پژوهشی در اسراف: تفاوت میان نسخه‌ها

[[موسوی کاشمری، مهدی]] (نویسنده)

بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات اسلامی حوزه علمیه قم)

| سال نشر = 1388 ش  

| تعداد جلد =1

| کتابخانۀ دیجیتال نور =19986

}}

'''پژوهشى در اسراف''' تأليف [[موسوی کاشمری، مهدی|سيد مهدى موسوى كاشمرى]]، پژوهشى درباره اسراف بوده كه ضمن پرداختن به مسائل و موضوعات اصلى آن، به بررسى اشكال و گونه‌هاى متفاوت اسراف در زندگى فردى و اجتماعى پرداخته است. اين اثر به زبان فارسى و در سال 1370ش نوشته شده است.

نویسنده دغدغه اصلى خود براى تأليف اين اثر را تبيين مسائل شرعى و احكام دقيق اسراف و مقابله با افكار مصرف‌گرايى عنوان كرده است.

توجه ويژه نویسنده به فلسفه اسراف، از جمله عواملى است كه باعث اهميت كتاب شده است.

كتاب با دو مقدمه از نویسنده آغاز و مطالب در دو فصل و هر فصل در چندين بخش، تدوين شده است.

نویسنده با استناد به منابع لغوى، فقهى، روايى و تفسيرى، به تعيين حدود اسراف و معيارهاى عقلى، شرعى و عرفى آن پرداخته است.

وى بيشتر كوشيده است تا الگوها، موارد و حدود اسراف و مصرف را از ديدگاه‌هاى اسلامى بيان كند؛ اگرچه اشاره‌اى به الگوى مصرف و تبليغات غرب نيز داشته است.نویسنده اين اثر را در پاسخ به پرسش‌ها و ارايه راهكارهايى براى كاهش زمينه‌هاى اسراف و آگاهى از آسيب‌ها و نتايج مخرب مصارف ناشايست آن، تدوين نموده است.

در مقدمه اول كتاب به لزوم توجه به ضرورت‌ها و اولويت‌ها در برنامه‌ريزى‌ها اشاره و در مقدمه دوم، ارتباط بين اسراف و روزى، بيان شده است. به اعتقاد نویسنده، پرهيز از اسراف در زمينه اقتصادى، سرمايه‌هاى فرد و جامعه را از تلف‌شدن نگه داشته، حيات مادى انسان را به هنگام روبه‌رو شدن با مشكلات زندگى، بيمه خواهد كرد و در بعد اخلاقى، مبارزه با اسراف، فرد و جامعه را قادر مى‌سازد تا به اساسى‌ترين مسئوليت انسان و اخلاقى خود -كه كمك به مستمندان است- بپردازد.

قرآن، سنّت معصومين(ع)، اجماع و اتفاق فقهاى شيعه و حكم عقل. نویسنده معتقد است كه اسراف از جمله موضوعاتى است كه با هر يك از اين منابع مى‌توان بر حرمت آن استدلال كرد. لذا بخش دوم، به بررسى اين امر، اختصاص يافته است.

نویسنده معتقد است مبارزه سطحى با يك خُلق بد، درست مثل اين است كه براى خشكاندن درختى، به جاى نابود كردن ريشه‌هاى آن، به قطع شاخه‌ها بپردازيم، كه در اين صورت گرچه ممكن است آن درخت، به سبب اين عمل براى مدّتى، بى‌شاخ و برگ باقى بماند؛ ولى پس از مدّتى دوباره، از قسمت‌هاى مختلف آن، شاخه‌ها جوانه خواهند زد.

وى در اين بخش، با شناخت آسيب‌هايى همچون خودنمايى، تربيت خانوادگى، فساد اخلاقى، تقليد، وسواس فكرى و عملى، داشتن ثروت اضافى و ناتوانايى مهار عقلى و شرعى امور، طغيان و استكبار و استعمار و ارايه راهكارهاییى براى مقابله با آن‌ها، فرهنگ مصرف و الگوهاى اسلامى استفاده از امكانات و منابع را تشريح كرده است.

در بخش پنجم، در مورد فرهنگ مصرف بحث شده است. نویسنده اين بحث را يكى از ريشه‌هاى مهم اسراف به حساب آورده و به علت اهميت و گسترده‌تر بودن آن از ساير عوامل، بخش مستقلى را بدان اختصاص داده است. البته مقصود وى از اين عنوان، معناى خاص آن نيست؛ بلكه مصرف در مقياس عام آن مطرح است.

نویسنده در فصل دوم در پنج بخش، به شرح انواع اسراف پرداخته و زمينه‌هاى مختلفى را كه اسراف در آن واقع مى‌شود، مورد بحث قرار داده است. بخش‌هايى كه در اين قسمت گنجانده شده، از مهمترين بحث‌هاى اين مجموعه است، زيرا در آن‌ها از موارد اسراف و حد و مرز آن در زمينه‌هاى گوناگون پرده برداشته شده و حد فاصل بين زياده‌روى مذموم و مصرف معقول و مشروع تبيين گرديده است.

فهرست مطالب در ابتدا و كتابنامه منابع مورد استفاده نویسنده در انتهاى كتاب آمده است.