۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '==منابع مقاله== ' به '==منابع مقاله== ') |
(لینک درون متنی) |
||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''فرخ نامه''' اثر [[جمالی یزدی، مطهر بن محمد|مطهر بن محمد بن ابىسعد جمالى]] معروف به [[جمالی یزدی، مطهر بن محمد|يزدى]] به پيروى از نزهتنامه علائى و به قصد تكميل آن در سال 580ق تألیف شده است. از اين كتاب در برخى فهارس با نام فرحنامه نيز ياد شده است كه محقق معتقد است با توجه به اينكه در غالب نسخ خطى فرخنامه ضبط شده است، فرحنامه را بايد نادرست دانست. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
در تمدن اسلامى، كتبى كه به بحث در منافع جانوران و خواص نباتات و اشياء و بيان صناعات معمول زمان و علوم تجربى و فنون عملى اختصاص داشته و در حكم دائرةالمعارف امروزه بوده، متعدد است. | در تمدن اسلامى، كتبى كه به بحث در منافع جانوران و خواص نباتات و اشياء و بيان صناعات معمول زمان و علوم تجربى و فنون عملى اختصاص داشته و در حكم دائرةالمعارف امروزه بوده، متعدد است. | ||
اگرچه در اين نوع كتب عقايد عجيب و غريب و خرافهنما به كثرت ديده مىشود از لحاظ تاريخ انديشه بشرى و نحوه تفكرات علمى و پيشرفت تمدن، اين آثار از مآخذ اصيل دست اول بهشمار مىآيد و مشتمل بر نوادر اقوال و اطلاعات مفيد است.اگرچه شايد نكات علمى اين اثر امروزه چندان استوار به نظر نيايد ولى با اين حال نگاهى به چنين متونى براى آشنايى با تاريخ علوم مفيد است. آقاى [[افشار، ایرج |ايرج افشار]] در مقدمه اين اثر مىنويسد: «اگر چه باعث اصلى بر تصحيح و چاپ فرخنامه جمالى توسط نويسنده اين سطور مخصوصاً فوائد سبک ى و لغوى كتاب است، در عين حال او را اعتقادى راسخ است كه نشر همه متون قديمى زبان فارسى از وظايف و تكاليف قطعى ما ايرانيان است. اگر هم در چنين كتابهايى محتوى عقايد خرافى و نكات نيمه علمى و حتى غيرعلمیباشد، از لحاظ تحقيق در تاريخ علوم تجربى و نحوه تفكر وتعقل علمى پيشينگان انتشار اين نوع متون كارى موجه و كاملاً معقول و صحيح است. كسانى كه مىگويند نشر مطالب مرده و اطلاعات غيراساسى اين نوع كتب موجب گمراهى و اشتباه و حتى غيرمفيد است، تعمق و تصرف كافى نسبت به تاريخ علم ندارند. اگر رمل و جفر و سحر و جادو و حتى طب تجربى و مداواهاى غيربهداشتى اما سنتى قديم با موازين و معيارهاى علمى امروز تباين دارد، ولى بدون ترديد تكوين علم و رسيدن پايههاى آن به مراتب و مدارج كنونى طبعاً و متوالياً بر اثر وجود و بهكار بردن همان علوم خرافهگونه و مسخرهنماى قديمى است كه به چشم انتقادكنندگان كممايه و بىپايه مىآيد.» | اگرچه در اين نوع كتب عقايد عجيب و غريب و خرافهنما به كثرت ديده مىشود از لحاظ تاريخ انديشه بشرى و نحوه تفكرات علمى و پيشرفت تمدن، اين آثار از مآخذ اصيل دست اول بهشمار مىآيد و مشتمل بر نوادر اقوال و اطلاعات مفيد است.اگرچه شايد نكات علمى اين اثر امروزه چندان استوار به نظر نيايد ولى با اين حال نگاهى به چنين متونى براى آشنايى با تاريخ علوم مفيد است. | ||
آقاى [[افشار، ایرج |ايرج افشار]] در مقدمه اين اثر مىنويسد: «اگر چه باعث اصلى بر تصحيح و چاپ فرخنامه جمالى توسط نويسنده اين سطور مخصوصاً فوائد سبک ى و لغوى كتاب است، در عين حال او را اعتقادى راسخ است كه نشر همه متون قديمى زبان فارسى از وظايف و تكاليف قطعى ما ايرانيان است. اگر هم در چنين كتابهايى محتوى عقايد خرافى و نكات نيمه علمى و حتى غيرعلمیباشد، از لحاظ تحقيق در تاريخ علوم تجربى و نحوه تفكر وتعقل علمى پيشينگان انتشار اين نوع متون كارى موجه و كاملاً معقول و صحيح است. كسانى كه مىگويند نشر مطالب مرده و اطلاعات غيراساسى اين نوع كتب موجب گمراهى و اشتباه و حتى غيرمفيد است، تعمق و تصرف كافى نسبت به تاريخ علم ندارند. اگر رمل و جفر و سحر و جادو و حتى طب تجربى و مداواهاى غيربهداشتى اما سنتى قديم با موازين و معيارهاى علمى امروز تباين دارد، ولى بدون ترديد تكوين علم و رسيدن پايههاى آن به مراتب و مدارج كنونى طبعاً و متوالياً بر اثر وجود و بهكار بردن همان علوم خرافهگونه و مسخرهنماى قديمى است كه به چشم انتقادكنندگان كممايه و بىپايه مىآيد.» | |||
در اين كتاب درباره منافع انسان و چهارپايان، طيور و خزندگان و حشرات، اشجار و گلها و سبزيجات، جواهرات و سنگهاى قيمتى، شناخت داروها، خاصيت روغنها، زهرها و پادزهرها و خواتيم ستارگان و مانند آن مطالب متنوعى شده است. | در اين كتاب درباره منافع انسان و چهارپايان، طيور و خزندگان و حشرات، اشجار و گلها و سبزيجات، جواهرات و سنگهاى قيمتى، شناخت داروها، خاصيت روغنها، زهرها و پادزهرها و خواتيم ستارگان و مانند آن مطالب متنوعى شده است. |
ویرایش