دیوان ناصری کاشانی: تفاوت میان نسخه‌ها

دیوان ناصری کاشانی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۸:۱۲

۳۹۷ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۴۸: / خط ۴۸: @@
 # صنایع لفظی و معنوی در اشعار وی: استفاده و به‎کارگیری انواع آرایه‎ها و صنایع لفظی و معنوی در سروده‎های ناصری، بیانگر تسلط کامل او بر صناعات ادبی، به‎خصوص تشبیه، استعاره و تلمیح است:
 #:مثالی از استعاره:
-#:'''نهال دلارام را داد خم     ز نرگس به گلبرگ تر داد نم'''
+{{شعر}}
+#:{{ب|''نهال دلارام را داد خم''|2=''ز نرگس به گلبرگ تر داد نم'''{{پایان شعر}}
 #:صنعت ترصیع:
-#:'''خنیاگر باغ است به هر شاخه قناری     رامشگر راغ است به هر گوشه کبوتر'''
+{{شعر}}
+#:{{ب|''خنیاگر باغ است به هر شاخه قناری''|2=''رامشگر راغ است به هر گوشه کبوتر'''{{پایان شعر}}
 #:صنعت عکس:
-#:'''چو افراخت آن قامت نازنین    زمین آسمان، آسمان شد زمین'''
+{{شعر}}
+#:{{ب|''چو افراخت آن قامت نازنین''|2=''زمین آسمان، آسمان شد زمین'''{{پایان شعر}}
 # نوآوری: ترکیب‎آفرینی، آوردن مضامین جدید و تازه در قصاید و دیگر اشعار وی به‎راستی اعجاب‎انگیز است؛ به‎طور مثال برای طلوع خورشید می‎گوید:
-#:'''یکی طفل طلایی‎مو به مکتب‎خانه گردون     فروشست از سیاهی لوح گیتی را ز آب زر'''
+{{شعر}}
+#:{{ب|''یکی طفل طلایی‎مو به مکتب‎خانه گردون''|2='' فروشست از سیاهی لوح گیتی را ز آب زر'''{{پایان شعر}}
 #:و یا
-#:'''به‎ناگه کور شد اسفندیار لیل را دیده    تو گفتی تیر خور جست از کمان پور زال زر'''<ref>ر.ک: همان، صفحه‎های یازده و دوازده</ref>.
+{{شعر}}
+#:{{ب|''به‎ناگه کور شد اسفندیار لیل را دیده''|2=''تو گفتی تیر خور جست از کمان پور زال زر'''{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه‎های یازده و دوازده</ref>.
 # آشنایی وی به زبان عربی و قرآن بسیار افزون و در حد محققان علوم دینی و مذهبی بوده است
 # در آیینه‎زاران مذاهب و ادیان الهی، به‎ویژه آئین اسلام و کیش زردشت و کتاب اوستا و گاته‎های آن تفحصی بسزا داشته و جبلّت را با فروغ شریعت نورانی ساخته است.
 # ناصری علاوه بر قصیده‎سرایی در سرودن مسمطات، آن‎هم در مدح و منقبت ائمه هدی و معصومین خاندان ولا، استادی مسلم و سخن‎پردازی مفخّم است. وی در سرودن مسمطات بر آن بوده تا از قوافی سخت و بسیار دشوار بهره گیرد. اگرچه استفاده از قوافی و واژه‎های مهجور در این روزگار شاعران را به‎راستی کاری ناصواب است، اما به‎هرحال این غنای طبع، معیاری بر تبحر و ذوق زخار ناصری در آفرینش مسمطات است؛ به‎طوری‎که سروده‎های او مسمطات منوچهری را به ذهن متبادر می‎کند؛ برای مثال بشنوید:
-'''صبح چو از باختر، چهره نمود آفتاب    ریخت به هر روزنی، آقچه و زر ناب'''
+{{شعر}}
-'''ماه ز خجلت نهفت، رخ به ورای حجاب    گشت عیان آفتاب، گشت نهان ماهتاب'''
+{{ب|''صبح چو از باختر، چهره نمود آفتاب''|2=''ریخت به هر روزنی، آقچه و زر ناب'''
-'''ها، هله ساقی بیار، بهر صبوحی شراب    ای خد تو چون بهار، وی رخ تو، همچو عید'''
+{{ب|''ماه ز خجلت نهفت، رخ به ورای حجاب''|2=''گشت عیان آفتاب، گشت نهان ماهتاب'''
-'''ای که بود حسن تو، مایه عیش و ملال     موی تو، شام فراق، روی تو، صبح وصال'''
+{{ب|''ها، هله ساقی بیار، بهر صبوحی شراب''|2=''ای خد تو چون بهار، وی رخ تو، همچو عید'''
-'''لعل تو، شهد مراد، چشم تو، سحر حلال    گیسوی مشکین، کمند، ابروی سیمین، هلال'''
+{{ب|''ای که بود حسن تو، مایه عیش و ملال''|2=''موی تو، شام فراق، روی تو، صبح وصال'''
-'''زاهد نیکوخصال، دید اگر آن جمال    سبحه طاعت گسست، جامه طاقت درید'''
+{{ب|''لعل تو، شهد مراد، چشم تو، سحر حلال''|2=''گیسوی مشکین، کمند، ابروی سیمین، هلال'''
-'''خیز و نگارا بریز، باده گلگون به جام     تا شکند رنگ او، رونق ماه تمام'''
+{{ب|''زاهد نیکوخصال، دید اگر آن جمال''|2=''سبحه طاعت گسست، جامه طاقت درید'''
-'''زانکه برد زنگ غم، از دل، شرب مدام     خاصه ز دست جوان، ویژه به هنگام بام'''
+{{ب|''خیز و نگارا بریز، باده گلگون به جام''|2=''تا شکند رنگ او، رونق ماه تمام'''
-'''وقت صبوح است هان ای مه رومی‎غلام    گیر، به دفع خمار بر کف، جام نبید'''<ref>ر.ک: همان، صفحه‎های سیزده و چهارده</ref>.
+{{ب|''زانکه برد زنگ غم، از دل، شرب مدام''|2=''خاصه ز دست جوان، ویژه به هنگام بام'''
+{{ب|''وقت صبوح است هان ای مه رومی‎غلام''|2=''گیر، به دفع خمار بر کف، جام نبید'''{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه‎های سیزده و چهارده</ref>.
 ناصری در ابیاتی خود را با رشیدالدین وطواط و عنصری برابر و بلکه والاتر دانسته است<ref>ر.ک: همان، صفحه چهارده</ref>. او در قصیده‎ای عالی، خود را از مداحی دیگران همانند برخی از شاعران متملق و مدح‎سرا مبرا ساخته و گفته است من به‎جز مدح خاندان عصمت و طهارت(ع) مدح دیگری را نمی‎گویم و به‎تصریح، مداحی سلاطین و حکمرانان را تقبیح کرده است:
-'''من نه فردوسی که بیند عارفم از هر کرانه     نیست کالایی به غیر از وصف گرد سیستانم'''
+{{شعر}}
-'''من نیم خاقانی آن استاد کامل کاهل معنی     مدح‎خوان یابند، اندر حضرت شاه اخستانم'''
+{{ب|''من نه فردوسی که بیند عارفم از هر کرانه''|2=''نیست کالایی به غیر از وصف گرد سیستانم'''
-'''پادشاهی را ثنا گویم که چون گویم ثنایش    آید از اجزای هستی، مرحبا با صد زبانم'''
+{{ب|''من نیم خاقانی آن استاد کامل کاهل معنی''|2=''مدح‎خوان یابند، اندر حضرت شاه اخستانم'''
-'''فاش‎تر گویم، چرا باید سخن سربسته گفتن      از دل و جان، مدح‎گوی خسرو لب‎تشنگانم'''<ref>ر.ک: همان، صفحه پانزده</ref>.
+{{ب|''پادشاهی را ثنا گویم که چون گویم ثنایش''|2=''آید از اجزای هستی، مرحبا با صد زبانم'''
+{{ب|''فاش‎تر گویم، چرا باید سخن سربسته گفتن ''|2=''از دل و جان، مدح‎گوی خسرو لب‎تشنگانم'''{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه پانزده</ref>.
 مدح ائمه اطهار(ع)، به‎ویژه آخرین پیام‎آور نور حضرت محمد(ص) و امیر مؤمنان علی(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، از خصوصیات بارز قصاید و مسمطات اوست. در پاره‎ای از قصاید که در مدح امامان همام سروده است، مدح را عاقبت به شرح مصائب ایشان می‎کشاند؛ حتی گاه در تولد آن بزرگواران پس از اظهار شادمانی و مسرت، بلادرنگ از وقایع مصیب‎بار آنان دم می‎زند که مورد اخیر بیشتر در قصایدی که برای امام حسین(ع) سروده، به چشم می‎خورد. ناصری از بدو نوجوانی به سرودن شعر پرداخته و در آغاز جوانی به پختگی شعری رسیده است . دلیل بر این گفتار قصیده‎ای است که در بیست‎وچهار سالگی در مدح امام عصر(عج) سروده است:
-'''مدح تو را ناصری چگونه سراید     وصف تو بحری است بی‎کرانه و پایان'''
+{{شعر}}
-'''بیست‎وچهارم ز عمر رفته و گفتم    مدح تو را و نبی به شیوه حسّان'''
+{{ب|''مدح تو را ناصری چگونه سراید''|2=''وصف تو بحری است بی‎کرانه و پایان'''
-'''از نعَمَت نانکی است چشمه خورشید    وز کرمت، فرغری است لجه عمّان'''<ref>ر.ک: همان، صفحه‎های پانزده و شانزده</ref>.
+{{ب|''بیست‎وچهارم ز عمر رفته و گفتم''|2=''مدح تو را و نبی به شیوه حسّان'''
+{{ب|''از نعَمَت نانکی است چشمه خورشید''|2=''وز کرمت، فرغری است لجه عمّان'''{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه‎های پانزده و شانزده</ref>.
 ==وضعیت کتاب==
@@ خط ۱۰۲: / خط ۱۱۰: @@
 [[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]
-[[رده:قربانی-باقی زاده]]
+[[رده: 25 شهریور الی 24 مهر]]
 [[رده:سال97-25شهریور الی24 مهر]]