معتبر، رومی‌نژاد بوده و در آن سرزمین متولد شده است، لیکن در خردسالی وی را با گروهی از مردم روم اسیر کرده و به بغداد آورده و در آن‌جا فروخته‌اند. خریدار وی بازرگانی به نام عسکر حموی یا به گفته‌ی مؤلف معجم المطبوعات عسکر پسر ابونصر حموی بوده، و بدین سبب یاقوت را به وی نسبت داده‌اند و به یاقوت حموی شهرت یافته است. بنابراین "حموی المولد" که در برخی از متن‌ها آمده درست نیست.


هنگامی که بازرگان حموی یا عسکر یاقوت را خرید چون خودش به نوشتن آشنا نبود، وی را به مکتب سپرد تا خواندن و نوشتن بیاموزد، و آن‌گاه در تنظیم و ضبط کارهای بازرگانی خویش از وی بهره برگیرد. یاقوت تا حدی به نحو و لغات آشنا شد، و مولای وی، عسکر، که در بغداد سکونت داشت به یاقوت نیازمند شد، و او را برای کارهای بازرگانی به این سوی و آن سوی می‌فرستاد که از آن جمله باری به کیش و بار دیگر به عمان، و به گفته‌ی برخی به شام سفر کرد. لیکن در سال 596 هجری قمری او را آزاد کرد و از خویش دور ساخت و یاقوت از آن پس از راه نسخه‌نویسی کتاب امرار معاش می‌کرد، و در ضمن از کتاب‌های مذبور دانش نیز می‌آموخت و سودهای فراوانی برمی‌گرفت. دیری نگذشت که عسکر نسبت به یاقوت بر سر مهر آمد و او را به نزد خویش باز خواند و به سفری برای کارهای بازرگانی گسیل داشت و چون یاقوت از آن سفر بازگشت مولای او درگذشته بود.
هنگامی که بازرگان حموی یا عسکر یاقوت را خرید چون خودش به نوشتن آشنا نبود، وی را به مکتب سپرد تا خواندن و نوشتن بیاموزد، و آن‌گاه در تنظیم و ضبط کارهای بازرگانی خویش از وی بهره برگیرد. یاقوت تا حدی به نحو و لغات آشنا شد، و مولای وی، عسکر، که در بغداد سکونت داشت به یاقوت نیازمند شد، و او را برای کارهای بازرگانی به این سوی و آن سوی می‌فرستاد که از آن جمله باری به کیش و بار دیگر به عمان، و به گفته‌ی برخی به شام سفر کرد. لیکن در سال 596 هجری قمری او را آزاد کرد و از خویش دور ساخت و یاقوت از آن پس از راه نسخه‌نویسی کتاب امرار معاش می‌کرد، و در ضمن از کتاب‌های مذبور دانش نیز می‌آموخت و سودهای فراوانی برمی‌گرفت. دیری نگذشت که عسکر نسبت به یاقوت بر سر مهر آمد و او را به نزد خویش باز خواند و به سفری برای کارهای بازرگانی گسیل داشت و چون یاقوت از آن سفر بازگشت مولای او درگذشته بود.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش