تاریخ مفصل همدان: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR21971J1.jpg | عنوان =‏تاریخ مفصل همدان | عنوان‌های دی...» ایجاد کرد)
 
(لینک درون متنی)
خط ۳۲: خط ۳۲:
| پیش از =
| پیش از =
}}  
}}  
'''تاریخ مفصل همدان'''، کتابی سه جلدی است به زبان فارسی، که توسط احمد صابری همدانی به رشته تألیف درآمده است. محتوای کتاب، ارائه‎دهنده تاریخ کاملی از شهر همدان است؛ از وضعیت شهری و جغرافیایی گرفته تا اوضاع دینی و سیاسی و اجتماعی و جنبه‎های گسترده دیگر و در بخش اعظمی از کتاب به معرفی و تحلیل شخصیت‎های دینی، علمی و ادبی این شهر مهم، پرداخته شده است.
'''تاریخ مفصل همدان'''، کتابی سه جلدی است به زبان فارسی، که توسط [[صابري همداني، احمد|احمد صابری همدانی]] به رشته تألیف درآمده است. محتوای کتاب، ارائه‎دهنده تاریخ کاملی از شهر همدان است؛ از وضعیت شهری و جغرافیایی گرفته تا اوضاع دینی و سیاسی و اجتماعی و جنبه‎های گسترده دیگر و در بخش اعظمی از کتاب به معرفی و تحلیل شخصیت‎های دینی، علمی و ادبی این شهر مهم، پرداخته شده است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۴۲: خط ۴۲:
بخش دوم کتاب درباره ذکر اسامی و نام‎های گوناگون همدان و تعیین نام اولی و اصلی آن است. در تاریخ و کتیبه‎ها برای شهر همدان نام‎های متعددی ارائه شده، ولی اگر تأمل شود، خواهیم دید که منشأ این اختلاف و تعدد همان است که در نقل اسمی از لغتی به لغت دیگر پدید می‎آید. برخی اسامی شهر همدان که در لابه‎لای تاریخ آمده است، از این قرار است: امدانه، هگمتان، اکباتان، سارو، زینستان ایران‎شهر، اپیفانیا، ناذمه، همذان و...<ref>ر.ک: همان، ص21-26</ref>.
بخش دوم کتاب درباره ذکر اسامی و نام‎های گوناگون همدان و تعیین نام اولی و اصلی آن است. در تاریخ و کتیبه‎ها برای شهر همدان نام‎های متعددی ارائه شده، ولی اگر تأمل شود، خواهیم دید که منشأ این اختلاف و تعدد همان است که در نقل اسمی از لغتی به لغت دیگر پدید می‎آید. برخی اسامی شهر همدان که در لابه‎لای تاریخ آمده است، از این قرار است: امدانه، هگمتان، اکباتان، سارو، زینستان ایران‎شهر، اپیفانیا، ناذمه، همذان و...<ref>ر.ک: همان، ص21-26</ref>.


بخش سوم کتاب در مورد تشخیص همدانی منسوب به شهر همدان و همدانی منسوب به قبیله‎ای در یمن است؛ همدان به فتح میم و همدان به سکون میم، اولی نام شهر و دومی نام قبیله‎ای است در یمن، در اغلب کتب تاریخ و رجال، منسوب به شهر و منسوب به قبیله هر دو همدانی نوشته شده و معلوم نیست آیا از شهر همدان یا از قبیله همدان است که حارث همدانی از فدائیان حضرت علی(ع) از آن قبیله است. ازاین‎رو تشخیص منسوبان به شهر از منسوبان به قبیله کار آسانی نیست، به‎خصوص برای کسانی که اطلاعات کافی در تاریخ و رجال ندارند<ref>ر.ک: همان، ص27-30</ref>.
بخش سوم کتاب در مورد تشخیص همدانی منسوب به شهر همدان و همدانی منسوب به قبیله‎ای در یمن است؛ همدان به فتح میم و همدان به سکون میم، اولی نام شهر و دومی نام قبیله‎ای است در یمن، در اغلب کتب تاریخ و رجال، منسوب به شهر و منسوب به قبیله هر دو همدانی نوشته شده و معلوم نیست آیا از شهر همدان یا از قبیله همدان است که حارث همدانی از فدائیان [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] از آن قبیله است. ازاین‎رو تشخیص منسوبان به شهر از منسوبان به قبیله کار آسانی نیست، به‎خصوص برای کسانی که اطلاعات کافی در تاریخ و رجال ندارند<ref>ر.ک: همان، ص27-30</ref>.


بخش چهارم کتاب در باب تاریخ تأسیس همدان است. همدان از جلمه شهرهایی است که به‎واسطه هجوم‎ها و ویرانی‎ها و نوسازی‎های متعدد در طول تاریخ، شناسنامه دقیقی از آن در دست نیست. نگارنده در این بخش به شمارش نوشتارها و یافته‎هایی از کتب گذشتگان در مورد تأسیس این پیربلاد می‎پردازد و بیان می‎دارد که آنچه مسلم است، این است که سابقه این شهر خیلی زیاد است و تاریخ پیدایش آن بسیار قدیمی‎ است. مطابق نقل مورخان اسلامی، مدتی پس از طوفان نوح یکی از نوادگان آن حضرت به نام همدان بن فلوج بن سام بن نوح، این شهر را بنا کرد و به احترام وی نام این شهر همدان نامیده شد.
بخش چهارم کتاب در باب تاریخ تأسیس همدان است. همدان از جلمه شهرهایی است که به‎واسطه هجوم‎ها و ویرانی‎ها و نوسازی‎های متعدد در طول تاریخ، شناسنامه دقیقی از آن در دست نیست. نگارنده در این بخش به شمارش نوشتارها و یافته‎هایی از کتب گذشتگان در مورد تأسیس این پیربلاد می‎پردازد و بیان می‎دارد که آنچه مسلم است، این است که سابقه این شهر خیلی زیاد است و تاریخ پیدایش آن بسیار قدیمی‎ است. مطابق نقل مورخان اسلامی، مدتی پس از طوفان نوح یکی از نوادگان آن حضرت به نام همدان بن فلوج بن سام بن نوح، این شهر را بنا کرد و به احترام وی نام این شهر همدان نامیده شد.
خط ۵۷: خط ۵۷:
   
   
بخش هشتم کتاب در مورد طلوع دین اسلام و مذهب تشیع در کهن‎شهر همدان است. همدان در سال 22 یا 23 هجری توسط سربازان اسلام فتح گردید و دین مقدس اسلام، تدریجا در آن، مانند سایر شهرهای فتح‎شده قدم نهاد و مردم هم بدان گرایش پیدا کردند.
بخش هشتم کتاب در مورد طلوع دین اسلام و مذهب تشیع در کهن‎شهر همدان است. همدان در سال 22 یا 23 هجری توسط سربازان اسلام فتح گردید و دین مقدس اسلام، تدریجا در آن، مانند سایر شهرهای فتح‎شده قدم نهاد و مردم هم بدان گرایش پیدا کردند.
با وجود مخالفت‎های حکام وقت نسبت به شیعیان، طرف‎داران این مذهب از زمان طلوع اسلام در شهر همدان وجود داشته و در پوشش تقیه به فعالیت دینی و مذهبی می‎پرداختند. نگارنده بر این باور است که با مطالعه کتب تاریخ و تراجم می‎توان به دست آورد که از قرن دوم هجری شخصیت‎های بزرگ شیعه در همدان وجود داشته‎اند. در ادامه این بخش اشاراتی به موضوع عبور امام هشتم(ع) از این شهر و شمارش نمایندگان ائمه معصومین(ع) در این شهر و ماجرای کمک مالی مردم همدان به مختار ثقفی، شده است<ref>ر.ک: همان، ص77-90</ref>.
با وجود مخالفت‎های حکام وقت نسبت به شیعیان، طرف‎داران این مذهب از زمان طلوع اسلام در شهر همدان وجود داشته و در پوشش تقیه به فعالیت دینی و مذهبی می‎پرداختند. نگارنده بر این باور است که با مطالعه کتب تاریخ و تراجم می‎توان به دست آورد که از قرن دوم هجری شخصیت‎های بزرگ شیعه در همدان وجود داشته‎اند. در ادامه این بخش اشاراتی به موضوع عبور [[امام رضا(ع)|امام هشتم(ع)]] از این شهر و شمارش نمایندگان ائمه معصومین(ع) در این شهر و ماجرای کمک مالی مردم همدان به مختار ثقفی، شده است<ref>ر.ک: همان، ص77-90</ref>.


بخش نهم کتاب در مورد اتفاقات مهم در شهر همدان در روزگار اسلام است. پس از استقرار اسلام در ایران و همدان، حاکمان منصوب از جانب خلفا چنان غرق در دنیاپرستی و جاه‎طلبی شدند که معنویات از یادشان رفت و مشغول خرید املاک و مزارع بیش از رسیدگی به مردم شدند.
بخش نهم کتاب در مورد اتفاقات مهم در شهر همدان در روزگار اسلام است. پس از استقرار اسلام در ایران و همدان، حاکمان منصوب از جانب خلفا چنان غرق در دنیاپرستی و جاه‎طلبی شدند که معنویات از یادشان رفت و مشغول خرید املاک و مزارع بیش از رسیدگی به مردم شدند.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش