الگو:صفحهٔ اصلی/مقالهٔ برگزیده دوم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div class="boxTitle"><big>'''[[تربت پاکان]]'''</big></div>
<div class="boxTitle"><big>'''[[حائری یزدی، عبدالکریم|شیخ عبد الکریم حائری یزدی]]'''</big></div>
[[پرونده:NUR11273J1.jpg|بندانگشتی|تربت پاکان|175px]]
[[پرونده:NUR00176.jpg|بندانگشتی|حائری یزدی، عبدالکریم|175px]]


'''تربت پاكان'''، كتابى است به زبان فارسى در معرفى شهر قم و مرقد حضرت معصومه سلام‌الله‌عليها و ديگر مراقد و آثار تاريخى موجود در اين شهر.
'''عبدالكریم، حائرى یزدى'''، فقیه امامی، مرجع تقلید و مؤسس حوزه علمیه قم از سال ۱۳۰۱ تا ۱۳۱۵ش، از مهمترین شاگردان او می‌توان به [[آملی، هاشم|میرزاهاشم آملى]]، [[اراکی، محمدعلی|محمدعلى اراكى]]، [[خمینی، سید روح‌الله|امام خمینى]]، [[موسوی خوانساری، احمد|سیداحمد خوانسارى]]، [[گلپایگانی، محمدرضا|سیدمحمدرضا گلپایگانى]]، [[مرعشی، شهاب‌الدین|سیدشهاب‌الدین نجفى مرعشى]] اشاره کرد.


اين كتاب بخشى از بررسى‌ها و مطالعات چندين ساله نويسنده كه پيرامون بناها و آثار قديم شهرستان قم صورت گرفته مى‌باشد. در اين نوشته خصوصيات بناها و آثار قديمى شهرستان قم به نحو تفصيلى معرفى گرديده است. لازم به ذكر است كه در اين كتاب تنها به معرفى آثار دوره اسلامى پرداخته شده و از بناهاى دوره پيش از اسلام؛ مانند آتشكده‌ها و پرستشگاه‌ها و نقوش كوه‌ها و تپه‌ها و غيره سخنى به ميان نيامده است.
حائرى در 1337ق به قصد زیارت مرقد [[امام رضا(ع)|امام رضا علیه‌السلام]]  عازم مشهد شد و در مسیر خود چند روز در قم ماند و با اوضاع این شهر و حوزه علمى آن آشنا شد و از مهجورى و غربت مدارس علمى آنجا افسوس خورد. در ماه رجب 1340ق بار دیگر، در پى دعوت تنى چند از عالمان قم از او (از جمله دعوت كتبى میرزا محمد فیض) و نیز براى زیارت مرقد حضرت معصومه(س)، با همراهى چند تن، از جمله فرزند خردسالش مرتضى، به قم رفت و با استقبال بسیارى از علما و مردم قم و درخواست آنان براى اقامت او در این شهر مواجه شد. نخست تردید داشت، ولى پس از پافشارى شمارى از عالمان، به‌ویژه محمدتقى بافقى، حائرى استخاره كرد و سپس تصمیم گرفت در قم بماند؛ تصمیمى كه در پى آن حوزه‌اى بزرگ در آن شهر تأسیس شد و حائرى، «آیت‌اللّه مؤسس» لقب گرفت.


در بخش نخست تاريخ آستانه به همراه كتاب‌شناسى آن ارائه گرديده است. در اين بخش مؤلف اجمالى از تاريخچه ورود حضرت فاطمه معصومه(س) به قم ارائه كرده و به مورد توجه بودن مرقد مطهر اين بى بى از روز نخست، از سوى پيروان و دوستداران اهل بيت عليهم‌السلام اشاره نموده است.  
هرچند حائرى هیچگاه خود را در معرض مقام مرجعیت قرار نداده و بلكه با ترك حوزه علمى عراق، از آن فاصله گرفته بود، پس از درگذشت سید محمدكاظم یزدى و [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|شیخ‌الشریعه اصفهانى]] و [[شیرازی، محمدتقی بن محب‌علی|میرزامحمدتقى شیرازى]]، در فاصله سالهاى 1337 تا 1339ق كه حائرى هنوز در اراك به سر می‌برد، شمارى از كسانى كه در تكاپوى انتخاب مرجع تقلید بودند، به او رجوع كردند. پس از هجرت او به قم و افزایش شهرتش، رفته‌رفته بر مقلدان او افزوده شد تا اینكه بسیارى از ایرانیان و برخى شیعیان سایر كشورها، از جمله عراق و لبنان، از مقلدان او شدند. از جمله عوامل مهم و مؤثر در مرجعیت حائرى را توجه ویژه [[شیرازی، محمدتقی بن محب‌علی|میرزامحمدتقى شیرازى]] به او، از جمله ارجاع مقلدان خود به حائرى در مسائل مورد احتیاط، دانسته‌اند.


پس از آن به مدفون شدن چند تن از نوادگان امام جواد(ع) در فاصله ميانه دو قرن سوم و چهارم هجرى در كنار حضرت معصومه(ع) اشاره شده و از تجديد بناهايى كه طى تاريخ، به ويژه در دوران صفويه و نيز قاجاريه، در اين آستانه مقدسه صورت گرفته سخن گفته شده است. مؤلف دراين بخش به برخى شاهان صفوى نظير شاه صفى و نيز شاه عباس دوم كه در اين آستانه مدفونند، اشاره كرده و از فتحعلى‌شاه و نيز محمدشاه قاجار به عنوان برخى مدفونين دراين آستانه نام برده و به معرفى مكان مقبره ايشان پرداخته است. در پايان اين بخش، كتابنامه مآخذ مربوط به آستانه مقدسه قم ارائه گرديده است.
<div class="mw-ui-button">[[حائری یزدی، عبدالکریم|'''ادامه''']]</div>
 
در بخش دوم، با عنوان «مجموعه بنا» به معرفى بناهاى موجود در اين شهر و نيز تزيينات آنها پرداخته شده است. در اين بخش ابتدا به تفصيل به معرفى حرم و بيوتات متبرك در اين شهر پرداخته شده و از بانيان آنها و نيز كتيبه‌هاى موجود در آنها سخن گفته، به ميان آمده است. معرفى تربت مطهر، حرم، گنبد، رواق‌ها، مسجد بالاسر، مسجد موزه، ايوان طلا و مرافق و مناره‌ها، ايوان آينه و مناره‌هاى آن از جمله موضوعاتى است كه در ابتداى اين بخش بدان‌ها پرداخته شده است.
 
در قسمت دوم اين بخش، صحن عتيق و ايوان‌هاى آن و نيز بقاع موجود در آن معرفى گرديده است.
 
<div class="mw-ui-button">[[تربت پاکان|'''ادامه''']]</div>
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش