۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'سبك' به 'سبک '
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'سبك' به 'سبک ') |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
اين كتاب خلاصه كتاب [[الخلاف]] في الاحكام يا مسائل [[الخلاف]] شيخ طوسى قده (م 460 ق) است. | اين كتاب خلاصه كتاب [[الخلاف]] في الاحكام يا مسائل [[الخلاف]] شيخ طوسى قده (م 460 ق) است. | ||
از صدر اسلام در كنار | از صدر اسلام در كنار سبک نگارش فقه استدلالى و فقه رساله‌اى، و آيات الاحكام، سبک ى از فقه اسلامى پديد آمد كه به اختلاف بين مذاهب اسلامى نظر داشته و به اصطلاح فقه خلافى يا فقه مقارنه‌اى گفته مى‌شد. | ||
اين | اين سبک از فقه اماميه كه با نگارش [[الانتصار]] و الناصريات [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]](م 413 ق)آغاز و با كتابهاى [[الخلاف]] شيخ طوسى (م 460 ق)، و غنية النزوع ابن زهرة حلبى (م 580 ق)، و منتهى المطلب [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] ادامه يافت. | ||
كتابهاى كه به اين | كتابهاى كه به اين سبک از فقه نوشته شده‌اند داراى تنوع و اقسامى در بيان مباحث اختلافى هستند كه مى‌توان آنها را به چهار گروه كلى تقسيم نمود. | ||
گروه اول كتابهائى كه اصحاب مذاهب براى تأييد مذهب خود در رد مخالفين نوشته‌اند مثل الحجة في الرد على الشافعى از ابى زكريا كتانى، الرد على محمد بن حسن شيبانى از اسماعيل بن اسحاق مالكى گروه دوم كتابهائى كه اصحاب مذاهب در آن اختلاف مذهبى بين دو امام از ائمه فقه يا دو مذهب فقهى را بدون ذكر نقض و ابرام نوشته‌اند مثل اختلاف الامام ابى حنيفة و الامام الشافعى از [[بیهقی، احمد بن حسین|ابوبكر بيهقى]] (م 548 ق)، المختلف بين ابى حنيفة و الشافعى از عبداللّه بن حسين ناصحى (م 447 ق) گروه سوم كتابهايى كه در آن اختلاف فقهاى شهرها يا ائمه مذاهب مشهور يا اختلاف مذاهب ذكر شده و اگر چه اين مذاهب نابود شده باشند مثل اختلاف الفقهاء طبرسى از مؤرخ و مفسر بزرگ(م 310 ق)، اختصار اختلاف الفقهاء از احمد بن جصاص(م 370 ق) گروه چهارم كتابهايى كه در مطلق مسائل فقهى نوشته شده و مؤلفين صرفا مذهب خود را ذكر نكرده بلكه آراء فقهاى بزرگ ساير مذاهب را نيز بيان كرده‌اند.كتابهايى اين گروه از ساير گروهها بيشتر است بلكه غالب كتابهاى مفصل فقهى كه به آراء فقهاء در ساير مذاهب پرداخته‌اند از اين گروه هستند.از اين گروه دو مذاهب اهل تسنن مى‌توان به المبسوط سرخسى (م 483 ق)، المغنى ابن قدامه (م 620 ق)، و در مذهب اماميّة المبسوط، و [[الخلاف]] شيخ طوسى (م 460 ق)، المنتهى المطلب [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]](م 726 ق)، الغنية ابن زهرة حلبى (م 585 ق) را نام برد. | گروه اول كتابهائى كه اصحاب مذاهب براى تأييد مذهب خود در رد مخالفين نوشته‌اند مثل الحجة في الرد على الشافعى از ابى زكريا كتانى، الرد على محمد بن حسن شيبانى از اسماعيل بن اسحاق مالكى گروه دوم كتابهائى كه اصحاب مذاهب در آن اختلاف مذهبى بين دو امام از ائمه فقه يا دو مذهب فقهى را بدون ذكر نقض و ابرام نوشته‌اند مثل اختلاف الامام ابى حنيفة و الامام الشافعى از [[بیهقی، احمد بن حسین|ابوبكر بيهقى]] (م 548 ق)، المختلف بين ابى حنيفة و الشافعى از عبداللّه بن حسين ناصحى (م 447 ق) گروه سوم كتابهايى كه در آن اختلاف فقهاى شهرها يا ائمه مذاهب مشهور يا اختلاف مذاهب ذكر شده و اگر چه اين مذاهب نابود شده باشند مثل اختلاف الفقهاء طبرسى از مؤرخ و مفسر بزرگ(م 310 ق)، اختصار اختلاف الفقهاء از احمد بن جصاص(م 370 ق) گروه چهارم كتابهايى كه در مطلق مسائل فقهى نوشته شده و مؤلفين صرفا مذهب خود را ذكر نكرده بلكه آراء فقهاى بزرگ ساير مذاهب را نيز بيان كرده‌اند.كتابهايى اين گروه از ساير گروهها بيشتر است بلكه غالب كتابهاى مفصل فقهى كه به آراء فقهاء در ساير مذاهب پرداخته‌اند از اين گروه هستند.از اين گروه دو مذاهب اهل تسنن مى‌توان به المبسوط سرخسى (م 483 ق)، المغنى ابن قدامه (م 620 ق)، و در مذهب اماميّة المبسوط، و [[الخلاف]] شيخ طوسى (م 460 ق)، المنتهى المطلب [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]](م 726 ق)، الغنية ابن زهرة حلبى (م 585 ق) را نام برد. | ||
از آنجائى كه شيخ طوسى كه در | از آنجائى كه شيخ طوسى كه در سبک هاى مختلف فقهى سر آمد همگان بود، و كتاب [[الجمل و العقود في العبادات|الجمل و العقود]] را به سبک فقه رساله‌اى، المبسوط را در فقه استدلالى، و [[الخلاف]] را به سبک فقه مقارنه‌اى نوشته است و كتاب [[الخلاف]] به دليل توانائى‌هاى كم نظير وى و احاطه وى به آراء مذاهب مختلف اسلامى از جايگاه خاصى برخوردار بوده است و در اكثر موسوعه‌هاى فقهى نظير حدائق الناضرة شيخ يوسف بحرانى (م 1186 ق)، [[رياض المسائل في بيان الأحكام بالدلائل (ط - القدیمة)|رياض المسائل]][[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|سيد على طباطبائى]] (م 1231 ق)، [[مستند الشيعة في أحكام الشريعة|مستند الشيعه]] [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|محقق نراقى]] (م 1245 ق)، [[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]] [[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد| سيد جواد عاملى]] (م 1226 ق)، [[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر الكلام]] [[صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر|شيخ حسن نجفى]] (م 1266 ق)، و غير آنان بر آن استناد شده است، [[طبرسی، فضل بن حسن|شيخ طبرسى]]تصميم به تلخيص و تدوين اين كتاب گرفته است. | ||
[[طبرسی، فضل بن حسن|شيخ طبرسى]] علاوه بر كتاب [[الخلاف]]، تفسير معروف ال[[التبيان في تفسير القرآن|تبيان شيخ طوسى]] را نيز به صورت منظم تلخيص نموده و در ضمن [[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسير مجمع البيان]] مطرح نموده است. | [[طبرسی، فضل بن حسن|شيخ طبرسى]] علاوه بر كتاب [[الخلاف]]، تفسير معروف ال[[التبيان في تفسير القرآن|تبيان شيخ طوسى]] را نيز به صورت منظم تلخيص نموده و در ضمن [[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسير مجمع البيان]] مطرح نموده است. | ||