جوادی آملی، عبدالله: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'آملی (ابهام زدایی)' به 'آملی (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - ' {{' به '{{')
جز (جایگزینی متن - 'آملی (ابهام زدایی)' به 'آملی (ابهام‌زدایی)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۷۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
|-
|-
|نام‎های دیگر  
|نام‎های دیگر  
| data-type="authorOtherNames" | آیت‌‌‌الله  جوادی آملی
| data-type="authorOtherNames" | آیت‌‌الله جوادی آملی


جوادی، عبدالله
جوادی، عبدالله
خط ۳۹: خط ۳۹:
|- class="articleCode"
|- class="articleCode"
|کد مؤلف  
|کد مؤلف  
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE21AUTHORCODE
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00021AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>
'''آیت‌الله عبدالله جوادی آملی'''، حکیم متأله، فقیه، فیلسوف، عارف، مدرس، مفسر بزرگ قرآن و یکی از مراجع تقلید شیعه  
{{کاربردهای دیگر|آملی (ابهام‌زدایی)}}
'''عبدالله جوادی آملی''' (متولد 1312ش- آمل)، حکیم متأله، فقیه، فیلسوف، عارف، مدرس، مفسر بزرگ قرآن و یکی از مراجع تقلید شیعه  
==ولادت==
==ولادت==


زاده 1312 شمسی مطابق 1933 میلادی در(استان مازندران، شهر آمل)، در خانواده‌ای روحانی و مبلّغ احکام و معارف الهی چشم به جهان گشود،پدرش ابوالحسن جوادی آملی از علماي شهر آمل بود.  
زاده 1312 شمسی مطابق 1933 میلادی در(استان مازندران، شهر آمل)، در خانواده‌ای روحانی و مبلّغ احکام و معارف الهی چشم به جهان گشود،پدرش ابوالحسن جوادی آملی از علمای شهر آمل بود.  


== تحصیلات ==
== تحصیلات ==
ایشان پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در زادگاه خود، و بر اثر علاقه خانوادگی به روحانیت و ایفای رسالت روحانی درباره دین و ترویج آن در سال 1325 شمسی مطابق 1946 میلادی به حوزه علمیه آن شهر وارد شد و از محضر پدر بزرگوارش، مرحوم حجت‌الاسلام میرزا ابوالحسن جوادی آملی و دیگر شخصیت‌های علمی و برجسته آن روزگار بهره برد و مقدمات علوم حوزوی و مقداری از سطوح متوسط (ادبیات عرب، منطق، اصول فقه، فقه، تفسیر قرآن و حدیث) را به مدت پنج سال آموخت؛ همچنین پایه‌های سلوک معنوی و اخلاقی و تهذیب و تهجد او در مدرسه امام حسن عسکری علیه‌السلام آن شهر محکم شد.
ایشان پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در زادگاه خود، و بر اثر علاقه خانوادگی به روحانیت و ایفای رسالت روحانی درباره دین و ترویج آن در سال 1325 شمسی مطابق 1946 میلادی به حوزه علمیه آن شهر وارد شد و از محضر پدر بزرگوارش، مرحوم حجت‌الاسلام میرزا ابوالحسن جوادی آملی و دیگر شخصیت‌های علمی و برجسته آن روزگار بهره برد و مقدمات علوم حوزوی و مقداری از سطوح متوسط (ادبیات عرب، منطق، اصول فقه، فقه، تفسیر قرآن و حدیث) را به مدت پنج سال آموخت؛ همچنین پایه‌های سلوک معنوی و اخلاقی و تهذیب و تهجد او در مدرسه امام حسن عسکری علیه‌السلام آن شهر محکم شد.


در سال 1329 شمسی مطابق 1950 میلادی به تهران هجرت کرد و به مدت پنج سال در مدرسه مروی آن شهر به ادامه تحصیل علوم دینی در محضر شخصیت‌های علمی بزرگ آن عصر، مانند [[آملی، محمدتقی|شیخ محمدتقی آملی]]، [[شعرانی، ابوالحسن|علامه حاج شیخ ابوالحسن شعرانی]]، [[محی الدین الهی قمشه‌ای|محی‌الدین الهی قمشه‌ای]] و [[تونی، عبدالله بن محمد|محمدحسین فاضل تونی]] پرداخت و در کنار دروس فقه و اصول به فراگیری علوم عقلی و عرفانی نیز اهتمام ورزید و همزمان، تدریس علوم اسلامی را نیز آغاز کرد.
در سال 1329 شمسی مطابق 1950 میلادی به تهران هجرت کرد و به مدت پنج سال در مدرسه مروی آن شهر به ادامه تحصیل علوم دینی در محضر شخصیت‌های علمی بزرگ آن عصر، مانند [[آملی، محمدتقی|شیخ محمدتقی آملی]]، [[شعرانی، ابوالحسن|علامه حاج شیخ ابوالحسن شعرانی]]، [[مهدی الهی قمشه‌ای]] و [[محمدحسین فاضل تونی]] پرداخت و در کنار دروس فقه و اصول به فراگیری علوم عقلی و عرفانی نیز اهتمام ورزید و همزمان، تدریس علوم اسلامی را نیز آغاز کرد.


در سال 1334 شمسی مطابق 1955 میلادی به حوزه علمیه قم هجرت کرد و نهایی‌ترین دروس تخصصی حوزوی را در محضر استادانی چون [[بروجردی، حسین|آیت‌الله سیدمحمد حسین بروجردی]]، آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد، [[آملی، هاشم|آیت‌الله میرزا هاشم آملی]]، [[خمینی، سید روح‌الله|حضرت امام خمینی]] و [[علامه طباطبایی]] فرا گرفت.
در سال 1334 شمسی مطابق 1955 میلادی به حوزه علمیه قم هجرت کرد و نهایی‌ترین دروس تخصصی حوزوی را در محضر استادانی چون [[بروجردی، حسین|آیت‌الله سیدمحمد حسین بروجردی]]، آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد، [[آملی، هاشم|آیت‌الله میرزا هاشم آملی]]، [[خمینی، سید روح‌الله|حضرت امام خمینی]] و [[علامه طباطبایی]] فرا گرفت.
خط ۶۲: خط ۶۳:
مراد از سلوک علمی، اوصاف و ویژگی‌های روحی و فکری علامه جوادی آملی در محور تعلّم، پژوهش، تدریس، تعلیم و تألیف است. اثر هر مؤلف آیینهٴ اخلاق علمی اوست و آثار آیت‌الله جوادی به‌ویژه تفسیر تسنیم نیز مظهر مکارم و معالی اخلاق علمی مفسر بزرگوار آن است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
مراد از سلوک علمی، اوصاف و ویژگی‌های روحی و فکری علامه جوادی آملی در محور تعلّم، پژوهش، تدریس، تعلیم و تألیف است. اثر هر مؤلف آیینهٴ اخلاق علمی اوست و آثار آیت‌الله جوادی به‌ویژه تفسیر تسنیم نیز مظهر مکارم و معالی اخلاق علمی مفسر بزرگوار آن است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:


#آزاد اندیشی علمی: آزاد اندیشی علمی آیت‌الله جوادی را در نقد و ارزیابی اندیشه‌های عقلی صاحبان مکاتب گوناگون فلسفی و عرفانی و نیز اندیشه‌های تفسیری استوانه‌های بزرگ دانش تفسیر مانند [[طبری، محمد بن جریر|طبری]]، [[شیخ طوسی]]، [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین شیرازی]]، [[ابن عربی، محمد بن علی|محی الدین عربی]]، [[محمد عبده]]، [[سید محمود آلوسی]]، [[قرطبی، محمد بن احمد|قرطبی]]، [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]]، [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]]، [[علامه بلاغی]] و [[علامه طباطبایی]]، می‌توان مشاهده کرد.
#آزاد اندیشی علمی: آزاد اندیشی علمی آیت‌الله جوادی را در نقد و ارزیابی اندیشه‌های عقلی صاحبان مکاتب گوناگون فلسفی و عرفانی و نیز اندیشه‌های تفسیری استوانه‌های بزرگ دانش تفسیر مانند [[طبری، محمد بن جریر|طبری]]، [[شیخ طوسی]]، [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین شیرازی]]، [[ابن عربی، محمد بن علی|محی‌الدین عربی]]، [[محمد عبده]]، [[سید محمود آلوسی]]، [[قرطبی، محمد بن احمد|قرطبی]]، [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]]، [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]]، [[علامه بلاغی]] و [[علامه طباطبایی]]، می‌توان مشاهده کرد.
#جامع نگری علمی: جامعیت علمی و بهره مندی فراوان ایشان از علوم گوناگون اسلامی به ویژه علوم ادبی و بلاغی، منطق و فلسفه و کلام و عرفان، اصول و فقه و تفسیر و حدیث موجب شده تا در بررسی هر مسئله و مبحث از مسائل و مباحث علمی از یکسونگری پرهیز شده، با نگاهی جامع به نقد و ارزیابی و تحلیل علمی دربارهٴ آن بپردازد.
#جامع نگری علمی: جامعیت علمی و بهره‌مندی فراوان ایشان از علوم گوناگون اسلامی به ویژه علوم ادبی و بلاغی، منطق و فلسفه و کلام و عرفان، اصول و فقه و تفسیر و حدیث موجب شده تا در بررسی هر مسئله و مبحث از مسائل و مباحث علمی از یکسونگری پرهیز شده، با نگاهی جامع به نقد و ارزیابی و تحلیل علمی دربارهٴ آن بپردازد.
#سعهٴ صدر علمی: این ویژگی استاد، در برخورد با اندیشه‌ها، مکاتب و پرسش‌های دیگران موجب شده تا هم مجلس درس او پذیرای جمع فراوانی از دانش پژوهان گردد و هم آثار او و از جمله تفسیر تسنیم جایگاه مناسبی برای طرح اشکالات و شبهات مطرح شده دربارهٴ معارف و احکام قرآنی باشد. طرح آرای مخالفان برون دینی و درون دینی از جلوه‌های این خُلق ستوده است.
#سعهٴ صدر علمی: این ویژگی استاد، در برخورد با اندیشه‌ها، مکاتب و پرسش‌های دیگران موجب شده تا هم مجلس درس او پذیرای جمع فراوانی از دانش پژوهان گردد و هم آثار او و از جمله تفسیر تسنیم جایگاه مناسبی برای طرح اشکالات و شبهات مطرح شده دربارهٴ معارف و احکام قرآنی باشد. طرح آرای مخالفان برون دینی و درون دینی از جلوه‌های این خُلق ستوده است.
#خضوع علمی: خضوع علمی استاد، در ساحت معارف قرآنی و روایی، در جای جای آثار گوناگون و از جمله تسنیم آشکار است.
#خضوع علمی: خضوع علمی استاد، در ساحت معارف قرآنی و روایی، در جای جای آثار گوناگون و از جمله تسنیم آشکار است.
#روشمندی در استنباط علمی: از بزرگ‌ترین شاخصه‌های پژوهشی و آموزشی علامه جوادی «روشمندی» است که از جلوه‌های سلوک علمی ایشان به شمار می‌آید، چنان که در تسنیم بدون دخالت دادن ذوق و سلیقه خود یا دیگران و پرداختن به استحسانات عقلی و عرفی، بلکه با پایبندی به منهجی قویم و محکم و براساس اصول پایه‌ای شناخت قرآن به آن می‌پردازد و هیچ گاه از مرز اصولگرایی و ضابطه مندی گامی فراتر نمی‌نهد.
#روشمندی در استنباط علمی: از بزرگ‌ترین شاخصه‌های پژوهشی و آموزشی علامه جوادی «روشمندی» است که از جلوه‌های سلوک علمی ایشان به شمار می‌آید، چنان که در تسنیم بدون دخالت دادن ذوق و سلیقه خود یا دیگران و پرداختن به استحسانات عقلی و عرفی، بلکه با پایبندی به منهجی قویم و محکم و براساس اصول پایه‌ای شناخت قرآن به آن می‌پردازد و هیچ گاه از مرز اصولگرایی و ضابطه مندی گامی فراتر نمی‌نهد.
#مخاطبْ محوری در تعلیم: مراد از این ویژگی، توجه به نیازهای علمی و همچنین سطح فهم و اندیشه مخاطب و میدان دادن به پرسش‌ها و نقدهای اوست. این خصیصه یکی از علل حجیم شدن برخی آثار مانند رحیق مختوم و تسنیم است، چنان که [[الميزان في تفسير القرآن|المیزان]] در آغاز در دو جلد تدوین شد و پس از حضور شاگردانی فهیم و سختکوش چون [[مطهری، مرتضی|شهید آیت‌الله مطهری]] و آیت‌الله جوادی در محضر علمی [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] به بیست جلد گسترش یافت.
#مخاطبْ محوری در تعلیم: مراد از این ویژگی، توجه به نیازهای علمی و همچنین سطح فهم و اندیشه مخاطب و میدان دادن به پرسش‌ها و نقدهای اوست. این خصیصه یکی از علل حجیم شدن برخی آثار مانند رحیق مختوم و تسنیم است، چنان که [[الميزان في تفسير القرآن|المیزان]] در آغاز در دو جلد تدوین شد و پس از حضور شاگردانی فهیم و سختکوش چون [[مطهری، مرتضی|شهید آیت‌الله مطهری]] و آیت‌الله جوادی در محضر علمی [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبایی]] به بیست جلد گسترش یافت.
#قدرشناسی از استادان و پیشگامان: آیت‌الله جوادی در جای جای آثار خود از پیشگامان دانش‌های گوناگون اسلامی از جمله تفسیر و علوم قرآن و میراث گرانقدر آنان قدردانی کرده است. از جمله، استاد خود [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی(قدس‌سرّه)]] را بارها به عظمت ستوده است.
#قدرشناسی از استادان و پیشگامان: آیت‌الله جوادی در جای جای آثار خود از پیشگامان دانش‌های گوناگون اسلامی از جمله تفسیر و علوم قرآن و میراث گرانقدر آنان قدردانی کرده است. از جمله، استاد خود [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبایی(قدس‌سرّه)]] را بارها به عظمت ستوده است.
#رعایت ادب و انصاف در نقد: آیت‌الله جوادی در آثار گوناگون علمی خود هم به طرح و نقد آرای دانشمندان پیشین پرداخته و هم دیدگاه‌های معاصران را در میزان نقد و ارزیابیسنجیده است؛ امّا همواره عفت قلم و نزاهت نوشتار را از هر گونه نقد تند و طعن زننده و گزنده و پرخاش ویرانگر رعایت کرده و نقدهایش همراه با ادب، انصاف و لطافت در تعبیر است.
#رعایت ادب و انصاف در نقد: آیت‌الله جوادی در آثار گوناگون علمی خود هم به طرح و نقد آرای دانشمندان پیشین پرداخته و هم دیدگاه‌های معاصران را در میزان نقد و ارزیابیسنجیده است؛ امّا همواره عفت قلم و نزاهت نوشتار را از هر گونه نقد تند و طعن زننده و گزنده و پرخاش ویرانگر رعایت کرده و نقدهایش همراه با ادب، انصاف و لطافت در تعبیر است.


خط ۸۵: خط ۸۶:
این انتخاب برای ارج نهادن و قدردانی از کتاب ارزشمند شما، تفسیر تسنیم است.
این انتخاب برای ارج نهادن و قدردانی از کتاب ارزشمند شما، تفسیر تسنیم است.


بر فرزانگان و فضیلت مندان پوشیده نیست که جناب‌عالی از برجسته‌ترین اساتید کم نظیر در جهان اسلام به شمار می‌آیید و بحمدالله با نبوغ و خلاقیت فاخر و نمونه و با نهایت دقت و درایت توانستید ظرایف دانش‌های فلسفه، عرفان و کلام را فراگیرید و همه آن‌ها را در خدمت کتاب نور [قرآن] به کار گیرید. چنین توفیقی گوارایتان باد.
بر فرزانگان و فضیلت‌مندان پوشیده نیست که جناب‌عالی از برجسته‌ترین اساتید کم نظیر در جهان اسلام به شمار می‌آیید و بحمدالله با نبوغ و خلاقیت فاخر و نمونه و با نهایت دقت و درایت توانستید ظرایف دانش‌های فلسفه، عرفان و کلام را فراگیرید و همه آن‌ها را در خدمت کتاب نور [قرآن] به کار گیرید. چنین توفیقی گوارایتان باد.


=== منهج تفسیری تسنیم ===
=== منهج تفسیری تسنیم ===
خط ۹۱: خط ۹۲:
از دیدگاه مفسر تسنیم، منابع تفسیر قرآن عبارتند از «قرآن، سنت و عقل» و چون «منهج و روش تفسیری» هر مفسر، پیوند تنگاتنگی با «منابع تفسیر قرآن» دارد، به اجمال می‌توان منهج تفسیری تسنیم را «منهج اجتهادی جامع» و دربردارندهٴ «تفسیر قرآن به قرآن»، «تفسیر قرآن به سنت» و «تفسیر قرآن به عقل» نامید. در میان این سه شیوه، کارآمدترین آن‌ها، «تفسیر قرآن به قرآن» است، زیرا مهم‌ترین منبع تفسیر قرآن، خود قرآن است که مبین، شاهد و مفسّر خویش است و در دستیابی به معارف قرآن اثری عمیق دارد.
از دیدگاه مفسر تسنیم، منابع تفسیر قرآن عبارتند از «قرآن، سنت و عقل» و چون «منهج و روش تفسیری» هر مفسر، پیوند تنگاتنگی با «منابع تفسیر قرآن» دارد، به اجمال می‌توان منهج تفسیری تسنیم را «منهج اجتهادی جامع» و دربردارندهٴ «تفسیر قرآن به قرآن»، «تفسیر قرآن به سنت» و «تفسیر قرآن به عقل» نامید. در میان این سه شیوه، کارآمدترین آن‌ها، «تفسیر قرآن به قرآن» است، زیرا مهم‌ترین منبع تفسیر قرآن، خود قرآن است که مبین، شاهد و مفسّر خویش است و در دستیابی به معارف قرآن اثری عمیق دارد.


تأکید بیشتر بر «تفسیر قرآن به قرآن» هرگز به معنای نفی تفسیر قرآن به سنت یا طرد تفسیر قرآن به عقل و حتی به معنای عدم بهره گیری از علوم انسانی و دانش تجربی در تفسیر قرآن نیست.
تأکید بیشتر بر «تفسیر قرآن به قرآن» هرگز به معنای نفی تفسیر قرآن به سنت یا طرد تفسیر قرآن به عقل و حتی به معنای عدم بهره‌گیری از علوم انسانی و دانش تجربی در تفسیر قرآن نیست.


به باور مفسر تسنیم، تفسیر قرآن به قرآن، شیوه تفسیری پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(علیهم‌السلام) است که از هر خطای نظری معصوم و از هر لغزش عملی مصون بوده و در نتیجه پیروی از آنان لازم، حیات آفرین و نجاتبخش است.
به باور مفسر تسنیم، تفسیر قرآن به قرآن، شیوه تفسیری پیامبر اکرم(ص) و اهل‌بیت علیهم‌السلام است که از هر خطای نظری معصوم و از هر لغزش عملی مصون بوده و در نتیجه پیروی از آنان لازم، حیات آفرین و نجات‌بخش است.  
 


عترت پژوهی
عترت پژوهی


بدون شک گنجینه عظیم عترت و ذخیره بزرگ اهل بیت علیهم‌السلام از برترین عطیه و عالیترین نایله الهی به جهان بشیریت است؛ زیرا تنها راهی که معرفت صحیح و شناخت اصیل را به همراه گرایش حقیقی و میل واقعی به انسان ارائه می‌کند شریعت بی مانند و طریقت بی نظیر اهل بیت علیهم‌السلام همراه با حقیقت بی بدیل قرآن کریم بوده و هست.
بدون شک گنجینه عظیم عترت و ذخیره بزرگ اهل‌بیت علیهم‌السلام از برترین عطیه و عالیترین نایله الهی به جهان بشیریت است؛ زیرا تنها راهی که معرفت صحیح و شناخت اصیل را به همراه گرایش حقیقی و میل واقعی به انسان ارائه می‌کند شریعت بی مانند و طریقت بی نظیر اهل‌بیت علیهم‌السلام همراه با حقیقت بی بدیل قرآن کریم بوده و هست.


حضرت آیت‌الله جوادی آملی از عترت پژوهان برجسته و ژرف اندیش دوران معاصر است که آثار بنانی و بیانی فراوانی را در زمینه معرفی و تفسیر ژرفایی شخصیت الهی و والای حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و عترت پاک آن حضرت و همچنین تبیین و تشریح معارف گرانسنگ آن ذوات قدسی که خلفای راستین خداوند سبحان و همتایان قرآن کریم اند، به شیفتگان و موالیان ولایت حیاتبخش آنان ارائه کرده است. این آثار در قالب 18 عنوان کتاب و 44 جلد می‌باشد. و کتاب «ادب فنای مقربان» شرح زیارت جامعه کبیره که دائرةالمعارف جامع در موضوع عترت شناسی است و تا کنون 7 جلد آن منتشر شده و به 15 جلد می‌رسد.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی از عترت پژوهان برجسته و ژرف اندیش دوران معاصر است که آثار بنانی و بیانی فراوانی را در زمینه معرفی و تفسیر ژرفایی شخصیت الهی و والای حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و عترت پاک آن حضرت و همچنین تبیین و تشریح معارف گرانسنگ آن ذوات قدسی که خلفای راستین خداوند سبحان و همتایان قرآن کریم اند، به شیفتگان و موالیان ولایت حیاتبخش آنان ارائه کرده است. این آثار در قالب 18 عنوان کتاب و 44 جلد می‌باشد. و کتاب «[[ادب فنای مقربان]]» شرح زیارت جامعه کبیره که دائرةالمعارف جامع در موضوع عترت‌شناسی است و تا کنون 7 جلد آن منتشر شده و به 15 جلد می‌رسد.  
 


=== ویژگی‌های روش فقهی و اصولی استاد ===
=== ویژگی‌های روش فقهی و اصولی استاد ===


#ساختار منطقی: استاد ضمن تقریر درس خارج فقه [[محقق داماد، محمد|آیت‌الله محقق داماد]] که بیش از 14 سال به طول انجامید و کتابهای فراوانی از جمله حج، صلاة و خمس به چاپ رسید. درس خارج استاد، آیت‌الله جوادی آملی از دروس منظم خارج فقه حوزه علمیه قم است که از ساختاری منطقی و روشمند برخوردار است. مراحل گوناگون در فرآیند بررسی یک مسئله فقهی در درس ایشان بدین شرح‌اند: أ. طرح مسئله و پرسش بحث؛ ب. تحریر محل بحث و تبیین نقطه ابهام؛ ج. نقل دیدگاه‌های متخصصان فنّ و بررسی نظریات سه عصر فقی الف) زمان [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] و [[مفید، محمد بن محمد|مفید]]. ب) دوره مرحوم محقق و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّی]]. ج) دوره معاصر و فقهاءمتاخّر؛ د. نقد و بررسی استدلال‌های متخصصان؛ هـ. اثبات استدلالی دیدگاه مختار؛ و. جمع‌بندی نهایی و نتیجه‌گیری.
#ساختار منطقی: استاد ضمن تقریر درس خارج فقه [[محقق داماد، سید محمد|آیت‌الله محقق داماد]] که بیش از 14 سال به طول انجامید و کتاب‌های فراوانی از جمله حج، صلاة و خمس به چاپ رسید. درس خارج استاد، آیت‌الله جوادی آملی از دروس منظم خارج فقه حوزه علمیه قم است که از ساختاری منطقی و روشمند برخوردار است. مراحل گوناگون در فرآیند بررسی یک مسئله فقهی در درس ایشان بدین شرح‌اند: أ. طرح مسئله و پرسش بحث؛ ب. تحریر محل بحث و تبیین نقطه ابهام؛ ج. نقل دیدگاه‌های متخصصان فنّ و بررسی نظریات سه عصر فقی الف) زمان [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] و [[مفید، محمد بن محمد|مفید]]. ب) دوره مرحوم محقق و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّی]]. ج) دوره معاصر و فقهاءمتاخّر؛ د. نقد و بررسی استدلال‌های متخصصان؛ ه. اثبات استدلالی دیدگاه مختار؛ و. جمع‌بندی نهایی و نتیجه‌گیری.
#رعایت جایگاه ثقلین: در سخنان حضرت رسول اکرم(ص) قرآن کریم به عنوان ثقل اکبر و عترت به عنوان ثقل اصغر معرفی شده‌اند و در همه شاخه‌های علوم اسلامی از جمله فقه باید این جایگاه رعایت شود و استاد، آیت‌الله جوادی چه در تفسیر قرآن کریم و چه در تفکر فقهی همواره بر آن تأکید داشته و بدان مقید بوده‌اند که ابتدا از آیات قرآن کریم بهره گرفته خط اصلی یک حکم یا گزاره معرفتی را ترسیم می‌کنند و در طول بهره‌گیری از قرآن از سنت ثقل اصغر بهره می‌گیرند.
#رعایت جایگاه ثقلین: در سخنان حضرت رسول اکرم(ص) قرآن کریم به عنوان ثقل اکبر و عترت به عنوان ثقل اصغر معرفی شده‌اند و در همه شاخه‌های علوم اسلامی از جمله فقه باید این جایگاه رعایت شود و استاد، آیت‌الله جوادی چه در تفسیر قرآن کریم و چه در تفکر فقهی همواره بر آن تأکید داشته و بدان مقید بوده‌اند که ابتدا از آیات قرآن کریم بهره گرفته خط اصلی یک حکم یا گزاره معرفتی را ترسیم می‌کنند و در طول بهره‌گیری از قرآن از سنت ثقل اصغر بهره می‌گیرند.
#نگاه حکومتی به فقه: حکومت دینی و ولایت فقیه پشتوانه اجرایی همه احکام دین است و از همین‌رو در اجرای احکام دین به ویژه احکام اجتماعی آن باید حاکمیت فقیه عادل بر امت را لحاظ کرد، چنان‌که در مسائلی مانند ثابت شدن اول ماه، صلح و جنگ و تصرفات قاضی نقش ولی فقیه روشن است و تفکر فقهی معظم له از این ویژگی برخوردار است.
#نگاه حکومتی به فقه: حکومت دینی و ولایت فقیه پشتوانه اجرایی همه احکام دین است و از همین‌رو در اجرای احکام دین به ویژه احکام اجتماعی آن باید حاکمیت فقیه عادل بر امت را لحاظ کرد، چنان‌که در مسائلی مانند ثابت شدن اول ماه، صلح و جنگ و تصرفات قاضی نقش ولی فقیه روشن است و تفکر فقهی معظم له از این ویژگی برخوردار است.
خط ۱۱۴: خط ۱۱۱:
=== روش حکیمانه و سلوک علمی ایشان در تبیین و تعلیم حکمت خصوصاً حکمت متعالیه ===
=== روش حکیمانه و سلوک علمی ایشان در تبیین و تعلیم حکمت خصوصاً حکمت متعالیه ===


چنان‌که گذشت، آیت‌الله جوادی آملی همزمان با هجرت از آمل به تهران برای ادامه تحصیل علوم دینی، در کنار دروس فقه و اصول به فراگیری علوم عقلی (کلام، فلسفه و عرفان) پرداخت و این علوم را از محضر استادانی همچون علامه ذوفنون، [[شعرانی، ابوالحسن|حاج شیخ ابوالحسن شعرانی]] و آیت‌الله حاج میرزا مهدی محی‌الدین الهی قمشه‌ای و [[تونی، عبدالله بن محمد|آیت‌الله میرزا حسین فاضل تونی]] و [[آملی، محمدتقی|آیت‌الله شیخ محمدتقی آملی]] فرا گرفت؛ همچنین پس از مهاجرت به حوزه علمیه قم دروس تخصصی فلسفه و کلام و عرفان را از محضر استادانی همچون [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] آموخت.
چنان‌که گذشت، آیت‌الله جوادی آملی همزمان با هجرت از آمل به تهران برای ادامه تحصیل علوم دینی، در کنار دروس فقه و اصول به فراگیری علوم عقلی (کلام، فلسفه و عرفان) پرداخت و این علوم را از محضر استادانی همچون علامه ذوفنون، [[شعرانی، ابوالحسن|حاج شیخ ابوالحسن شعرانی]] و آیت‌الله حاج میرزا مهدی مهدی الهی قمشه‌ای و [[آیت‌الله میرزا حسین فاضل تونی]] و [[آملی، محمدتقی|آیت‌الله شیخ محمدتقی آملی]] فرا گرفت؛ همچنین پس از مهاجرت به حوزه علمیه قم دروس تخصصی فلسفه و کلام و عرفان را از محضر استادانی همچون [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبایی]] آموخت.


آیت‌الله جوادی تدریس علوم عقلی را از دوران دانش‌اندوزی در حوزه علمیه تهران آغاز کرد و هم‌اکنون حدود شصت سال از عمر پربرکت تدریس او می‌گذرد.محصول تدریس آیت‌الله جوادی در علوم عقلی در شاخه‌های گوناگون فلسفه، کلام، عرفان و فلسفه‌های مضاف، آثاری است که در مبحث آثار علمی به بخشی از آن‌ها اشاره شد.
آیت‌الله جوادی تدریس علوم عقلی را از دوران دانش‌اندوزی در حوزه علمیه تهران آغاز کرد و هم‌اکنون حدود شصت سال از عمر پربرکت تدریس او می‌گذرد.محصول تدریس آیت‌الله جوادی در علوم عقلی در شاخه‌های گوناگون فلسفه، کلام، عرفان و فلسفه‌های مضاف، آثاری است که در مبحث آثار علمی به بخشی از آن‌ها اشاره شد.
خط ۱۴۱: خط ۱۳۸:
#عدم اکتفا به برهانِ صرف، بلکه توجه به تحصیل عرفان و شهود، و بسنده نکردن به جمع بین برهان و عرفان بدون عرضه بر قرآن و وحی را محور تفکر و مدار شهود دانستن و بسیاری از مبادی برهان و مجالی عرفان را با راهنمایی آن فراهم کردن و تطبیق بین حکمت و شریعت، و شریعت را منزّه‌تر از آن دانستن که با فلسفه الهی نسازد، و فلسفه را کوچک‌تر از آن دانستن با شریعت موافقت نکند.
#عدم اکتفا به برهانِ صرف، بلکه توجه به تحصیل عرفان و شهود، و بسنده نکردن به جمع بین برهان و عرفان بدون عرضه بر قرآن و وحی را محور تفکر و مدار شهود دانستن و بسیاری از مبادی برهان و مجالی عرفان را با راهنمایی آن فراهم کردن و تطبیق بین حکمت و شریعت، و شریعت را منزّه‌تر از آن دانستن که با فلسفه الهی نسازد، و فلسفه را کوچک‌تر از آن دانستن با شریعت موافقت نکند.
#بینش عقلی و گرایش برهانی داشتن و تسلیم شهرت نشدن و از ناحیهٴ مدح و قدح جمهور تغییر اندیشه ندادن، و با آرای جمهور حکما در صورت غفلت آنان همانند اوهام تودهٴ مردم در صورت انحراف آن‌ها مخالفت کردن، زیرا جمهور، مقیم و ساکن‌اند و حکیم، مهاجر است و قهراً مهاجر با مقیم موافق نخواهد بود و این معنا را می‌توان از نامگذاری کتاب به اسفار پی برد.
#بینش عقلی و گرایش برهانی داشتن و تسلیم شهرت نشدن و از ناحیهٴ مدح و قدح جمهور تغییر اندیشه ندادن، و با آرای جمهور حکما در صورت غفلت آنان همانند اوهام تودهٴ مردم در صورت انحراف آن‌ها مخالفت کردن، زیرا جمهور، مقیم و ساکن‌اند و حکیم، مهاجر است و قهراً مهاجر با مقیم موافق نخواهد بود و این معنا را می‌توان از نامگذاری کتاب به اسفار پی برد.
#صحت و سقم سخن غیرمعصوم(علیه‌السلام) را بدون انتساب به گوینده بررسی کردن، و مذهب خاص قائل را مایهٴ صلابت یا وهن کلام وی ندانستن، بلکه استواری یا سستی گوینده را با سخن او سنجیدن، زیرا آنچه با بنان یا لسان نوشته یا گفته می‌شود ترجمان عقل راقم یا قائل است: «تکلموا تُعرفوا، فإن المرء مخبؤٌ تحت لسانه».
#صحت و سقم سخن غیرمعصوم علیه‌السلام را بدون انتساب به گوینده بررسی کردن، و مذهب خاص قائل را مایهٴ صلابت یا وهن کلام وی ندانستن، بلکه استواری یا سستی گوینده را با سخن او سنجیدن، زیرا آنچه با بنان یا لسان نوشته یا گفته می‌شود ترجمان عقل راقم یا قائل است: «تکلموا تُعرفوا، فإن المرء مخبؤٌ تحت لسه‌گانه».  
 


=== فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ===
=== فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ===
خط ۱۵۷: خط ۱۵۲:
اکنون آیت‌الله جوادی آملی ضمن ادامه تدریس تفسیر قرآن کریم و خارج فقه به عنوان یک مرجع دینی و علمی در تولید اندیشه‌های متعالی در عرصه‌های مختلف علوم عقلی و نقلی نقش آفرینی کرده و ضمن پاسخگویی به مراجعات علمی و عملی جامعه اسلامی با رصد کردن حرکت‎های علمی و فرهنگی جهانی رسالت خود را در جامعه جهانی با رهنمودها، نظریات، اندیشه‌ها و هدایتهای عالمانه و حکیمانه و تولید آثار علمی ایفا می‌نماید.
اکنون آیت‌الله جوادی آملی ضمن ادامه تدریس تفسیر قرآن کریم و خارج فقه به عنوان یک مرجع دینی و علمی در تولید اندیشه‌های متعالی در عرصه‌های مختلف علوم عقلی و نقلی نقش آفرینی کرده و ضمن پاسخگویی به مراجعات علمی و عملی جامعه اسلامی با رصد کردن حرکت‎های علمی و فرهنگی جهانی رسالت خود را در جامعه جهانی با رهنمودها، نظریات، اندیشه‌ها و هدایتهای عالمانه و حکیمانه و تولید آثار علمی ایفا می‌نماید.


==تألیفات ==
==آثار ==


# تفسیر موضوعى قرآن مجید  
# تفسیر موضوعى قرآن مجید  
خط ۱۷۶: خط ۱۷۱:
http://javadi.esra.ir/web/office/master
http://javadi.esra.ir/web/office/master


== وابسته‌ها =={{وابسته‌ها}}
{{مراجع تقلید}}
{{فقیهان شیعه}}
{{اصول فقه}}
{{متکلمان شیعه}}
{{مفسران شیعه}}
{{مهدویت}}
{{فیلسوفان شیعه}}
{{فقه سیاسی}}
{{جامعه مدرسین}}
{{امامان جمعه}}
{{نویسندگان}}
 
== پیوند به بیرون==
*[https://cdn1.doctv.ir/Mostanad/videos/95we19/950502-sat/hadith.sarv.1.mp4 حدیث سرو نگاهی به سیره علمی و عملی آیت‌الله جوادی آملی، شبکه مستند]
*[https://aspb10.asset.aparat.com/aparat-video/7c0e51a01db80a665ffd0e7513d7473b22158821-144p.mp4?wmsAuthSign=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJ0b2tlbiI6IjI5ZjFiNDNkMTk3MzQzZmNmZWY1MzIyZDhlYjY3ZTg1IiwiZXhwIjoxNjU1NjcyOTkyLCJpc3MiOiJTYWJhIElkZWEgR1NJRyJ9.APyp_AwetjMLPBJfeDn-xpky73_4roAXF-KMXAr_f9k بررسی کارنامه قرآن‌پژوهی آیت‌الله عبدالله جوادی آملی]
 
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 
[[أسرار الصلاة (جوادی آملی)]]  
[[أسرار الصلاة (جوادی آملی)]]  


خط ۱۹۱: خط ۲۰۴:
[[عصاره خلقت درباره امام زمان علیه‌السلام]]  
[[عصاره خلقت درباره امام زمان علیه‌السلام]]  


[[نزاهت قرآن از تحریف]]  
[[نزاهت قرآن از تحریف]]
 
[[تحریر الأصول (امام خمینی)]]  


[[عرفان حج]]  
[[عرفان حج]]  
[[تسنيم، تفسير قرآن کريم]]
[[ولایت فقیه: ولایت فقاهت و عدالت]]
[[زن در آینه جلال و جمال]]


[[جرعه‌ای از صهبای حج]]  
[[جرعه‌ای از صهبای حج]]  


[[صهبای صفا]]  
[[صهبای صفا]]  
[[ادب فنای مقربان]]


[[امام مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) موجود موعود]]  
[[امام مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) موجود موعود]]  
خط ۲۰۹: خط ۲۳۲:
[[نسیم اندیشه پرسش و پاسخ‌ها از آیت‌الله جوادی آملی]]  
[[نسیم اندیشه پرسش و پاسخ‌ها از آیت‌الله جوادی آملی]]  


[[تجلی پیام در افق رسانه ملی]]  
[[تجلی پیام در افق رسه‌گانه ملی]]  


[[علی بن موسی الرضا علیه‌السلام والفلسفه الالهیه]]  
[[علی بن موسی الرضا علیه‌السلام والفلسفه الالهیه]]  


[[زن در آیینه جلال و جمال]]
[[حکمت نظری و عملی در نهج‌البلاغة]]  
 
[[حکمت نظری و عملی در نهج‌البلاغه]]
 
[[تسنیم: تفسیر قرآن کریم]]  


[[كرامت در قرآن]]  
[[كرامت در قرآن]]  
خط ۲۳۷: خط ۲۵۶:
[[جرعه‌ای از بیکران زمزم (پژوهشی پیرامون اسرار حج)]]  
[[جرعه‌ای از بیکران زمزم (پژوهشی پیرامون اسرار حج)]]  


[[ادب فناي مقربان: شرح زيارت جامعه کبيره]]
[[سروش هدايت: مجموعه پيامهای حضرت آیت‌الله جوادي آملي]]  
 
[[سروش هدايت: مجموعه پيامهاي حضرت آیت‌الله جوادي آملي]]  


[[عين نضاخ: تحرير تمهيد القواعد]]  
[[عين نضاخ: تحرير تمهيد القواعد]]  
خط ۲۵۵: خط ۲۷۲:
[[نسبت دین و دنیا: بررسی و نقد نظریه سکولاریسم]]  
[[نسبت دین و دنیا: بررسی و نقد نظریه سکولاریسم]]  


[[گنجور عشق: مدايح و مراثي اهل بيت عليهم‌السلام]]  
[[گنجور عشق: مدايح و مراثي اهل‌بيت عليهم‌السلام]]  


[[قرآن حکیم از منظر امام رضا علیه‌السلام)]]  
[[قرآن حکیم از منظر امام رضا علیه‌السلام)]]  
خط ۲۸۱: خط ۲۹۸:
[[صهبای حج (ویراست دوم)]]  
[[صهبای حج (ویراست دوم)]]  


[[دین شناسی]]  
[[دین‌شناسی]]  


[[دنیا شناسی و دنیا گرایی در نهج‌البلاغه]]  
[[دنیا شناسی و دنیا گرایی در نهج‌البلاغة]]  


[[ظهور ولایت در صحنه غدیر]]  
[[ظهور ولایت در صحنه غدیر]]  
خط ۲۹۹: خط ۳۱۶:
[[شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی]]  
[[شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی]]  


[[همتایی قرآن و اهل بیت]]  
[[همتایی قرآن و اهل‌بیت]]  


[[حکمت علوی]]  
[[حکمت علوی]]  
خط ۳۰۵: خط ۳۲۲:
[[مناسک حج]]  
[[مناسک حج]]  


[[وحدت جوامع در نهج‌البلاغه]]  
[[وحدت جوامع در نهج‌البلاغة]]  


[[ولایت علوی]]  
[[ولایت علوی]]  
خط ۳۲۱: خط ۳۳۸:
[[فلسفه حقوق بشر]]  
[[فلسفه حقوق بشر]]  


[[روابط بین الملل در اسلام]]  
[[روابط بین‌الملل در اسلام]]  


[[کتاب الحج]]  
[[کتاب الحج]]  
خط ۳۲۷: خط ۳۴۴:
[[استفتائات: (به همراه گزيده مناسک حج)]]  
[[استفتائات: (به همراه گزيده مناسک حج)]]  


[[صهباي حج (ویراست اول)]]  
[[صهبای حج (ویراست اول)]]  


[[اسوه پاکان (زندگی‌نامه حضرت آیت‌الله العظمي سيد محمدحسن مرتضوي لنگرودي قدس‌سره)]]  
[[اسوه پاکان (زندگی‌نامه حضرت آیت‌الله العظمي سيد محمدحسن مرتضوي لنگرودي قدس‌سره)]]  
خط ۳۴۷: خط ۳۶۴:
[[توصیه‌ها، پرسش‌ها و پاسخ‌ها در محضر حضرت آیت‌الله جوادی آملی (مدظله العالی)]]  
[[توصیه‌ها، پرسش‌ها و پاسخ‌ها در محضر حضرت آیت‌الله جوادی آملی (مدظله العالی)]]  


[[حکمت عملي و نظري در نهج‌البلاغه]]  
[[حکمت عملي و نظري در نهج‌البلاغة]]  


[[التوحيد في القرآن]]  
[[التوحيد في القرآن]]  
خط ۳۵۵: خط ۳۷۲:
[[المعاد و القیامة في القرآن]]  
[[المعاد و القیامة في القرآن]]  


[[صحيفه انقلاب: وصيت‌‌نامه سياسي الهي رهبر کبير انقلاب اسلامی و بنيانگذار جمهوري اسلامی ايران حضرت آیت‌الله العظمي امام خمینی با مقدمه آیت‌الله جوادی آملی]]  
[[صحيفه انقلاب: وصيت‌نامه سیاسی الهي رهبر کبير انقلاب اسلامی و بنيانگذار جمهوري اسلامی ايران حضرت آیت‌الله العظمي امام خمینی با مقدمه آیت‌الله جوادی آملی]]  


[[تحرير تمهيد القواعد صائن‌الدين علي بن محمد الترکه]]  
[[تحرير تمهيد القواعد صائن‌الدين علي بن محمد الترکه]]  
خط ۳۶۳: خط ۳۸۰:
[[شریعت در آینه معرفت]]  
[[شریعت در آینه معرفت]]  


[[بنیان مرصوص: امام خمینی(قدس‌سره) در بیان و بنان حضرت آیت‌الله جوادی آملی]]  
[[بنیان مرصوص امام خمینی(قدس‌سره) در بنیان و بنان حضرت آیت‌الله جوادی آملی]]  


[[مفاتیح الحیاة]]  
[[مفاتیح الحیاة]]  
خط ۳۷۶: خط ۳۹۳:


[[مبادی اخلاق در قرآن]]  
[[مبادی اخلاق در قرآن]]  
[[اخلاق کارگزاران در حکومت اسلامی]]


[[تبیین براهین اثبات خدا (تعالی شانه)]]  
[[تبیین براهین اثبات خدا (تعالی شانه)]]  
خط ۳۸۲: خط ۴۰۱:


[[منشور معنویت]]  
[[منشور معنویت]]  
{{پایان}}
 


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
 
[[رده:مراجع تقلید]]
[[رده:25 فروردین الی 24 اردیبهشت]]
[[رده:اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]]
[[رده:امامان جمعه]]
[[رده:امامان جمعه قم]]
[[رده:نویسندگان جدید و معاصر فلسفه اسلامی]]
[[رده:شاگردان امام خمینی]]
[[رده:شاگردان علامه طباطبایی]]
[[رده: شاگردان آیت‌الله سید محمد محقق داماد]]
[[رده:مفسران شیعه]]
[[رده:فیلسوفان]]
[[رده:متکلمان شیعه]]
[[رده:مهدویت‌پژوهان]]
[[رده:نهج‌البلاغه‌پژوهان]]
[[رده:شاگردان آیت‌الله مهدی الهی قمشه‌ای]]
[[رده:برگزیدگان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]]
[[رده:برگزیدگان کتاب سال حوزه]]
[[رده:شاگردان آیت‌الله ابوالحسن شعرانى]]