۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
جز (ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که A-esmaili@noornet.net انجام داده بود وا...) |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان =اخلاق محتشمی | | عنوان =اخلاق محتشمی | ||
| عنوانهای دیگر =ترجمه الادب الوجیز للولد الصغیر | | عنوانهای دیگر =ترجمه الادب الوجیز للولد الصغیر | ||
رساله در تولا و تبرا/ مقالة فی فضائل امیرالمؤمنین علی(ع) | رساله در تولا و تبرا/ مقالة فی فضائل امیرالمؤمنین علی(ع) | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابنمقفع، عبدالله بن دادویه]] (نويسنده) | [[ابنمقفع، عبدالله بن دادویه]] (نويسنده) | ||
[[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]] (مترجم) | [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]] (مترجم) | ||
[[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]] (نويسنده) | [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]] (نويسنده) | ||
[[دانشپژوه، محمدتقی]] (مصحح) | [[دانشپژوه، محمدتقی]] (مصحح) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
خط ۱۷: | خط ۲۱: | ||
دانشگاه تهران | دانشگاه تهران | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | | مکان نشر =تهران - ایران | ||
| سال نشر = 1377 ش | | سال نشر = 1377 هـ.ش | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10219AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10219AUTOMATIONCODE | ||
خط ۲۳: | خط ۲۷: | ||
| شابک =964-03-3989-X | | شابک =964-03-3989-X | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14950 | | کتابخانۀ دیجیتال نور =14950 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
== گزارش محتوا ==خواجه، در اين کتاب، علاوه بر آيات و احاديث، از رأىها و گفتههاى بوذرجمهر، انوشيروان، روشنك دختر دارا و مانند اينها و از گفتههاى سقراط، افلاطون، [[ارسطو]]، ديوجانس، اسكندر، فيثاغورث و... نيز بهره برده است. وى كوشيده است بدون هيچ تعصبّى همه آراى برگزيده و صحيح را درباره اخلاق نظرى از كليه منابعى كه در عصر او در دسترس دانشمندان بوده است، خواه قرآن كريم و احاديث نبوى و خواه عقايد صوفيان و زاهدان و خواه انديشههاى ايرانيان باستان و فيلسوفان هند و يونان، گرد آورد و به ويژه از گفتههاى اخوان الصفا و سخنان داعيان فرقه اسماعيليه، بسيار استفاده كرده است. مرحوم دانشپژوه به نقل از يادنامه خواجه نصير، يادآورى نموده كه «خواجه به جنبه انسانى، بيشتر اهميت مىداد و آزادانديش بود و مزه آزادى فيلسوفانه را چشيده و با همه گونه دانشمندان از اسماعيلى و شيعى و سنّى نشست و برخاست داشت و به آنها احترام مىگذاشت و چندان تعصّب مذهبى روا نمىداشت». | |||
'''اخلاق محتشمى'''، اثر [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير الدين طوسى]] و به زبان فارسى است. اين کتاب، در موضوعات مختلف اخلاقى است و پند و اندرز و سخنان حكيمانه و امثال و تمثيلات فراوان در آن به چشم مىخورد و جنبه عملى آن از جنبه نظريش بيشتر است و يك دوره اخلاق اسلامى كه رنگ تشيع دارد، از آن آشكار و هويداست. | |||
== ساختار == | |||
کتاب، داراى چهل باب است. شيوه تأليف اين کتاب، چنان است كه نخست، درباره هر موضوع، آيههايى از قرآن، سپس احاديث نبوى، آنگاه كلام حكما ذكر مىشود. | |||
== گزارش محتوا == | |||
خواجه، در اين کتاب، علاوه بر آيات و احاديث، از رأىها و گفتههاى بوذرجمهر، انوشيروان، روشنك دختر دارا و مانند اينها و از گفتههاى سقراط، افلاطون، [[ارسطو]]، ديوجانس، اسكندر، فيثاغورث و... نيز بهره برده است. وى كوشيده است بدون هيچ تعصبّى همه آراى برگزيده و صحيح را درباره اخلاق نظرى از كليه منابعى كه در عصر او در دسترس دانشمندان بوده است، خواه قرآن كريم و احاديث نبوى و خواه عقايد صوفيان و زاهدان و خواه انديشههاى ايرانيان باستان و فيلسوفان هند و يونان، گرد آورد و به ويژه از گفتههاى اخوان الصفا و سخنان داعيان فرقه اسماعيليه، بسيار استفاده كرده است. مرحوم دانشپژوه به نقل از يادنامه خواجه نصير، يادآورى نموده كه «خواجه به جنبه انسانى، بيشتر اهميت مىداد و آزادانديش بود و مزه آزادى فيلسوفانه را چشيده و با همه گونه دانشمندان از اسماعيلى و شيعى و سنّى نشست و برخاست داشت و به آنها احترام مىگذاشت و چندان تعصّب مذهبى روا نمىداشت». | |||
با تمامى اين اوصاف، وى در کتاب، به ويژه در بابهاى دوم و سوم، اعتقاد خويش را به تشيع نشان داده است و بىنظرى و عدم تعصب او در نقل گفتههاى داعيان و حكيمان و فيلسوفان، دليل بر مشرب حكيمانه و وسعت نظر و پيروى از روش علمى در تأليف کتاب است. | با تمامى اين اوصاف، وى در کتاب، به ويژه در بابهاى دوم و سوم، اعتقاد خويش را به تشيع نشان داده است و بىنظرى و عدم تعصب او در نقل گفتههاى داعيان و حكيمان و فيلسوفان، دليل بر مشرب حكيمانه و وسعت نظر و پيروى از روش علمى در تأليف کتاب است. | ||
خط ۴۰: | خط ۵۳: | ||
پس از پايان يافتن ابواب چهلگانه کتاب اخلاق محتشمى، سه نوشته ديگر با نامهاى زير ذكر شده است: 1- «ترجمه الادب الوجيز للولد الصغير» كه اصل آن از [[ابنمقفع، عبدالله بن دادویه|ابن مقفع]] و ترجمه آن از خواجه است و در موضوع پندها و دستورهايى است به كودكان و جوانان، درباره خوىها و آيينهاى زندگى و... 2- «رساله در تولّى و تبرّى» كه در آن، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] مسئله تولّى و تبرّى را كه از نشانههاى تشيّع است، به شيوه فلسفى تجزيه و تحليل مى-كند. نكته قابل توجه اينكه نثر اين رساله، با ديگر رسالههاى وى بسيار متفاوت است و جنبه علمى آن بر جنبه ادبى غلبه دارد، زيرا نويسنده از هر روشى كه به تصنّع انجامد، در اين رساله، پرهيز مىكند و حتى از عطفهاى تفسيرى مكرّر و ناسودمند، دورى مىجويد. در اين رساله، اسلوب نثر خواجه، چنان است كه بيشتر كلمهها و فعلها را با پيشوندهای «فرا» و «باز» و «در» به معنىهاى مختلف به كار مىبرد و گاه به شيوه تازى، مفعول مطلق نوعى به كار مىگيرد.3- «مقالة في فضائل [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]]» كه در آن، حديثهاى فراوانى در فضيلت على(ع)، گرد آمده و يك نمونه از آن اين است كه طبق روايتى از پيامبر(ص)، [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، با چهار تن از پيامبران نخستين (نوح، ابراهيم، موسى و عيسى(ع)) برابر است. | پس از پايان يافتن ابواب چهلگانه کتاب اخلاق محتشمى، سه نوشته ديگر با نامهاى زير ذكر شده است: 1- «ترجمه الادب الوجيز للولد الصغير» كه اصل آن از [[ابنمقفع، عبدالله بن دادویه|ابن مقفع]] و ترجمه آن از خواجه است و در موضوع پندها و دستورهايى است به كودكان و جوانان، درباره خوىها و آيينهاى زندگى و... 2- «رساله در تولّى و تبرّى» كه در آن، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] مسئله تولّى و تبرّى را كه از نشانههاى تشيّع است، به شيوه فلسفى تجزيه و تحليل مى-كند. نكته قابل توجه اينكه نثر اين رساله، با ديگر رسالههاى وى بسيار متفاوت است و جنبه علمى آن بر جنبه ادبى غلبه دارد، زيرا نويسنده از هر روشى كه به تصنّع انجامد، در اين رساله، پرهيز مىكند و حتى از عطفهاى تفسيرى مكرّر و ناسودمند، دورى مىجويد. در اين رساله، اسلوب نثر خواجه، چنان است كه بيشتر كلمهها و فعلها را با پيشوندهای «فرا» و «باز» و «در» به معنىهاى مختلف به كار مىبرد و گاه به شيوه تازى، مفعول مطلق نوعى به كار مىگيرد.3- «مقالة في فضائل [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]]» كه در آن، حديثهاى فراوانى در فضيلت على(ع)، گرد آمده و يك نمونه از آن اين است كه طبق روايتى از پيامبر(ص)، [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، با چهار تن از پيامبران نخستين (نوح، ابراهيم، موسى و عيسى(ع)) برابر است. | ||
==منابع مقاله==مقدمه و متن کتاب. | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:اخلاق اسلامی]] | [[رده:اخلاق اسلامی]] | ||
[[رده:آثار کلی اخلاق قرن 1 – 14]] | [[رده:آثار کلی اخلاق قرن 1 – 14]] |
ویرایش