۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
لینک درون متنی
جز (جایگزینی متن - 'آیت الله' به 'آیت‌الله') |
(لینک درون متنی) |
||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
=== ویژگی‌های روش فقهی و اصولی استاد === | === ویژگی‌های روش فقهی و اصولی استاد === | ||
#ساختار منطقی: استاد ضمن تقریر درس خارج فقه آیت‌الله محقق داماد که بیش از 14 سال به طول انجامید و کتابهای فراوانی از جمله حج، صلاة و خمس به چاپ رسید. درس خارج استاد، آیت‌الله جوادی آملی از دروس منظم خارج فقه حوزه علمیه قم است که از ساختاری منطقی و روشمند برخوردار است. مراحل گوناگون در فرآیند بررسی یک مسئله فقهی در درس ایشان بدین شرح‌اند: أ. طرح مسئله و پرسش بحث؛ ب. تحریر محل بحث و تبیین نقطه ابهام؛ ج. نقل دیدگاه‌های متخصصان فنّ و بررسی نظریات سه عصر فقی الف) زمان [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] و [[مفید، محمد بن محمد|مفید]]. ب) دوره مرحوم محقق و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّی]]. ج) دوره معاصر و فقهاءمتاخّر؛ د. نقد و بررسی استدلال‌های متخصصان؛ هـ. اثبات استدلالی دیدگاه مختار؛ و. جمع‌بندی نهایی و نتیجه‌گیری. | #ساختار منطقی: استاد ضمن تقریر درس خارج فقه [[محقق داماد، محمد|آیت‌الله محقق داماد]] که بیش از 14 سال به طول انجامید و کتابهای فراوانی از جمله حج، صلاة و خمس به چاپ رسید. درس خارج استاد، آیت‌الله جوادی آملی از دروس منظم خارج فقه حوزه علمیه قم است که از ساختاری منطقی و روشمند برخوردار است. مراحل گوناگون در فرآیند بررسی یک مسئله فقهی در درس ایشان بدین شرح‌اند: أ. طرح مسئله و پرسش بحث؛ ب. تحریر محل بحث و تبیین نقطه ابهام؛ ج. نقل دیدگاه‌های متخصصان فنّ و بررسی نظریات سه عصر فقی الف) زمان [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] و [[مفید، محمد بن محمد|مفید]]. ب) دوره مرحوم محقق و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّی]]. ج) دوره معاصر و فقهاءمتاخّر؛ د. نقد و بررسی استدلال‌های متخصصان؛ هـ. اثبات استدلالی دیدگاه مختار؛ و. جمع‌بندی نهایی و نتیجه‌گیری. | ||
#رعایت جایگاه ثقلین: در سخنان حضرت رسول اکرم(ص) قرآن کریم به عنوان ثقل اکبر و عترت به عنوان ثقل اصغر معرفی شده‌اند و در همه شاخه‌های علوم اسلامی از جمله فقه باید این جایگاه رعایت شود و استاد، آیت‌الله جوادی چه در تفسیر قرآن کریم و چه در تفکر فقهی همواره بر آن تأکید داشته و بدان مقید بوده‌اند که ابتدا از آیات قرآن کریم بهره گرفته خط اصلی یک حکم یا گزاره معرفتی را ترسیم می‌کنند و در طول بهره‌گیری از قرآن از سنت ثقل اصغر بهره می‌گیرند. | #رعایت جایگاه ثقلین: در سخنان حضرت رسول اکرم(ص) قرآن کریم به عنوان ثقل اکبر و عترت به عنوان ثقل اصغر معرفی شده‌اند و در همه شاخه‌های علوم اسلامی از جمله فقه باید این جایگاه رعایت شود و استاد، آیت‌الله جوادی چه در تفسیر قرآن کریم و چه در تفکر فقهی همواره بر آن تأکید داشته و بدان مقید بوده‌اند که ابتدا از آیات قرآن کریم بهره گرفته خط اصلی یک حکم یا گزاره معرفتی را ترسیم می‌کنند و در طول بهره‌گیری از قرآن از سنت ثقل اصغر بهره می‌گیرند. | ||
#نگاه حکومتی به فقه: حکومت دینی و ولایت فقیه پشتوانه اجرایی همه احکام دین است و از همین‌رو در اجرای احکام دین به ویژه احکام اجتماعی آن باید حاکمیت فقیه عادل بر امت را لحاظ کرد، چنان‌که در مسائلی مانند ثابت شدن اول ماه، صلح و جنگ و تصرفات قاضی نقش ولی فقیه روشن است و تفکر فقهی معظم له از این ویژگی برخوردار است. | #نگاه حکومتی به فقه: حکومت دینی و ولایت فقیه پشتوانه اجرایی همه احکام دین است و از همین‌رو در اجرای احکام دین به ویژه احکام اجتماعی آن باید حاکمیت فقیه عادل بر امت را لحاظ کرد، چنان‌که در مسائلی مانند ثابت شدن اول ماه، صلح و جنگ و تصرفات قاضی نقش ولی فقیه روشن است و تفکر فقهی معظم له از این ویژگی برخوردار است. | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
=== روش حکیمانه و سلوک علمی ایشان در تبیین و تعلیم حکمت خصوصاً حکمت متعالیه === | === روش حکیمانه و سلوک علمی ایشان در تبیین و تعلیم حکمت خصوصاً حکمت متعالیه === | ||
چنان‌که گذشت، آیت‌الله جوادی آملی همزمان با هجرت از آمل به تهران برای ادامه تحصیل علوم دینی، در کنار دروس فقه و اصول به فراگیری علوم عقلی (کلام، فلسفه و عرفان) پرداخت و این علوم را از محضر استادانی همچون علامه ذوفنون، [[شعرانی، ابوالحسن|حاج شیخ ابوالحسن شعرانی]] و آیت‌الله حاج میرزا مهدی محی‌الدین الهی قمشه‌ای و آیت‌الله میرزا حسین فاضل تونی و آیت‌الله شیخ محمدتقی آملی فرا گرفت؛ همچنین پس از مهاجرت به حوزه علمیه قم دروس تخصصی فلسفه و کلام و عرفان را از محضر استادانی همچون علامه طباطبایی آموخت. | چنان‌که گذشت، آیت‌الله جوادی آملی همزمان با هجرت از آمل به تهران برای ادامه تحصیل علوم دینی، در کنار دروس فقه و اصول به فراگیری علوم عقلی (کلام، فلسفه و عرفان) پرداخت و این علوم را از محضر استادانی همچون علامه ذوفنون، [[شعرانی، ابوالحسن|حاج شیخ ابوالحسن شعرانی]] و آیت‌الله حاج میرزا مهدی محی‌الدین الهی قمشه‌ای و [[تونی، عبدالله بن محمد|آیت‌الله میرزا حسین فاضل تونی]] و [[آملی، محمدتقی|آیت‌الله شیخ محمدتقی آملی]] فرا گرفت؛ همچنین پس از مهاجرت به حوزه علمیه قم دروس تخصصی فلسفه و کلام و عرفان را از محضر استادانی همچون [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] آموخت. | ||
آیت‌الله جوادی تدریس علوم عقلی را از دوران دانش‌اندوزی در حوزه علمیه تهران آغاز کرد و هم‌اکنون حدود شصت سال از عمر پربرکت تدریس او می‌گذرد.محصول تدریس آیت‌الله جوادی در علوم عقلی در شاخه‌های گوناگون فلسفه، کلام، عرفان و فلسفه‌های مضاف، آثاری است که در مبحث آثار علمی به بخشی از آن‌ها اشاره شد. | آیت‌الله جوادی تدریس علوم عقلی را از دوران دانش‌اندوزی در حوزه علمیه تهران آغاز کرد و هم‌اکنون حدود شصت سال از عمر پربرکت تدریس او می‌گذرد.محصول تدریس آیت‌الله جوادی در علوم عقلی در شاخه‌های گوناگون فلسفه، کلام، عرفان و فلسفه‌های مضاف، آثاری است که در مبحث آثار علمی به بخشی از آن‌ها اشاره شد. | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۱: | ||
در این مجال به بررسی درس حکمت متعالیه و محصول این درس می‌پردازیم: | در این مجال به بررسی درس حکمت متعالیه و محصول این درس می‌پردازیم: | ||
آیت‌الله جوادی سه دوره کتاب اسفار صدرالمتألّهین شیرازی به نام الحکمة المتعالیه فی الاسفار الربعه را در حوزه علمیه قم تدریس کرد و طی آن صدها دانش‌پژوه علوم عقلی از درس پربار وی بهره بردند.سومین دوره تدریس اسفار، تدریسی ویژه و در بستر تمامی آثار [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] بود و بلکه فراتر از آن به آثار مهمی که در زمینه هستی‌شناسی نگاشته شده مورد توجه ایشان بوده و آرای مهم درباره هستی‌شناسی بررسی و نقد و تحلیل شده است. | آیت‌الله جوادی سه دوره کتاب اسفار [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألّهین شیرازی]] به نام الحکمة المتعالیه فی الاسفار الربعه را در حوزه علمیه قم تدریس کرد و طی آن صدها دانش‌پژوه علوم عقلی از درس پربار وی بهره بردند.سومین دوره تدریس اسفار، تدریسی ویژه و در بستر تمامی آثار [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] بود و بلکه فراتر از آن به آثار مهمی که در زمینه هستی‌شناسی نگاشته شده مورد توجه ایشان بوده و آرای مهم درباره هستی‌شناسی بررسی و نقد و تحلیل شده است. | ||
محصول سومین دوره تدریس اسفار توسط علامه جوادی آملی، کتاب | محصول سومین دوره تدریس اسفار توسط علامه جوادی آملی، کتاب گران سنگ رحیق مختوم شرح حکمت متعالیه است که به کوشش محققان و شاگردان مکتب فلسفی استاد در 35 جلد آماده نشر شده و تاکنون ده جلد آن منتشر شده است. | ||
رحیق مختوم یک دوره شرح عمیق و گسترده حکمت متعالیه صدرایی است که به حکمت‌پژوهان عرضه می‌شود و به جرئت می‌توان آن را عمیق‌ترین و مبسوط‌ترین اثر فلسفی درباره اسفار دانست. | رحیق مختوم یک دوره شرح عمیق و گسترده حکمت متعالیه صدرایی است که به حکمت‌پژوهان عرضه می‌شود و به جرئت می‌توان آن را عمیق‌ترین و مبسوط‌ترین اثر فلسفی درباره اسفار دانست. | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۳۳: | ||
پس تسنیم چشمه اعلایی است که شراب طهور ویژه مقرّبان الهی از آن می‌جوشد و رحیق مختوم چشمه‌ساری که شراب ابرار از آن می‌تراود و ارزش رحیق مختوم با آمیزه‌ای از چشمه تسنیم فزون‌تر می‌شود و از آنجا که اعتبار همه دانش‌ها و از جمله حکمت، رهاورد هماهنگی با قرآن کریم است، آیت‌الله جوادی با الهام‌گیری از این معرفت قرآنی، اثر فلسفی خود شرح حکمت متعالیه را رحیق مختوم و اثر گرانسنگ قرآنی خود را تسنیم نام نهاده است.تدریس آثار قدیم عرفانی همچون تمهید القواعد و فصوص ابن عربی و هماهنگی آن با برهان و از سوی دیگر با قرآن از جمله آثار گرانسنگ و به یاد ماندنی است که می‌توان به عنوان عرفان اصیل اسلامی با کار کرد علمی و آکادمیک از آن یاد کرد. | پس تسنیم چشمه اعلایی است که شراب طهور ویژه مقرّبان الهی از آن می‌جوشد و رحیق مختوم چشمه‌ساری که شراب ابرار از آن می‌تراود و ارزش رحیق مختوم با آمیزه‌ای از چشمه تسنیم فزون‌تر می‌شود و از آنجا که اعتبار همه دانش‌ها و از جمله حکمت، رهاورد هماهنگی با قرآن کریم است، آیت‌الله جوادی با الهام‌گیری از این معرفت قرآنی، اثر فلسفی خود شرح حکمت متعالیه را رحیق مختوم و اثر گرانسنگ قرآنی خود را تسنیم نام نهاده است.تدریس آثار قدیم عرفانی همچون تمهید القواعد و فصوص ابن عربی و هماهنگی آن با برهان و از سوی دیگر با قرآن از جمله آثار گرانسنگ و به یاد ماندنی است که می‌توان به عنوان عرفان اصیل اسلامی با کار کرد علمی و آکادمیک از آن یاد کرد. | ||
برخی از موارد سیرهٴ فلسفی صدرالمتألّهین که در آثار حضرت آیت‌الله جوادی آملی آمده عبارتند از: | برخی از موارد سیرهٴ فلسفی [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألّهین]] که در آثار حضرت آیت‌الله جوادی آملی آمده عبارتند از: | ||
#تحریر صحیح اصل مسئله و تبیین درست مطالب گذشتگان. | #تحریر صحیح اصل مسئله و تبیین درست مطالب گذشتگان. | ||
| خط ۱۴۸: | خط ۱۴۸: | ||
=== فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی === | === فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی === | ||
آیت‌الله جوادی آملی که حدود 13 سال محضر [[خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] را درک کرده و از اندیشه‌ها و خُلق و خوی او الهام گرفته بود پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از زمینه سازان انقلاب بود و با ترویج افکار مترقی امام خمینی، جامعه را به سوی تقلید از امام بلکه تأسی فراگیر و همه جانبه، به ایشان سوق می‌داد و از همین رو چند بار در دوران ستمشاهی از تبلیغ و سخنرانی ممنوع و بازداشت شد. | |||
آیت‌الله جوادی آملی که حدود 13 سال محضر امام خمینی را درک کرده و از اندیشه‌ها و خُلق و خوی او الهام گرفته بود پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از زمینه سازان انقلاب بود و با ترویج افکار مترقی امام خمینی، جامعه را به سوی تقلید از امام بلکه تأسی فراگیر و همه جانبه، به ایشان سوق می‌داد و از همین رو چند بار در دوران ستمشاهی از تبلیغ و سخنرانی ممنوع و بازداشت شد. | |||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، در سال 1358 شمسی مطابق 1979 میلادی با حکمی از سوی امام خمینی در مسند قضاوت قرار گرفت و همچنین به عضویت شورای عالی قضایی درآمد و در آن نهادِ حکومتی تهیه پیش نویس لوایح قضایی را بر عهده گرفت. | پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، در سال 1358 شمسی مطابق 1979 میلادی با حکمی از سوی امام خمینی در مسند قضاوت قرار گرفت و همچنین به عضویت شورای عالی قضایی درآمد و در آن نهادِ حکومتی تهیه پیش نویس لوایح قضایی را بر عهده گرفت. | ||
| خط ۱۵۶: | خط ۱۵۴: | ||
ایشان در انتخابات مجلس خبرگان رهبری (دور اول و دوم) نیز از سوی مردم استان مازندران به نمایندگی آن مجلس برگزیده شدند. | ایشان در انتخابات مجلس خبرگان رهبری (دور اول و دوم) نیز از سوی مردم استان مازندران به نمایندگی آن مجلس برگزیده شدند. | ||
آیت‌الله جوادی آملی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، سفرهای تبلیغی برون مرزی متعددی به کشورهای امریکا، ایتالیا، فرانسه، انگلستان، آلمان، سوئیس، اتریش، اتحاد جماهیر شوروی سابق و سوریه و لبنان داشته که مهم‌ترین آن‌ها سفر به مسکو در سال 1367 شمسی مطابق 1988 میلادی برای ارائه و تبیین پیام امام خمینی به میخائیل گورباچف، رهبر اتحاد شوروی سوسیالیستی سابق و همچنین سفر او به نیویورک در سال 1379 شمسی مطابق 2000 میلادی برای ارائه پیام رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیت‌الله خامنه‌ای به نشست هزارهٴ ادیان بود. | آیت‌الله جوادی آملی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، سفرهای تبلیغی برون مرزی متعددی به کشورهای امریکا، ایتالیا، فرانسه، انگلستان، آلمان، سوئیس، اتریش، اتحاد جماهیر شوروی سابق و سوریه و لبنان داشته که مهم‌ترین آن‌ها سفر به مسکو در سال 1367 شمسی مطابق 1988 میلادی برای ارائه و تبیین پیام امام خمینی به میخائیل گورباچف، رهبر اتحاد شوروی سوسیالیستی سابق و همچنین سفر او به نیویورک در سال 1379 شمسی مطابق 2000 میلادی برای ارائه پیام رهبر جمهوری اسلامی ایران، [[خامنه‌ای، سید علی|آیت‌الله خامنه‌ای]] به نشست هزارهٴ ادیان بود. | ||
اکنون آیت‌الله جوادی آملی ضمن ادامه تدریس تفسیر قرآن کریم و خارج فقه به عنوان یک مرجع دینی و علمی در تولید اندیشه‌های متعالی در عرصه‌های مختلف علوم عقلی و نقلی نقش آفرینی کرده و ضمن پاسخگویی به مراجعات علمی و عملی جامعه اسلامی با رصد کردن حرکت های علمی و فرهنگی جهانی رسالت خود را در جامعه جهانی با رهنمودها، نظریات، اندیشه‌ها و هدایتهای عالمانه و حکیمانه و تولید آثار علمی ایفا می‌نماید. | اکنون آیت‌الله جوادی آملی ضمن ادامه تدریس تفسیر قرآن کریم و خارج فقه به عنوان یک مرجع دینی و علمی در تولید اندیشه‌های متعالی در عرصه‌های مختلف علوم عقلی و نقلی نقش آفرینی کرده و ضمن پاسخگویی به مراجعات علمی و عملی جامعه اسلامی با رصد کردن حرکت های علمی و فرهنگی جهانی رسالت خود را در جامعه جهانی با رهنمودها، نظریات، اندیشه‌ها و هدایتهای عالمانه و حکیمانه و تولید آثار علمی ایفا می‌نماید. | ||