۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'سبك' به 'سبک '
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'سبك' به 'سبک ') |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
#رسالة في تقوى السافل بالعالي: | #رسالة في تقوى السافل بالعالي: | ||
#:در اين رساله، مسئله پاك ماندن قسمت بالايى آبى كه بر روى نجاست مى‌ريزد، بررسى شده است. متن كتاب از [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى شيرازى]] بزرگ است كه پس از پايان يافتن آن، شرح و نقد [[فشارکی اصفهانی، محمد بن امیرقاسم|سيد محمد فشاركى]]، بر قسمت‌هايى از آن ذكر شده است. | #:در اين رساله، مسئله پاك ماندن قسمت بالايى آبى كه بر روى نجاست مى‌ريزد، بررسى شده است. متن كتاب از [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى شيرازى]] بزرگ است كه پس از پايان يافتن آن، شرح و نقد [[فشارکی اصفهانی، محمد بن امیرقاسم|سيد محمد فشاركى]]، بر قسمت‌هايى از آن ذكر شده است. | ||
#:اين شرح، به اصطلاح شرح بالقول(قوله...أقول) است كه به | #:اين شرح، به اصطلاح شرح بالقول(قوله...أقول) است كه به سبک فقه استدلالى به بيان و تفسير و نقد بعضى از نظريات ميرزاى بزرگ پرداخته است. | ||
#:از آن‌جايى كه در اين رساله، بعد از نام ميرزاى بزرگ، عبارت قدس‌سره و نظاير آن ديده نمى‌شود، اين كتاب در زمان زندگانى ميرزا؛ يعنى قبل از 1312ق، نوشته شده است. | #:از آن‌جايى كه در اين رساله، بعد از نام ميرزاى بزرگ، عبارت قدس‌سره و نظاير آن ديده نمى‌شود، اين كتاب در زمان زندگانى ميرزا؛ يعنى قبل از 1312ق، نوشته شده است. | ||
#:نظر ميرزاى بزرگ و [[فشارکی اصفهانی، محمد بن امیرقاسم|سيد محمد فشاركى]] اين است كه اگر آبى از بالا جريان داشته باشد، قسمت پايين (سافل)، قسمت بالا (عالى) را از نجاست حفظ مى‌كند. | #:نظر ميرزاى بزرگ و [[فشارکی اصفهانی، محمد بن امیرقاسم|سيد محمد فشاركى]] اين است كه اگر آبى از بالا جريان داشته باشد، قسمت پايين (سافل)، قسمت بالا (عالى) را از نجاست حفظ مى‌كند. | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
#رسالة في الدماء الثلاثة: | #رسالة في الدماء الثلاثة: | ||
#:اين رساله، شرح مبحث حيض و احكام و فروعات آن از كتاب «شرائع الاسلام» [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (م 676ق) است كه بحث استحاضه و چندين مسئله فقهى ديگر در احكام جمع بين غسل‌هاى واجب، مستحب و غسل جنابت نيز به آن ضميمه شده است. | #:اين رساله، شرح مبحث حيض و احكام و فروعات آن از كتاب «شرائع الاسلام» [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (م 676ق) است كه بحث استحاضه و چندين مسئله فقهى ديگر در احكام جمع بين غسل‌هاى واجب، مستحب و غسل جنابت نيز به آن ضميمه شده است. | ||
#: | #:سبک نگارش آن، به‌گونه فقه استدلالى است و مؤلف در بررسى دقيق روايات و فقه الحديث آنها نهايت تلاش را نموده و اقوال و نظريات فقها را در كنار مباحث دقيق اصول فقه به‌طور گسترده بيان نموده است؛ به عنوان نمونه در صفحه 232، در چند سطر به بيش از 20 مأخذ و كتاب فقهى اشاره نموده است. | ||
#:وى، در اين كتاب، علاوه بر نظريات فقهاى بزرگ، عنايت خاصى به نظريات [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] (م 1281ق) داشته و در موارد زيادى به بررسى و بيان نظريات وى پرداخته است. | #:وى، در اين كتاب، علاوه بر نظريات فقهاى بزرگ، عنايت خاصى به نظريات [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] (م 1281ق) داشته و در موارد زيادى به بررسى و بيان نظريات وى پرداخته است. | ||
#:علاوه بر مباحث حديثى و بيان نظريات فقها، مباحث اصولى مهمى، مثل واجب مطلق و مشروط يا معلّق و مقدمه واجب، به‌طور مستقل مطرح گرديده است. مؤلف، در علّت بيان آنها، اين‌گونه مى‌نويسد: «و هذه المسئلة و إن كانت أصوليّة إلاّ أن التعرض لها في هذا المقام مما لا بأس به، لارتباط له بالمقصود». | #:علاوه بر مباحث حديثى و بيان نظريات فقها، مباحث اصولى مهمى، مثل واجب مطلق و مشروط يا معلّق و مقدمه واجب، به‌طور مستقل مطرح گرديده است. مؤلف، در علّت بيان آنها، اين‌گونه مى‌نويسد: «و هذه المسئلة و إن كانت أصوليّة إلاّ أن التعرض لها في هذا المقام مما لا بأس به، لارتباط له بالمقصود». | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
#:با توجه به اينكه مؤلف، پس از نام [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] (م 1281ق)، عبارت «أعلى اللّه مقامه» يا «قدس‌سره» را ذكر كرده است و با عنايت به اينكه به نظريات استادش [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى بزرگ شيرازى]] (م1312ق) كه وى از سال 1286ق، در خدمت او بوده است، هيچ‌گونه اشاره‌اى ننموده است، به احتمال زياد، اين كتاب، بين سال‌هاى 1281 تا 1290ق، نوشته شده است. | #:با توجه به اينكه مؤلف، پس از نام [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] (م 1281ق)، عبارت «أعلى اللّه مقامه» يا «قدس‌سره» را ذكر كرده است و با عنايت به اينكه به نظريات استادش [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى بزرگ شيرازى]] (م1312ق) كه وى از سال 1286ق، در خدمت او بوده است، هيچ‌گونه اشاره‌اى ننموده است، به احتمال زياد، اين كتاب، بين سال‌هاى 1281 تا 1290ق، نوشته شده است. | ||
#رسالة في أحكام الخلل في الصلاة: | #رسالة في أحكام الخلل في الصلاة: | ||
#:در اين رساله، احكام سهو و نسيان در كارهاى نماز و ندانستن نجاست لباس و بدن نمازگزار و زياد نمودن يك ركعت و شك‌هاى صحيح و غير صحيح در تعداد ركعات نماز بيان شده است. | #:در اين رساله، احكام سهو و نسيان در كارهاى نماز و ندانستن نجاست لباس و بدن نمازگزار و زياد نمودن يك ركعت و شك‌هاى صحيح و غير صحيح در تعداد ركعات نماز بيان شده است. سبک نگارش آن فقه استدلالى است و در آن به نظريات فقهاى بزرگ قبل از مؤلف اشاره شده است. | ||
#:در بين اين فقهاء، نظريات [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] (م 1266ق) در «نجاة العباد» و «[[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر الكلام]]» و نظريات [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] (م 1281ق) در كتاب «الصلاة» و نظريات [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى شيرازى]] بزرگ(م 1312ق) بيش از ديگران مطرح شده است كه موجب گرديده كتاب از جايگاه ويژه‌اى برخوردار شود. | #:در بين اين فقهاء، نظريات [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] (م 1266ق) در «نجاة العباد» و «[[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر الكلام]]» و نظريات [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] (م 1281ق) در كتاب «الصلاة» و نظريات [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى شيرازى]] بزرگ(م 1312ق) بيش از ديگران مطرح شده است كه موجب گرديده كتاب از جايگاه ويژه‌اى برخوردار شود. | ||
#:علاوه بر مباحث احكام خلل در نماز، ناسخ كتاب، بعضى از مباحث متفرقه ديگر از مؤلف را به آن ضميمه كرده است و در مورد علّت آن در صفحه 438 مى‌نويسد: | #:علاوه بر مباحث احكام خلل در نماز، ناسخ كتاب، بعضى از مباحث متفرقه ديگر از مؤلف را به آن ضميمه كرده است و در مورد علّت آن در صفحه 438 مى‌نويسد: | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
#:اين رساله، دربردارنده مقدمه‌اى در معنى بيع، عقد، لزوم و جواز بيع و قسمتى از بحث خيارات، شامل خيارهاى مجلس، حيوان، شرط و غبن است. | #:اين رساله، دربردارنده مقدمه‌اى در معنى بيع، عقد، لزوم و جواز بيع و قسمتى از بحث خيارات، شامل خيارهاى مجلس، حيوان، شرط و غبن است. | ||
#:با توجه به تكرار خطبه‌هايى كه در مقدمه خيارهاى مجلس، شرط، حيوان ذكر شده است، احتمالا مؤلف، قصد تأليف كتاب مستقلى را نداشته است و به همين دليل نيز خيارهاى رؤيت، تأخير و عيب در آن مطرح نشده است. | #:با توجه به تكرار خطبه‌هايى كه در مقدمه خيارهاى مجلس، شرط، حيوان ذكر شده است، احتمالا مؤلف، قصد تأليف كتاب مستقلى را نداشته است و به همين دليل نيز خيارهاى رؤيت، تأخير و عيب در آن مطرح نشده است. | ||
#:اين كتاب، به | #:اين كتاب، به سبک فقه استدلالى نوشته شده است و در آن، نظريات بزرگان از فقها، از قبيل [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]](م 460ق) و [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]] (م 481ق) تا [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|سيد على طباطبايى]](م 1231ق)، صاحب «[[رياض المسائل في بيان الأحكام بالدلائل (ط - القدیمة)|رياض المسائل]]» و [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] (م 1281ق)، مطرح گرديده است. | ||
#: تحليل دقيق نظريات فقهاء، فقه الحديث كم‌نظير و...، اين كتاب را در نوع خود كم‌نظير ساخته است. اگر چه در موارد نادرى به نظريات [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] در مبحث خيارات كتاب «المكاسب» وى اشاره شده است، اما مؤلف تحت تأثير عظمت علمى وى واقع نشده است و متن كتاب، دلالت بر استقلال نظر وى در تنظيم و تدوين و ارائه نظريات فقهى دارد. | #: تحليل دقيق نظريات فقهاء، فقه الحديث كم‌نظير و...، اين كتاب را در نوع خود كم‌نظير ساخته است. اگر چه در موارد نادرى به نظريات [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] در مبحث خيارات كتاب «المكاسب» وى اشاره شده است، اما مؤلف تحت تأثير عظمت علمى وى واقع نشده است و متن كتاب، دلالت بر استقلال نظر وى در تنظيم و تدوين و ارائه نظريات فقهى دارد. | ||
#:از آن‌جايى كه پس از نام [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] (م 1281ق)، در صفحات 502، 504، 515، 518 و غير آن، عبارت «قدس‌سره» به كار برده شده است و از طرفى در صفحه 546، پس از نام [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى بزرگ شيرازى]] (م 1312ق) كه مؤلف از سال 1286ق، از محضر وى استفاده نموده است، عبارت «دام عمره و عزّه» به كار برده شده است، اين كتاب در حدود سال‌هاى 1287 تا 1312ق، نوشته شده است. | #:از آن‌جايى كه پس از نام [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] (م 1281ق)، در صفحات 502، 504، 515، 518 و غير آن، عبارت «قدس‌سره» به كار برده شده است و از طرفى در صفحه 546، پس از نام [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى بزرگ شيرازى]] (م 1312ق) كه مؤلف از سال 1286ق، از محضر وى استفاده نموده است، عبارت «دام عمره و عزّه» به كار برده شده است، اين كتاب در حدود سال‌هاى 1287 تا 1312ق، نوشته شده است. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
#:اين نوشته، شرح قسمتى از شرط دوّم و چهارم و نيز تمامى شرط سوّم از شرايط شش‌گانه اجاره مذكور در «شرائع الاسلام» است. | #:اين نوشته، شرح قسمتى از شرط دوّم و چهارم و نيز تمامى شرط سوّم از شرايط شش‌گانه اجاره مذكور در «شرائع الاسلام» است. | ||
#به نظر مى‌رسد كه مؤلف، تمام كتاب اجاره را شرح نموده است، ولى بعدها قسمت‌هايى از آن مفقود شده و باقى‌مانده آن، نسخه‌بردارى شده است. | #به نظر مى‌رسد كه مؤلف، تمام كتاب اجاره را شرح نموده است، ولى بعدها قسمت‌هايى از آن مفقود شده و باقى‌مانده آن، نسخه‌بردارى شده است. | ||
#: | #:سبک نگارش آن، فقه استدلالى است و به اصطلاح، شرح بالقول(قوله...أقول) مى‌باشد. | ||
#:استقراء تام كلمات فقها، همراه با فقه الحديث و احترام و تكريم صاحب «شرائع الاسلام»، اين كتاب را از جايگاه والايى برخوردار ساخته است. | #:استقراء تام كلمات فقها، همراه با فقه الحديث و احترام و تكريم صاحب «شرائع الاسلام»، اين كتاب را از جايگاه والايى برخوردار ساخته است. | ||