نهاية الدراية في شرح الكفاية (ط. بیروت): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' == معرفى اجمالى == ' به '')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
 
[[پرونده:NUR11890J1.jpg|بندانگشتی|نهایة الدرایة في شرح الکفایة]]
{{جعبه اطلاعات کتاب
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| تصویر =NUR11890J1.jpg
|+ |
| عنوان =نهایة الدرایة في شرح الکفایة
|-
| عنوان‌های دیگر =کفایه الاصول. شرح
! نام کتاب!! data-type='bookName'|نهایة الدرایة في شرح الکفایة
| پدیدآوران =
|-
[[مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث]] (محقق)
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|کفایه الاصول. شرح
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام لاحیاء التراث]] (محقق)


[[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین]] (نويسنده)
[[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین]] (نويسنده)


[[اصفهانی، محمدحسین]] (شارح)
[[اصفهانی، محمدحسین]] (شارح)
|-
| زبان =عربی
|زبان  
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏آ‎‏3‎‏ ‎‏ک‎‏7022
|data-type='language'|عربی
| موضوع =
|-
آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، 1255 - 1329ق. کفایه الاصول - نقد و تفسیر
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏آ‎‏3‎‏ ‎‏ک‎‏7022
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، 1255 - 1329ق. کفایه الاصول - نقد و تفسیر


اصول فقه شیعه - قرن 14
اصول فقه شیعه - قرن 14
|-
| ناشر =
|ناشر  
موسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث
|data-type='publisher'|موسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث
| مکان نشر =بیروت - لبنان
|-
| سال نشر = 1429 هـ.ق یا 2008 م
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1429 ق یا 2008 م
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE11890AUTOMATIONCODE
|}
</div>


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11890AUTOMATIONCODE
| چاپ =2
| تعداد جلد =6
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15307
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
 




خط ۴۷: خط ۳۷:
تأليف كتاب، در دوازدهم شعبان 1332ق، به پايان رسيده است و در سال 1343ق؛ يعنى چند سال بعد از وفات آخوند خراسانى(1329ق)، چاپ شده است.
تأليف كتاب، در دوازدهم شعبان 1332ق، به پايان رسيده است و در سال 1343ق؛ يعنى چند سال بعد از وفات آخوند خراسانى(1329ق)، چاپ شده است.


قسمتى از متن كتاب، در زمان حيات مرحوم آخوند خراسانى نوشته شده، زيرا در عبارت‌هاى مؤلف پس از نام آخوند، عبارات «أدام اللّه أيامه» و «مد ظلّه» و... آمده است. اين عبارات، در تمام جلد اوّل ديده مى‌شود، امّا از آن به بعد، عبارت «قدس‌سره»، پس از نام آخوند وجود دارد.
قسمتى از متن كتاب، در زمان حيات مرحوم آخوند خراسانى نوشته شده، زيرا در عبارت‌هاى مؤلف پس از نام آخوند، عبارات «أدام اللّه أيامه» و «مد ظلّه» و... آمده است. اين عبارات، در تمام جلد اوّل ديده مى‌شود، امّا از آن به بعد، عبارت «قدس سره»، پس از نام آخوند وجود دارد.


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۶۵: خط ۵۵:
ضمنا بايد توجه داشت كه بسيارى از حواشى كتاب از متن دقيق‌تر است و شايد به دليل همين دقت متن و حواشى است كه معدود افرادى به تدريس آن اهتمام مى‌ورزند و يا در كتاب‌هاى خود كمتر به نظريات ايشان متعرض شده‌اند.
ضمنا بايد توجه داشت كه بسيارى از حواشى كتاب از متن دقيق‌تر است و شايد به دليل همين دقت متن و حواشى است كه معدود افرادى به تدريس آن اهتمام مى‌ورزند و يا در كتاب‌هاى خود كمتر به نظريات ايشان متعرض شده‌اند.


مؤلف كتاب، به دليل آشنايى با فلسفه اسلامى و تدريس آن، در اصول نيز مبانى فلسفى را به پيروى از استادش گسترش داده است. بنابراين، كتاب، داراى متنى سنگين و فشرده است و مملو از نظريات بزرگان فلسفه اسلامى نظير [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين]]، [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]] [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]] و [[محقق سبزواری، محمدباقر|محقق سبزوارى]] مى‌باشد.
مؤلف كتاب، به دليل آشنايى با فلسفه اسلامى و تدريس آن، در اصول نيز مبانى فلسفى را به پيروى از استادش گسترش داده است. بنابراين، كتاب، داراى متنى سنگين و فشرده است و مملو از نظريات بزرگان فلسفه اسلامى نظير [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين]]، [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]] [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]] و [[محقق سبزواری، محمدباقر|محقق سبزوارى]] مى‌باشد.


مباحث عقلى كتاب، نظير موضوع علم اصول، طلب و اراده، بحث ضد، بحث وضع، معنى حروف، تبديل امتثال، حسن و قبح عقلى و به‌خصوص مبحث مشتق، آميخته‌اى از اصول و فلسفه است.
مباحث عقلى كتاب، نظير موضوع علم اصول، طلب و اراده، بحث ضد، بحث وضع، معنى حروف، تبديل امتثال، حسن و قبح عقلى و به‌خصوص مبحث مشتق، آميخته‌اى از اصول و فلسفه است.
خط ۷۷: خط ۶۷:
كتاب، تا قبل از حواشى جزء اوّل - كه در جلد سوم، به چاپ رسيده است - شرح«[[كفاية الأصول]]» مرحوم آخوند است، اما از اين قسمت به بعد و همين‌طور مباحث قاعده فراغ و تجاوز، أصالة الصحة و قاعده يد، نظريات مؤلف است.
كتاب، تا قبل از حواشى جزء اوّل - كه در جلد سوم، به چاپ رسيده است - شرح«[[كفاية الأصول]]» مرحوم آخوند است، اما از اين قسمت به بعد و همين‌طور مباحث قاعده فراغ و تجاوز، أصالة الصحة و قاعده يد، نظريات مؤلف است.


در اين قسمت‌ها مؤلف علاوه بر مآخذ قبل، از نظريات [[نائینی، محمدحسین|مرحوم نايينى]] و مرحوم [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] صاحب «تعليقه بر رسائل» نيز استفاده كرده كه نشان از تحقيقات جديد مؤلف دارد.
در اين قسمت‌ها مؤلف علاوه بر مآخذ قبل، از نظريات [[نائینی، محمدحسین|مرحوم نايينى]] و مرحوم [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] صاحب «تعليقه بر رسائل» نيز استفاده كرده كه نشان از تحقيقات جديد مؤلف دارد.


محققين، در بسيارى موارد، از تعليقات مؤلف، به دليل احاطه‌اى كه بر حواشى و تعليقات استادش، آخوند خراسانى بر رسائل داشته، براى تبيين مطالب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]» استفاده مى‌كنند و حتى گاهى ايشان متن تعليقه را با كتاب تصحيح مى‌فرمايد.
محققين، در بسيارى موارد، از تعليقات مؤلف، به دليل احاطه‌اى كه بر حواشى و تعليقات استادش، آخوند خراسانى بر رسائل داشته، براى تبيين مطالب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]» استفاده مى‌كنند و حتى گاهى ايشان متن تعليقه را با كتاب تصحيح مى‌فرمايد.
خط ۸۵: خط ۷۵:
احاطه مؤلف صرفا بر نظريات استادش نبوده، بلكه بر نظريات [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] نيز احاطه كامل داشته و گاهى عبارت‌های «فرائد الأصول» شيخ را تصحيح كرده و نظر اصلى ايشان را بيان مى‌فرمايد، مانند آنچه در صفحه 49 از جلد دوم سطر 11 آمده است.
احاطه مؤلف صرفا بر نظريات استادش نبوده، بلكه بر نظريات [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] نيز احاطه كامل داشته و گاهى عبارت‌های «فرائد الأصول» شيخ را تصحيح كرده و نظر اصلى ايشان را بيان مى‌فرمايد، مانند آنچه در صفحه 49 از جلد دوم سطر 11 آمده است.


در جلد اول، مؤلف، مكررا نظريات [[رشتی، حبیب‎ الله بن محمد علی|ميرزا حبيب‌الله رشتى]]، صاحب «بدائع الأفكار»، را مطرح كرده و بررسى مى‌نمايد و با توجه به دشوارى متن «بدائع الأفكار» و نظريات مطرح شده در آن، اين جلد از كتاب نيز داراى متن علمى‌تر و پيچيده‌ترى است.
در جلد اول، مؤلف، مكررا نظريات [[رشتی، حبیب‎ الله بن محمد علی|ميرزا حبيب الله رشتى]]، صاحب «بدائع الأفكار»، را مطرح كرده و بررسى مى‌نمايد و با توجه به دشوارى متن «بدائع الأفكار» و نظريات مطرح شده در آن، اين جلد از كتاب نيز داراى متن علمى‌تر و پيچيده‌ترى است.


در اين جلد، علاوه بر نظريات ميرزاى رشتى، از نظريات صاحب «فصول»، شيخ محمدتقى اصفهانى، صاحب «[[هداية المسترشدين في شرح أصول معالم‌الدين|هداية المسترشدين]]»، (به تعبير مؤلف، صاحب حاشيه بر معالم)، شيخ على نهاوندى صاحب «تشريح الأصول»، [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]] صاحب «حاشيه مكاسب»، شيخ هادى تهرانى صاحب «محجة العلماء» و ديگر بزرگان مطرح و بررسى مى‌شود، اما در جلد دوم و سوم، جز در بحث اقل و اكثر ارتباطى، متأسفانه نظريات اين بزرگان به ندرت مطرح شده و فقط به نظريات شيخ اعظم و مرحوم آخوند خراسانى بسنده شده است.
در اين جلد، علاوه بر نظريات ميرزاى رشتى، از نظريات صاحب «فصول»، شيخ محمدتقى اصفهانى، صاحب «[[هداية المسترشدين في شرح أصول معالم‌الدين|هداية المسترشدين]]»، (به تعبير مؤلف، صاحب حاشيه بر معالم)، شيخ على نهاوندى صاحب «تشريح الأصول»، [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]] صاحب «حاشيه مكاسب»، شيخ هادى تهرانى صاحب «محجة العلماء» و ديگر بزرگان مطرح و بررسى مى‌شود، اما در جلد دوم و سوم، جز در بحث اقل و اكثر ارتباطى، متأسفانه نظريات اين بزرگان به ندرت مطرح شده و فقط به نظريات شيخ اعظم و مرحوم آخوند خراسانى بسنده شده است.
خط ۹۱: خط ۸۱:
از ديگر نكاتى كه در جلد اول، رعايت شده، آن است كه عموم منابعى كه اسامى آنها به كنايه در متن ذكر شده، به وسيله حواشى مشخص شده‌اند، اما در جلد دوم و به‌خصوص قسمت برائت، نام صاحبان مآخذ مشخص نشده و به‌صورت كنايه ذكر شده‌اند.
از ديگر نكاتى كه در جلد اول، رعايت شده، آن است كه عموم منابعى كه اسامى آنها به كنايه در متن ذكر شده، به وسيله حواشى مشخص شده‌اند، اما در جلد دوم و به‌خصوص قسمت برائت، نام صاحبان مآخذ مشخص نشده و به‌صورت كنايه ذكر شده‌اند.


از نكات مهم در متن كتاب، برخورد محترمانه [[اصفهانی، محمدحسین|مرحوم كمپانى]] با نظريات استادش آخوند صاحب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]» است. چه بسا ايشان به نظريات استادش اشكال داشته و آن را رد كرده است، امّا در ابتدا به نظر نمى‌رسد كه اين، اشكال بر [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|مرحوم آخوند]] باشد و تصور مى‌شود كه توضيح و شرح نظريه اوست، زيرا مؤلف از عبارت «يرد عليه» و نظاير آن استفاده نكرده و از الفاظ محترمانه استفاده شده است و اين، از نكات مهم اخلاقى و تربيتى براى طلاب و محصلين علوم دينى و غير دينى است.
از نكات مهم در متن كتاب، برخورد محترمانه [[اصفهانی، محمدحسین|مرحوم كمپانى]] با نظريات استادش آخوند صاحب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]» است. چه بسا ايشان به نظريات استادش اشكال داشته و آن را رد كرده است، امّا در ابتدا به نظر نمى‌رسد كه اين، اشكال بر [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|مرحوم آخوند]] باشد و تصور مى‌شود كه توضيح و شرح نظريه اوست، زيرا مؤلف از عبارت «يرد عليه» و نظاير آن استفاده نكرده و از الفاظ محترمانه استفاده شده است و اين، از نكات مهم اخلاقى و تربيتى براى طلاب و محصلين علوم دينى و غير دينى است.


[[اصفهانی، محمدحسین|مرحوم كمپانى]]، علاوه بر نظريات [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|استادش آخوند خراسانى]]، و [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ انصارى]]، به نظريات بزرگان ديگرى از علماى اصول و فلسفه، همچون [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]] بوعلى سينا، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، علامه قطب‌الدين محمد رازى و... متعرض شده است.
[[اصفهانی، محمدحسین|مرحوم كمپانى]] ، علاوه بر نظريات [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|استادش آخوند خراسانى]]، و [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ انصارى]]، به نظريات بزرگان ديگرى از علماى اصول و فلسفه، همچون [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]] بو على سينا، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، علامه قطب‌الدين محمد رازى و... متعرض شده است.


== منابع مقاله ==
== منابع ==




خط ۱۰۳: خط ۹۳:
[[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین]]
[[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین]]


== پیوندها ==
 
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/15307 مطالعه کتاب نهایة الدرایة في شرح الکفایة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
۵۳٬۳۲۷

ویرایش