۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
لینک درون متنی
جز (جایگزینی متن - 'رجايي، مهدي' به 'رجایی، مهدی') |
(لینک درون متنی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR20964J1.jpg|بندانگشتی|مجموعه رسائل اعتقادی]] | [[پرونده:NUR20964J1.jpg|بندانگشتی|مجموعه رسائل اعتقادی]] | ||
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | ||
|+ | |+ | ||
|- | |- | ||
! نام کتاب!! data-type= | ! نام کتاب!! data-type="bookName" |مجموعه رسائل اعتقادی | ||
|- | |- | ||
|نام های دیگر کتاب | |نام های دیگر کتاب | ||
|data-type= | | data-type="otherBookNames" | | ||
|- | |- | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
|data-type= | | data-type="authors" |[[مجلسی، محمدباقر]] (نويسنده) | ||
[[رجایی، مهدی]] (محقق) | [[رجایی، مهدی]] (محقق) | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
|data-type= | | data-type="language" | فارسي | ||
|- | |- | ||
|کد کنگره | |کد کنگره | ||
|data-type= | | data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |BP 136 /م3م3 | ||
|- | |- | ||
|موضوع | |موضوع | ||
|data-type= | | data-type="subject" |احاديث شيعه - قرن 12ق. | ||
|- | |- | ||
|ناشر | |ناشر | ||
|data-type= | | data-type="publisher" |آستان قدس رضوي، بنياد پژوهشهاي اسلامى | ||
|- | |- | ||
|مکان نشر | |مکان نشر | ||
|data-type= | | data-type="publishPlace" |ايران - مشهد مقدس | ||
|- | |- | ||
||سال نشر | ||سال نشر | ||
|ata-type= | | ata-type="publishYear" |مجلد1: 1368ش , | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد اتوماسیون | |کد اتوماسیون | ||
|data-type= | | data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE20964AUTOMATIONCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''مجموعه رسائل اعتقادی'''، تألیف علامه محمدباقر | '''مجموعه رسائل اعتقادی'''، تألیف [[مجلسی، محمدباقر|علامه محمدباقر مجلسی]]، مجموعه هفت رساله به زبان فارسی است با موضوعات مرتبط به کلام اسلامی، که در یک کتاب گردآوری شده است. محقق این اثر، [[رجایی، مهدی|سید مهدی رجائی]] است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
رساله اول، فرق میان صفات فعل و ذات است. علامه در مرحله اول، معنا و مراد از صفات فعل و ذات را بیان کرده و عبارات محدثینی همچون کلینی و صدوق را نقل نموده و سپس تحقیقی پیرامون کلام آن دو به رشته تحریر درآورده و بعد از آن چهار مسلک راجع به عدم زیادت صفات بر ذات، از جماعتی از بزرگان نقل کرده است، به شرح زیر: | رساله اول، فرق میان صفات فعل و ذات است. [[مجلسی، محمدباقر|علامه]] در مرحله اول، معنا و مراد از صفات فعل و ذات را بیان کرده و عبارات محدثینی همچون [[کلینی، محمد بن یعقوب|کلینی]] و [[ابن بابویه، محمد بن علی|صدوق]] را نقل نموده و سپس تحقیقی پیرامون کلام آن دو به رشته تحریر درآورده و بعد از آن چهار مسلک راجع به عدم زیادت صفات بر ذات، از جماعتی از بزرگان نقل کرده است، به شرح زیر: | ||
مسلک اول: نمیتوان برای حق تعالی اثبات صفات وجودی نمود؛ | مسلک اول: نمیتوان برای حق تعالی اثبات صفات وجودی نمود؛ | ||
مسلک دوم: ذات حق تعالی جانشین صفات است در ما؛ مسلک سوم: بر ذات الهی، وجود و علم و قدرت و موجود و عالم و قادر نیز صادق است؛ | |||
مسلک دوم: ذات حق تعالی جانشین صفات است در ما؛ | |||
مسلک سوم: بر ذات الهی، وجود و علم و قدرت و موجود و عالم و قادر نیز صادق است؛ | |||
مسلک چهارم: این صفات، امور اعتباریه نفسالامریهاند و عین ذات نیستند. | مسلک چهارم: این صفات، امور اعتباریه نفسالامریهاند و عین ذات نیستند. | ||
او سپس از این بحث میکند که اراده از صفات ذات است یا فعل؟ نویسنده، در خاتمه رساله، میان حاصل کلام صدوق و کلینی در بین صفات ذات و فعل جمعبندی میکند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص7</ref>. | او سپس از این بحث میکند که اراده از صفات ذات است یا فعل؟ نویسنده، در خاتمه رساله، میان حاصل کلام صدوق و کلینی در بین صفات ذات و فعل جمعبندی میکند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص7</ref>. | ||
دومین اثر، رساله تحقیق مسئله بداء است. علامه | دومین اثر، رساله تحقیق مسئله بداء است. [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]]، ابتدا در این کتاب معنای بداء را در لغت بیان میکند و سپس اقوال قائلین به بداء را نقل مینماید. وی بعد از آن نظر خود را مفصلا بیان میکند و سپس با بیان فوائد اعتقاد به بداء بهنحو مبسوط، با نقل بعضی از احادیث اهلبیت(ع) رساله را به پایان میرساند<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>. | ||
رساله سوم، جبر و تفویض است، علامه | رساله سوم، جبر و تفویض است، [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]]، در مرحله اول حدیثی در کتاب «توحید» و «[[عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (تصحیح لاجوردی)|عيون أخبار الرضا(ع)]]» [[ابن بابویه، محمد بن علی|صدوق]] از امام هشتم(ع) راجع به جبر و تفویض، با ترجمه فارسی آن، نقل مینماید. او همچنین حدیثی از امام حسن مجتبی(ع) و پس از آن، دو قول مشهور از میان اقوال در جبر و تفویض (مذهب اشاعره و معتزله) را نقل میکند و سپس مختار مذهب حق در این مسئله (جبر و اختیار) را اینگونه بیان مینماید: جبر و تفویض هر دو باطل و امری در میان این دو امر، حق است. [[مجلسی، محمدباقر|محمدباقر مجلسی]] با بسط این مطلب و نقل روایات، مطلب را تمام کرده و رساله را به پایان میرساند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
رساله چهارم، رساله دفع شبهه حدیث جهل و معرفت است. این حدیث همان است که کلینی در اصول کافی از امام صادق(ع) روایت کرده: «ستة أشياء ليس للعباد فيها صنع: المعرفة و الجهل و الرضا و الغضب و النوم و اليقظة»؛ اختلاف شده که منظور از معرفت و جهل در حدیث چیست؟ هفت وجه توسط نویسنده، در اینباره ذکر شده و رساله با اشکال و ایرادات در وجوه ذکرشده به پایان میرسد<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>. | رساله چهارم، رساله دفع شبهه حدیث جهل و معرفت است. این حدیث همان است که [[کلینی، محمد بن یعقوب|کلینی]] در اصول کافی از امام صادق(ع) روایت کرده: «ستة أشياء ليس للعباد فيها صنع: المعرفة و الجهل و الرضا و الغضب و النوم و اليقظة»؛ اختلاف شده که منظور از معرفت و جهل در حدیث چیست؟ هفت وجه توسط نویسنده، در اینباره ذکر شده و رساله با اشکال و ایرادات در وجوه ذکرشده به پایان میرسد<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>. | ||
پنجمین رساله، ترجمه چهارده حدیث درباره امام زمان(ع) و رجعت است. عناوین موضوعات این احادیث عبارت است از: | پنجمین رساله، ترجمه چهارده حدیث درباره امام زمان(ع) و رجعت است. عناوین موضوعات این احادیث عبارت است از: | ||
| خط ۶۷: | خط ۷۳: | ||
# علامتهای پیش از ظهور؛ | # علامتهای پیش از ظهور؛ | ||
# تفسیری از حروف مقطعه و استنباط خروج آن حضرت(عج) از آن؛ | # تفسیری از حروف مقطعه و استنباط خروج آن حضرت(عج) از آن؛ | ||
# چگونگی ازدواج نرجس خاتون با امام حسن عسکری(ع)؛ | # چگونگی ازدواج نرجس خاتون با [[امام حسن عسکری(ع)]]؛ | ||
# چگونگی به دنیا آمدن حضرت مهدی(عج)؛ | # چگونگی به دنیا آمدن حضرت مهدی(عج)؛ | ||
# سؤالهای سعد بن عبدالله از امام زمان(عج) در محضر امام حسن عسکری(ع)؛ | # سؤالهای سعد بن عبدالله از امام زمان(عج) در محضر [[امام حسن عسکری(ع)]]؛ | ||
# وقایع بعد از وفات امام یازدهم(ع) و نظر خلفای جور به امام زمان(عج)؛ | # وقایع بعد از وفات امام یازدهم(ع) و نظر خلفای جور به امام زمان(عج)؛ | ||
# وقایع بعد از ظهور حضرت حجت(عج)؛ | # وقایع بعد از ظهور حضرت حجت(عج)؛ | ||
| خط ۷۹: | خط ۸۵: | ||
# وظایف مردم در دوران غیبت<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | # وظایف مردم در دوران غیبت<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | ||
رساله ششم، رساله بهشت و دوزخ است. مجلسی، این اثر را در یک مقدمه و دو فصل نگاشته است. او در مقدمه به بیان معاد جسمانی و مسائل مربوط به آن و در فصول کتاب، به ارائه روایات وارده در احوال بهشت و دوزخ پرداخته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | رساله ششم، رساله بهشت و دوزخ است. [[مجلسی، محمدباقر|مجلسی]]، این اثر را در یک مقدمه و دو فصل نگاشته است. او در مقدمه به بیان معاد جسمانی و مسائل مربوط به آن و در فصول کتاب، به ارائه روایات وارده در احوال بهشت و دوزخ پرداخته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
رساله هفتم، در بیان حکمت شهادت امام حسین(ع) و رفع بعضی از شبهات که در این باب به خاطر اکثر شیعیان میرسد، است. | رساله هفتم، در بیان حکمت شهادت امام حسین(ع) و رفع بعضی از شبهات که در این باب به خاطر اکثر شیعیان میرسد، است. | ||
| خط ۹۶: | خط ۱۰۲: | ||
اولین رساله نیز نامهای دیگری دارد: «رسالة في صفات الذات و صفات الفعل» و «الفرق بين صفات الذات و صفات الفعل»، دو نام دیگر این رساله هستند<ref>ر.ک: همان، ص7-8</ref>. | اولین رساله نیز نامهای دیگری دارد: «رسالة في صفات الذات و صفات الفعل» و «الفرق بين صفات الذات و صفات الفعل»، دو نام دیگر این رساله هستند<ref>ر.ک: همان، ص7-8</ref>. | ||
محقق، محور استنساخ و تحقیق این شش رساله را نسخههای خطی موجود در کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی قم و چند نسخه خطی کتابخانه آستان قدس رضوی، میداند. از نظر وی، بهترین نسخه، مجموعهای است که حاوی سی و چند رساله از علامه مجلسی است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | محقق، محور استنساخ و تحقیق این شش رساله را نسخههای خطی موجود در کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی قم و چند نسخه خطی کتابخانه آستان قدس رضوی، میداند. از نظر وی، بهترین نسخه، مجموعهای است که حاوی سی و چند رساله از [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]] است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | ||
کتاب، فاقد فهرست تفصیلی مطالب و سایر فهارس فنی است و در پاورقیها آدرس آیات و روایات و منابع مطالب ذکر شده است. | کتاب، فاقد فهرست تفصیلی مطالب و سایر فهارس فنی است و در پاورقیها آدرس آیات و روایات و منابع مطالب ذکر شده است. | ||