۱۴۶٬۵۶۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '..<ref>' به '.<ref>') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر =گزارش تحلیلی میراث مکاتب اخلاق اسلامی | | عنوانهای دیگر =گزارش تحلیلی میراث مکاتب اخلاق اسلامی | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[عالمزاده نوری، محمد]] ( | [[عالمزاده نوری، محمد]] (نویسنده) | ||
[[پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. گروه اخلاق و تربیت]] (تهيه کننده) | [[پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. گروه اخلاق و تربیت]] (تهيه کننده) | ||
[[علیزاده، مهدی]] ( | [[علیزاده، مهدی]] (نویسنده) | ||
[[طریقهدار، ابوالفضل]] (ويراستار) | [[طریقهدار، ابوالفضل]] (ويراستار) | ||
[[احمدپور، مهدی]] ( | [[احمدپور، مهدی]] (نویسنده) | ||
[[اسلامی، محمدتقی]] ( | [[اسلامی، محمدتقی]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =Z 7835 /الف5ک2 | | کد کنگره =Z 7835 /الف5ک2 | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
اخلاق اسلامی - نقد و تفسیر | اخلاق اسلامی - نقد و تفسیر | ||
اخلاق اسلامی - | اخلاق اسلامی - کتابشناسی | ||
تصوف - | تصوف - کتابشناسی | ||
عرفان ـ | عرفان ـ کتابشناسی | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
دفتر تبليغات اسلامی حوزه علمیه قم، معاونت پژوهشی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | دفتر تبليغات اسلامی حوزه علمیه قم، معاونت پژوهشی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| مکان نشر =قم - ایران | | مکان نشر =قم - ایران | ||
| سال نشر = 1385 ش | | سال نشر = 1385 ش | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE18054AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE18054AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| شابک =964-96647-5-0 | | شابک =964-96647-5-0 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =18054 | |||
| کتابخوان همراه نور =18054 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۱: | ||
}} | }} | ||
'''كتابشناخت اخلاق اسلامى، گزارش تحليلى ميراث مكاتب اخلاق اسلامى'''، اثر مهدى | '''كتابشناخت اخلاق اسلامى، گزارش تحليلى ميراث مكاتب اخلاق اسلامى'''، اثر [[احمدپور، مهدی|مهدى احمدپور]]، [[محمدتقى اسلامى]]، [[عالمزاده نوری، محمد|محمد عالمزاده نورى]] و [[علیزاده، مهدی|مهدى علىزاده]]، كتابشناسى توصيفى - تحليلى و تا حدى انتقادى منابع اخلاق اسلامى است كه بر مبناى ميراث و متون مكاتب اخلاقى اسلامى صورت گرفته است. | ||
كتاب، به زبان فارسى و در سال 1386ش، نوشته شده است. | كتاب، به زبان فارسى و در سال 1386ش، نوشته شده است. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۸: | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب با ديباچهاى از نويسندگان آغاز و مطالب در پنج فصل، بهگونهاى تنظيم شده كه عناوين فصول، موضوعات عام كتاب و دامنه موضوعى كار را نشان مىدهد. | كتاب با ديباچهاى از نويسندگان آغاز و مطالب در پنج فصل، بهگونهاى تنظيم شده كه عناوين فصول، موضوعات عام كتاب و دامنه موضوعى كار را نشان مىدهد. | ||
در هر موضوع از موضوعات كتاب، مهمترين آثار متعلّق به آن معرّفى و ارزيابى شده است. شناسايى كتابها شامل شرح حال مؤلّف و ديگر آثار | در هر موضوع از موضوعات كتاب، مهمترين آثار متعلّق به آن معرّفى و ارزيابى شده است. شناسايى كتابها شامل شرح حال مؤلّف و ديگر آثار نویسنده، نسخهها، چاپها، موضوعات كتاب، سبک و در نهايت، ارزيابى آن است<ref>اخلاق (تعداد منابع: 60 اصلى و 6 ارجاعى)، 1385، ص61</ref> | ||
علاوه بر كتابهايى كه بهصورت مبسوط يا نيمهمبسوط بررسى شده و نيز فهرست پايانى ارائهشده در پايان هر مكتب، عناوين ساير كتابهاى اخلاقى را در دو موضع از اين اثر مىتوان يافت: | علاوه بر كتابهايى كه بهصورت مبسوط يا نيمهمبسوط بررسى شده و نيز فهرست پايانى ارائهشده در پايان هر مكتب، عناوين ساير كتابهاى اخلاقى را در دو موضع از اين اثر مىتوان يافت: | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۶: | ||
الف)- ذيل عنوان «شرح حال و آثار مؤلف» كه به ساير كتابهاى اخلاقى هر مؤلف - افزون بر اثرى كه بهتفصيل معرفى مىشود - نيز اشاره شده است. | الف)- ذيل عنوان «شرح حال و آثار مؤلف» كه به ساير كتابهاى اخلاقى هر مؤلف - افزون بر اثرى كه بهتفصيل معرفى مىشود - نيز اشاره شده است. | ||
ب)- ذيل عنوان آثار وابسته كه مشتمل بر همه كتابهايى است كه بهنوعى با كتاب مورد بحث پيوند دارد<ref>متن كتاب، ص 20</ref> | ب)- ذيل عنوان آثار وابسته كه مشتمل بر همه كتابهايى است كه بهنوعى با كتاب مورد بحث پيوند دارد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=20&viewType=html متن كتاب، ص 20]</ref> | ||
گستره معرفى آثار در اين كتابشناسى، كتابهاى نگارشيافته در حوزه علم اخلاق است كه دانش بررسى رفتارهاى نيك و بد و فضايل و رذايل روحى و شيوههاى آراستگى به فضيلتها و پيراستگى از رذيلتها است؛ ازاينرو معرفى كتابهاى مربوط به رشتههاى نوپديد اخلاقپژوهى، مثل فلسفه اخلاق، اخلاق كاربردى و اخلاق حرفهاى، در دستور كار قرار نگرفته است<ref>همان</ref> | گستره معرفى آثار در اين كتابشناسى، كتابهاى نگارشيافته در حوزه علم اخلاق است كه دانش بررسى رفتارهاى نيك و بد و فضايل و رذايل روحى و شيوههاى آراستگى به فضيلتها و پيراستگى از رذيلتها است؛ ازاينرو معرفى كتابهاى مربوط به رشتههاى نوپديد اخلاقپژوهى، مثل فلسفه اخلاق، اخلاق كاربردى و اخلاق حرفهاى، در دستور كار قرار نگرفته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=20&viewType=html همان]</ref> | ||
از ميان مجموعه تصانيف اخلاقى نيز كتابهايى بهتفصيل معرفى شدهاند كه از «ساختار علمى» شايسته برخوردار باشند؛ ازاينرو آثارى كه انسجام منطقى لازم ندارند، در اين مجموعه، بهتفصيل معرفى نشدهاند و تنها به ارائه فهرستى از آنها اكتفا شده است؛ آثارى از قبيل كتب آداب، اندرزنامهها و سخنان حكمتآموز پراكنده و نيز دستورالعملهاى تربيتى - عرفانى يا رسالههاى عمليه سلوكى و اخلاقى از اين جملهاند كه بيشتر در آنها روش خطابى به كار گرفته شده و برانگيختگى عملى مد نظر بوده است<ref>همان</ref> | از ميان مجموعه تصانيف اخلاقى نيز كتابهايى بهتفصيل معرفى شدهاند كه از «ساختار علمى» شايسته برخوردار باشند؛ ازاينرو آثارى كه انسجام منطقى لازم ندارند، در اين مجموعه، بهتفصيل معرفى نشدهاند و تنها به ارائه فهرستى از آنها اكتفا شده است؛ آثارى از قبيل كتب آداب، اندرزنامهها و سخنان حكمتآموز پراكنده و نيز دستورالعملهاى تربيتى - عرفانى يا رسالههاى عمليه سلوكى و اخلاقى از اين جملهاند كه بيشتر در آنها روش خطابى به كار گرفته شده و برانگيختگى عملى مد نظر بوده است<ref>همان</ref> | ||
در انتخاب آثارى كه واجد دو ويژگى پيشگفته هستند، «اهميت اثر» نيز در رتبه بعد و بهمثابه ملاك سوم، مورد توجه قرار گرفته است. اين اهميت معمولاً از عناصرى مانند اتقان علمى، كثرت مراجعه به كتاب و نقل قول از آن، شهرت مؤلف، ارائه رويكرد نوين و آراء ابتكارى، تأثير بر روند علم اخلاق، در دسترس بودن، جامعيت و... و گاهى از محاسبه ميانگين اين عناصر نشئت گرفته است<ref>همان</ref> | در انتخاب آثارى كه واجد دو ويژگى پيشگفته هستند، «اهميت اثر» نيز در رتبه بعد و بهمثابه ملاك سوم، مورد توجه قرار گرفته است. اين اهميت معمولاً از عناصرى مانند اتقان علمى، كثرت مراجعه به كتاب و نقل قول از آن، شهرت مؤلف، ارائه رويكرد نوين و آراء ابتكارى، تأثير بر روند علم اخلاق، در دسترس بودن، جامعيت و... و گاهى از محاسبه ميانگين اين عناصر نشئت گرفته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=20&viewType=html همان]</ref> | ||
بازخوانى تفصيلى كتابها در هشت محور زير صورت گرفته است: | بازخوانى تفصيلى كتابها در هشت محور زير صورت گرفته است: | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۳: | ||
#«روش كتاب»: در اين عنوان كوشش شده تا آنجا كه مىتوان متن را استنطاق كرد و به كشف مؤلفههاى روششناختى انديشه مؤلف راه برده و شيوه مورد نظر وى بهتفصيل بازگو گردد. | #«روش كتاب»: در اين عنوان كوشش شده تا آنجا كه مىتوان متن را استنطاق كرد و به كشف مؤلفههاى روششناختى انديشه مؤلف راه برده و شيوه مورد نظر وى بهتفصيل بازگو گردد. | ||
#«ادبيات كتاب»: در اين بخش، ويژگىهاى قلم مؤلف از قبيل فخامت و استوارى علمى، سلاست و اغلاق، ايجاز و تطويل، صنايع ادبى، اصطلاحات و دستگاه واژگانى و نيز ميزان بهره كتاب از شعر، حكايت و تمثيل براى مخاطب تبيين گرديده است. | #«ادبيات كتاب»: در اين بخش، ويژگىهاى قلم مؤلف از قبيل فخامت و استوارى علمى، سلاست و اغلاق، ايجاز و تطويل، صنايع ادبى، اصطلاحات و دستگاه واژگانى و نيز ميزان بهره كتاب از شعر، حكايت و تمثيل براى مخاطب تبيين گرديده است. | ||
#«ارزيابى نهايى»: در اين بخش حاصل بررسىهاى مختلفى كه در هفت محور گذشته درباره كتاب صورت گرفته، يكجا و مختصر عرضه شده و داورى نهايى درباره آن ارائه گرديده است؛ | #«ارزيابى نهايى»: در اين بخش حاصل بررسىهاى مختلفى كه در هفت محور گذشته درباره كتاب صورت گرفته، يكجا و مختصر عرضه شده و داورى نهايى درباره آن ارائه گرديده است؛ بنابراین، اين بخش، حاوى عمدهترين نقاط قوت و نقاط ضعف كتاب است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=22&viewType=html همان، ص 22]</ref> | ||
آنچه در بيان محورهاى كتابشناسى گفته شد مربوط به كتابشناسى مكتب اخلاق فلسفى، عرفانى و تلفيقى است، اما در معرفى آثار اخلاق نقلى، محورهاى ششم و هفتم تغيير يافته است؛ بدين ترتيب كه دو عنوان «روش» و «ادبيات كتاب» حذف و دو عنوان «درجه اعتبار» و «انطباق عناوين» اضافه شده است<ref>همان</ref> | آنچه در بيان محورهاى كتابشناسى گفته شد مربوط به كتابشناسى مكتب اخلاق فلسفى، عرفانى و تلفيقى است، اما در معرفى آثار اخلاق نقلى، محورهاى ششم و هفتم تغيير يافته است؛ بدين ترتيب كه دو عنوان «روش» و «ادبيات كتاب» حذف و دو عنوان «درجه اعتبار» و «انطباق عناوين» اضافه شده است<ref>همان</ref> | ||
دايره انتخاب كتابها، تنها محدود به آثارى است كه توسط انديشوران مسلمان پديد آمده و ازاينرو آثار اخلاقى متعلق به ساير اديان و مكاتب به اين اثر راه نيافته است؛ چنانكه انتساب قطعى آثار معرفىشده، به اسلام و داورى نهايى درباره اسلامیت آنها نيز مد نظر نبوده، صرف مسلمان بودن مؤلف براى معرفى اثر او كافى شمرده شده است<ref>همان، ص 21</ref> | دايره انتخاب كتابها، تنها محدود به آثارى است كه توسط انديشوران مسلمان پديد آمده و ازاينرو آثار اخلاقى متعلق به ساير اديان و مكاتب به اين اثر راه نيافته است؛ چنانكه انتساب قطعى آثار معرفىشده، به اسلام و داورى نهايى درباره اسلامیت آنها نيز مد نظر نبوده، صرف مسلمان بودن مؤلف براى معرفى اثر او كافى شمرده شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=21&viewType=html همان، ص 21]</ref> | ||
در اين اثر از كتابهايى كه دانشمندان معاصر در حوزه دانش اخلاق پديد آوردهاند، يادى به ميان نيامده و تنها به ميراث برجاىمانده از اعصار پيشين بسنده شده است<ref>همان، ص 25</ref> | در اين اثر از كتابهايى كه دانشمندان معاصر در حوزه دانش اخلاق پديد آوردهاند، يادى به ميان نيامده و تنها به ميراث برجاىمانده از اعصار پيشين بسنده شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=25&viewType=html همان، ص 25]</ref> | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در ديباچه كتاب، به ضرورت اهتمام به انديشه اخلاقى اسلام پرداخته شده و ده نكته مهم براى استفاده بهينه از كتاب بيان شده و پس از آن، مطالب اصلى سامان يافته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=17&viewType=html متن كتاب، ص 17]</ref> | |||
فصل اول، به معرفى و مقايسه مكاتب اخلاقى، فلسفى، عرفانى، نقلى و تلفيقى و بيان ويژگىهاى هريك از آنها اختصاص يافته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=27&viewType=html همان، ص 27]</ref> | |||
فصل دوم، عهدهدار معرفى تفصيلى آثار برجسته مكتب اخلاق فلسفى است. اين آثار، عبارتند از: «الطب الروحانی»؛ «فصول منتزعة»؛ «السعادة و الإسعاد في السيرة الإنسانية»؛ «رسائل إخوان الصفا»؛ «تهذيب الأخلاق و تطهير الأعراق»؛ «تهذيب الأخلاق»؛ «مدارج الكمال»؛ «[[اخلاق ناصری]]» و «لوامع الإشراق في مكارم الأخلاق (اخلاق جلالى)». در پايان اين فصل، فهرست تعداد ديگرى از آثار اين مكتب نام برده شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=61&viewType=html همان، ص61]</ref> | |||
فصل دوم، عهدهدار معرفى تفصيلى آثار برجسته مكتب اخلاق فلسفى است. اين آثار، عبارتند از: «الطب الروحانی»؛ «فصول منتزعة»؛ «السعادة و الإسعاد في السيرة الإنسانية»؛ «رسائل إخوان الصفا»؛ «تهذيب الأخلاق و تطهير الأعراق»؛ «تهذيب الأخلاق»؛ «مدارج الكمال»؛ «[[اخلاق ناصری]]» و «لوامع الإشراق في مكارم الأخلاق (اخلاق جلالى)». در پايان اين فصل، فهرست تعداد ديگرى از آثار اين مكتب نام برده شده است<ref>همان، ص61</ref> | |||
فصل سوم، شامل معرفى تفصيلى آثار قابل توجه مكتب اخلاق عرفانى است كه عبارتند از: «اللمع في التصوف»؛ «قوت القلوب في معاملة المحبوب»؛ «سه رساله از ابوعبدالرحمن [[سلمی، محمد بن حسین |سلمى]]»؛ «الإشارات و التنبيهات»؛ «الرسالة القشيرية»؛ | فصل سوم، شامل معرفى تفصيلى آثار قابل توجه مكتب اخلاق عرفانى است كه عبارتند از: «اللمع في التصوف»؛ «قوت القلوب في معاملة المحبوب»؛ «سه رساله از ابوعبدالرحمن [[سلمی، محمد بن حسین |سلمى]]»؛ «الإشارات و التنبيهات»؛ «الرسالة القشيرية»؛ «منازل السائرين»؛ «أوصاف الأشراف»؛ «مصباح الأنس بين المعقول و المشهود»؛ «رساله سير و سلوك»؛ «بحر المعارف» و «تحفة الإخوان في خصائص الفتيان»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=157&viewType=html همان، 157]</ref> | ||
اين فصل، همچنين مشتمل بر يك بحث ويژه با عنوان «اخلاق فتوت و آيين جوانمردى» است كه طى آن، خاستگاه تاريخى - اجتماعى، مبانى، آموزهها، آداب و آثار اين رويكرد بيان شده است. كتابشناسىِ يكى از آثار متعلّق به اين رويكرد نيز بهتفصيل در همين فصل آمده است<ref>همان، ص 243</ref> | اين فصل، همچنين مشتمل بر يك بحث ويژه با عنوان «اخلاق فتوت و آيين جوانمردى» است كه طى آن، خاستگاه تاريخى - اجتماعى، مبانى، آموزهها، آداب و آثار اين رويكرد بيان شده است. كتابشناسىِ يكى از آثار متعلّق به اين رويكرد نيز بهتفصيل در همين فصل آمده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=243&viewType=html همان، ص 243]</ref> | ||
فصل چهارم عهدهدار معرفى آثار اخلاق نقلى است كه ابتدا به شكل مبسوط، دو اثر از شيعه به نامهاى «الأصول الكافي» و «[[بحار الأنوار]]» و دو اثر از اهل سنت، تحت عنوان «شعب الإيمان» و «شجرة المعارف و الأحوال و صالح الأقوال و الأعمال» بازخوانى شده، سپس يازده اثر از شيعه و سيزده اثر از اهل سنت بهاختصار توصيف شده است<ref>همان، ص 255</ref> | فصل چهارم عهدهدار معرفى آثار اخلاق نقلى است كه ابتدا به شكل مبسوط، دو اثر از شيعه به نامهاى «الأصول الكافي» و «[[بحار الأنوار]]» و دو اثر از اهل سنت، تحت عنوان «شعب الإيمان» و «شجرة المعارف و الأحوال و صالح الأقوال و الأعمال» بازخوانى شده، سپس يازده اثر از شيعه و سيزده اثر از اهل سنت بهاختصار توصيف شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=255&viewType=html همان، ص 255]</ref> | ||
آثار شيعه، عبارتند از: «الزهد»؛ «[[المحاسن]]»؛ «مصادفة الإخوان»؛ «مكارم الأخلاق»؛ «غرر الحكم و درر الكلم»؛ «مشكاة الأنوار في غرر الأخبار»؛ «تنبيه الخواطر و نزهة النواظر»؛ «جامع الأخبار يا معارج اليقين في أصولالدين»؛ «إرشاد القلوب»؛ «أعلامالدين في صفات المؤمنين»؛ «[[مصباح الشريعة|مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة]]»<ref>همان، ص 275 تا 285</ref> | آثار شيعه، عبارتند از: «الزهد»؛ «[[المحاسن]]»؛ «مصادفة الإخوان»؛ «مكارم الأخلاق»؛ «غرر الحكم و درر الكلم»؛ «مشكاة الأنوار في غرر الأخبار»؛ «تنبيه الخواطر و نزهة النواظر»؛ «جامع الأخبار يا معارج اليقين في أصولالدين»؛ «إرشاد القلوب»؛ «أعلامالدين في صفات المؤمنين»؛ «[[مصباح الشريعة|مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة]]»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=275&viewType=html همان، ص 275 تا 285]</ref> | ||
«[[صحيح بخارى]]»؛ «[[صحيح مسلم]]»؛ «[[سنن ترمذى]]»؛ «[[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)|سنن نسائى]]»؛ «[[سنن أبيداود]]»؛ «[[سنن ابن ماجة|سنن ابن ماجه]]»؛ «[[الزهد|كتاب الزهد]]»؛ «آداب المفرد»؛ «موسوعة رسائل ابن ابي الدنيا»؛ «مكارم الأخلاق و معاليها و محمود طرائفها»؛ «مساوي الأخلاق و مذمومها و طرائق | «[[صحيح بخارى]]»؛ «[[صحيح مسلم]]»؛ «[[سنن ترمذى]]»؛ «[[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)|سنن نسائى]]»؛ «[[سنن أبيداود]]»؛ «[[سنن ابن ماجة|سنن ابن ماجه]]»؛ «[[الزهد|كتاب الزهد]]»؛ «آداب المفرد»؛ «موسوعة رسائل ابن ابي الدنيا»؛ «مكارم الأخلاق و معاليها و محمود طرائفها»؛ «مساوي الأخلاق و مذمومها و طرائق مكروهها»؛ «تنبيه الغافلين» و «كنز العمال في سنن الأقوال و الأفعال»، از جمله آثار اهل سنت مىباشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=303&viewType=html همان، ص 303 تا 309]</ref> | ||
در پايان اين فصل، به پيوست، بحثى ويژه با عنوان «رويكرد | در پايان اين فصل، به پيوست، بحثى ويژه با عنوان «رويكرد دعایى - مناجاتى» ارائه شده و نهايتاً فهرستى از كتابهاى آداب اسلامى، فهرستى از شرحنگارىها و فهرستى از منابع اخلاق نقلى آمده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=311&viewType=html همان، ص 311]</ref> | ||
مراد از شرحنگارىها، آثارى است كه همّت خود را به شرح و تفسير احاديث اخلاقى معطوف داشته و در صدد تبيين متن روايات، به تجزيه و تحليل مباحث اخلاقى آنها پرداخته است و مراد از كتابهاى آداب اسلامى، آثارى است كه به ارائه الگوها و قالبهاى خاص رفتارى از لسان سنّت اسلامى پرداخته و توضيح دادهاند كه رعايت چه آدابى در هنگام غذا خوردن، خوابيدن، مسافرت، خريد و فروش و... مىتواند بسترساز رشد فضايل اخلاقى گردد و فرد مؤمن را به حيات طيبه برساند<ref>همان، ص 15</ref> | مراد از شرحنگارىها، آثارى است كه همّت خود را به شرح و تفسير احاديث اخلاقى معطوف داشته و در صدد تبيين متن روايات، به تجزيه و تحليل مباحث اخلاقى آنها پرداخته است و مراد از كتابهاى آداب اسلامى، آثارى است كه به ارائه الگوها و قالبهاى خاص رفتارى از لسان سنّت اسلامى پرداخته و توضيح دادهاند كه رعايت چه آدابى در هنگام غذا خوردن، خوابيدن، مسافرت، خريد و فروش و... مىتواند بسترساز رشد فضايل اخلاقى گردد و فرد مؤمن را به حيات طيبه برساند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=15&viewType=html همان، ص 15]</ref> | ||
فصل پنجم نيز به معرفى مهمترين آثار مكتب تلفيقى در اخلاق اسلامى اختصاص دارد. در اين ميان هفت اثر، با نامهاى «الرعاية لحقوق الله»؛ | فصل پنجم نيز به معرفى مهمترين آثار مكتب تلفيقى در اخلاق اسلامى اختصاص دارد. در اين ميان هفت اثر، با نامهاى «الرعاية لحقوق الله»؛ «[[أدب الدنيا و الدين|أدب الدنيا والدين]]»؛ «الذريعة إلى مكارم الشريعة»؛ «إحياء علوم الدين»؛ «الحقائق في محاسن الأخلاق»؛ «[[جامع السعادات]]» و «الأخلاق»، به شكل مبسوط و دو اثر به اجمال، توصيف شده است و در آخر نيز فهرستشمارى از آثار ديگر اين مكتب به دست داده شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=327&viewType=html همان، ص 327]</ref> | ||
اختصار يا تفصيل بررسىهاى ذيل هر عنوان، بسته به ميزان اهميت و حجم مطالب قابل انعكاس آن بوده و ممكن است با حجم ظاهرى اثر تناسب نداشته باشد؛ مثلاً كتاب «الطب الروحانی» و | اختصار يا تفصيل بررسىهاى ذيل هر عنوان، بسته به ميزان اهميت و حجم مطالب قابل انعكاس آن بوده و ممكن است با حجم ظاهرى اثر تناسب نداشته باشد؛ مثلاً كتاب «الطب الروحانی» و «منازل السائرين»، علىرغم حجم اندك و صفحات محدود، بسيار بيشتر از صحاح ششگانه اهل سنت تشريح شدهاند؛ بدين جهت كه صحاح سته بيشتر بر اساس ترتيب كتب فقهى تنظيم گشته و ابواب اخلاقى آن بسيار محدود است و اطلاع درخورى براى پژوهشگر علم اخلاق از آن نمىتوان ارائه داد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=21&viewType=html همان، ص 21]</ref> | ||
از آنجا كه ارائه حداكثرى اطلاعات به پژوهشگران، براى نويسندگان موضوعيت داشته، به برخى از ويژگىهاى جزئى آثار نيز پرداخته شده است؛ مثلاً ذكر تعداد صفحات كتاب و فصول آن، شمار آيات و روايات و نيز بيان حجم منقولات، تشبيهات، حكايات، ويژگىهاى قلم مؤلف و..<ref>همان، ص 21</ref> | از آنجا كه ارائه حداكثرى اطلاعات به پژوهشگران، براى نويسندگان موضوعيت داشته، به برخى از ويژگىهاى جزئى آثار نيز پرداخته شده است؛ مثلاً ذكر تعداد صفحات كتاب و فصول آن، شمار آيات و روايات و نيز بيان حجم منقولات، تشبيهات، حكايات، ويژگىهاى قلم مؤلف و..<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=21&viewType=html همان، ص 21]</ref> | ||
در پايان كتاب نيز فهرستى از دو شاخه اخلاق كاربردى كه در ميان تكنگارىهاى اخلاقى، بيشترين اهتمام به آنها شده، آمده است. اين دو شاخه عبارتند از: «اخلاق دانشورى» و «اخلاق پادشاهى و دولتمردى»<ref>همان، ص 411 تا 413</ref> | در پايان كتاب نيز فهرستى از دو شاخه اخلاق كاربردى كه در ميان تكنگارىهاى اخلاقى، بيشترين اهتمام به آنها شده، آمده است. اين دو شاخه عبارتند از: «اخلاق دانشورى» و «اخلاق پادشاهى و دولتمردى»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/18054?pageNumber=411&viewType=html همان، ص 411 تا 413]</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۱۲۸: | خط ۱۲۵: | ||
#«اخلاق (تعداد منابع: 60 اصلى و 6 ارجاعى)» (14 صفحه، از 61 تا 74)، پايگاه مجلات تخصصى نور، اطلاعرسانى و كتابدارى، كتابهاى اسلامى، پاييز و زمستان 1385، شماره 26 و 27. | #«اخلاق (تعداد منابع: 60 اصلى و 6 ارجاعى)» (14 صفحه، از 61 تا 74)، پايگاه مجلات تخصصى نور، اطلاعرسانى و كتابدارى، كتابهاى اسلامى، پاييز و زمستان 1385، شماره 26 و 27. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:کتاب (کلیات)، نویسندگی، نسخهشناسی، صنایع کتاب و تجارت، کتابخانهها]] | |||
[[رده:بهمن (1400)]] | |||