دیوان کاتبی نیشابوری (ترشیزی): تفاوت میان نسخه‌ها

دیوان کاتبی نیشابوری (ترشیزی) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲ اوت ۲۰۱۸، ساعت ۲۲:۴۶

۱۰ بایت حذف‌شده ، ‏۲ اوت ۲۰۱۸

جز

جایگزینی متن - ' {{' به '{{'

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۴۱: / خط ۴۱: @@
 در بین نسخه‎های خطی کتاب، نسخه مرحوم فرخ، اصل قرار گرفته و اختلاف‎های سایر نسخه‎ها با نسخه اصلی در ذیل هر غزل آورده شده است. قابل اعتمادترین نسخه پس از نسخه فرخ، نسخه ملک است که از نظر ترتیب غزل‎ها بسیار به نسخه فرخ نزدیک است و هرگاه غزلی در نسخه اساس نبوده، از روی نسخه ملک نوشته شده است؛ به‎عنوان مثال غزل شماره 71 با مطلع:
+{{شعر}}{{ب|''تو آن گلی که تو را صد هزار دستان است''|2=''زباغ عارض تو هر گلی گلستان است''}}{{پایان شعر}}
-{{شعر}}
-{{ب|''تو آن گلی که تو را صد هزار دستان است''|2=''زباغ عارض تو هر گلی گلستان است''}}
-{{پایان شعر}}
 در نسخه اساس نبوده و برای تکمیل تعداد غزل‎ها از روی نسخه ملک نوشته شده است. از نمونه‎های دیگر چنین مواردی می‎توان از افتادگی کلمه یا کلماتی در نسخه اساس یاد کرد که گاه حتی به وزن شعر هم خدشه وارد می‎کند. در این‎گونه موارد بهترین ضبط مصراع یا کلمه از روی نسخه ملک یا نسخه‎های دیگر نوشته شده است<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>‏.
@@ خط ۵۱: / خط ۴۸: @@
 هنروری کاتبی نه‎تنها در قصاید و مثنوی‎های وی متجلی است، که در وادی غزل نیز مورد توجه شاعران هم‎روزگار و پس از خود شده است. غزلیات او به رسم غزل‎گویان زمانه‎اش، چون شیخ کمال خجندی، بیشتر شش و هفت بیتی است و در سادگی به زبان اهل کوی و برزن می‎ماند؛ در قطعه‎ای می‎گوید:
+{{شعر}}{{ب|''جهتی هست که اکثر غزلم شش بیت است ''|2='' بشنو این معنی و جز فرد جهان مشمارم''}}{{ب|''پنج نیست مرا رسم ولی شش اولی ''|2='' تا بدانند که در شعر یکی دینارم''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: حیدری یساولی، علی، ص137</ref>‏.
-{{شعر}}
-{{ب|''جهتی هست که اکثر غزلم شش بیت است ''|2='' بشنو این معنی و جز فرد جهان مشمارم''}}
-{{ب|''پنج نیست مرا رسم ولی شش اولی ''|2='' تا بدانند که در شعر یکی دینارم''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: حیدری یساولی، علی، ص137</ref>‏.
 غزل‎های کاتبی با این ابیات در پشیمانی از گناه و امید به رحمت و بخشش الهی آغاز شده است:
+{{شعر}}{{ب|''آفاق پر صداست زکوه گناه ما''|2='' کوه گناه چند بود سنگر راه ما''}}{{ب|''بودیم همچو نافه همه عمر در ختا''|2='' موی سفید بین و درون سیاه ما''}}{{پایان شعر}}
-{{شعر}}
-{{ب|''آفاق پر صداست زکوه گناه ما''|2='' کوه گناه چند بود سنگر راه ما''}}
-{{ب|''بودیم همچو نافه همه عمر در ختا''|2='' موی سفید بین و درون سیاه ما''}}
-{{پایان شعر}}
 رقت عاطفه و موج احساسات نازک نیز یکی از وجهه‎های درخشش غزلیات اوست که با همان سادگی زبانی و نوعی بی‎ریایی بیانی ادا می‎شوند و این خود از علل عمده توجه و رویکرد یک شاعر نازک‎خیال به آثار شاعران دیگر است. تأثیرگذاری کاتبی در حوزه غزل نیز از این قاعده مستثنی نیست. وی خود، در غزلی به «سوز» سخنش اشاره می‎کند و بیت یکی از شاعران هم‎روزگارش را که به این ویژگی نظر داشته، تضمین می‎نماید<ref>ر.ک: حیدری یساولی، علی، ص139</ref>‏.