۶۱٬۱۸۹
ویرایش
←تأليفات
جز (ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که A-esmaili@noornet.net انجام داده بود وا...) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR03352.jpg|بندانگشتی|ابن‌آدم، یحیی بن آدم]] | [[پرونده:NUR03352.jpg|بندانگشتی|ابن‌آدم، یحیی بن آدم]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |ابن‌آدم، یحیی بن آدم | ||
|- | |- | ||
|نام‌های دیگر | |نام‌های دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | اب‍ن‌‌س‍ل‍ی‍م‍ان ال‍ق‍رش‍ی | ||
یحیی بن آدم | یحیی بن آدم | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" | | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" | | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" | | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |203 هـ.ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" | | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[الخراج]] | ||
[[الموسوعة الخراج]] | [[الموسوعة الخراج]] | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE3352AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ابوزكريا يحيى بن آدم بن سليمان قرشى كوفى''' (د 203ق)، فقيه، محدث و مقرى بوده است. نسبت وى به قرشى، ازآن‌روست كه پدرش آدم مولاى خالد بن ابى‌معيط اموى بوده و خود از روات موثق و معتبر حديث بوده است، ليكن چنانچه [[ذهبى]] تصريح كرده، يحيى پدر خود را درك نكرد | '''ابوزكريا يحيى بن آدم بن سليمان قرشى كوفى''' (د 203ق)، فقيه، محدث و مقرى بوده است. نسبت وى به قرشى، ازآن‌روست كه پدرش آدم مولاى خالد بن ابى‌معيط اموى بوده و خود از روات موثق و معتبر حديث بوده است، ليكن چنانچه [[ذهبى]] تصريح كرده، يحيى پدر خود را درك نكرد. | ||
== تولد == | |||
در مورد تولد وى تاريخ مشخصى نقل نشده است، اما چون در ميان مشايخ وى مسعر بن كدام در 155 يا 153ق و فطر بن خليفه در 155ق وفات يافته‌اند، مى‌توان تولد او را در 140ق و شايد قدرى پيش از آن تخمين زد. | |||
ابن آدم در كوفه كه يكى از مهم‌ترين مراكز علمى آن روزگار بود به دنيا آمد و به تحصيل قرآن و حديث و فقه پرداخت. | |||
== وفات == | |||
در اواخر عمر به فم الصلح (شهرى قديمى بر سر راه بغداد به واسط) سفر كرد و در همان جا وفات يافت و حسن بن سهل سرخسى كه مدتى وزارت مأمون را بر عهده داشت، بر جنازه وى نماز گزارد. | |||
== گرایش فکری == | |||
در مورد گرايش فكرى - سياسى ابن آدم، اگرچه در متون تاريخى مطلب قابل توجهى به چشم نمى‌خورد، ليكن با كنار هم آوردن برخى اطلاعات پراكنده مى‌توان نتيجه گرفت كه وى به دور از جريانات سياسى زمان خود نبوده است. از تأمل در اسناد کتاب الخراج او چنين برمى‌آيد كه وى در ميان استادان خود بيش از همه به حسن بن صالح ثورى نزديك بوده و تحت تأثير او قرار داشته؛ چنان‌كه مى‌توان او را از خواص شاگردان وى به‌شمار آورد. حال با توجه به اينكه حسن بن صالح، خود، زيدى‌مذهب و در واقع از بانيان فرقه بتريهى زيديه بود و نيز با توجه به اينكه عيسى بن زيد علوى، از سران زيديه، در فاصله سال‌هاى 145 - 166ق به‌طور ناشناس با حسن بن صالح و در خانه او زندگى مى‌كرد، از طرف ديگر نظر به اينكه حسن بن صالح در 167ق وفات يافته، بنابراين يحيى بن آدم به‌طور حتم در همين فاصله 145 - 166ق نزد او آموزش ديده و از آنجا كه خانه حسن بن صالح در آن زمان يكى از مهم‌ترين كانون‌هاى مبارزه عليه حكومت عباسى بوده است، با اطمينان مى‌توان ادعا كرد كه يحيى بن آدم با توجه به رابطه بسيار نزديك با حسن بن صالح نمى‌توانسته با اين جريان بيگانه باشد. | در مورد گرايش فكرى - سياسى ابن آدم، اگرچه در متون تاريخى مطلب قابل توجهى به چشم نمى‌خورد، ليكن با كنار هم آوردن برخى اطلاعات پراكنده مى‌توان نتيجه گرفت كه وى به دور از جريانات سياسى زمان خود نبوده است. از تأمل در اسناد کتاب الخراج او چنين برمى‌آيد كه وى در ميان استادان خود بيش از همه به حسن بن صالح ثورى نزديك بوده و تحت تأثير او قرار داشته؛ چنان‌كه مى‌توان او را از خواص شاگردان وى به‌شمار آورد. حال با توجه به اينكه حسن بن صالح، خود، زيدى‌مذهب و در واقع از بانيان فرقه بتريهى زيديه بود و نيز با توجه به اينكه عيسى بن زيد علوى، از سران زيديه، در فاصله سال‌هاى 145 - 166ق به‌طور ناشناس با حسن بن صالح و در خانه او زندگى مى‌كرد، از طرف ديگر نظر به اينكه حسن بن صالح در 167ق وفات يافته، بنابراين يحيى بن آدم به‌طور حتم در همين فاصله 145 - 166ق نزد او آموزش ديده و از آنجا كه خانه حسن بن صالح در آن زمان يكى از مهم‌ترين كانون‌هاى مبارزه عليه حكومت عباسى بوده است، با اطمينان مى‌توان ادعا كرد كه يحيى بن آدم با توجه به رابطه بسيار نزديك با حسن بن صالح نمى‌توانسته با اين جريان بيگانه باشد. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۹: | ||
چنان‌كه از تاريخ وفات مشايخ ابن آدم برمى‌آيد، مدتى پيش از 155ق به استماع حديث پرداخت و از مشايخ بزرگ كوفه حديث شنيد. وى همچنين نزد جمعى از فقهاى كوفه فقه آموخته است كه در ميان آنان بايد از حسن بن صالح ثورى كه بيشترين تأثير را در آموزش فقه او داشته و از عبدالله بن مبارك، شريك بن عبدالله قاضى و وكيع بن جراح نام برد. ابن آدم خود در درس [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنيفه]] و مالك بن انس حاضر نبوده، ليكن تعاليم آن دو را از طريق شاگردانشان فراگرفته است. | چنان‌كه از تاريخ وفات مشايخ ابن آدم برمى‌آيد، مدتى پيش از 155ق به استماع حديث پرداخت و از مشايخ بزرگ كوفه حديث شنيد. وى همچنين نزد جمعى از فقهاى كوفه فقه آموخته است كه در ميان آنان بايد از حسن بن صالح ثورى كه بيشترين تأثير را در آموزش فقه او داشته و از عبدالله بن مبارك، شريك بن عبدالله قاضى و وكيع بن جراح نام برد. ابن آدم خود در درس [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنيفه]] و مالك بن انس حاضر نبوده، ليكن تعاليم آن دو را از طريق شاگردانشان فراگرفته است. | ||
== | == آثار == | ||
#موسوعة الخراج؛ | #موسوعة الخراج؛ | ||
#القرائات، مجرد احكام القرآن و الفرائض؛ | #القرائات، مجرد احكام القرآن و الفرائض؛ | ||
#الزوال. | #الزوال<ref>پاکتچی، احمد، ج2، ص613 - 615</ref>. | ||
==پانویس== | |||
<references /> | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
پاکتچی، احمد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374 | |||
دائرةالمعارف بزرگ | |||