نهاية النهاية في شرح الكفاية: تفاوت میان نسخه‌ها

#به نظر مرحوم ايروانى، امتياز علوم به امتياز موضوع يا محمول يا هر دوى آنهاست، چون علم، عبارت است از يك سرى قضايا كه تمايز آنها صرفاً بر اساس موضوع يا محمول و يا هر دوى آنها صورت مى‌پذيرد و با اتّحاد طرفين، قضيّه، واحد شده و تعدّدى در ميان نخواهد بود.

#به نظر ايروانى، دلالت لفظ بر معنى، هم ذاتى است و هم جعلى؛ يعنى اصل دلالت و اشاره به سبب لفظ، ذاتى است، ولى دلالت بر معنايى خاص از ميان معانى، جعلى و وضعى است.

#شارح در تبيين معناى تبادر، بيان مى‌كند كه تبادر، معلولِ معناى ارتكازى است كه از مداليل الفاظ در نفس حاصل مى‌شود و اين ارتكاز، يا ناشى از اطلاع بر موارد استعمال اهل لغت است يا ناشى از ممارست كلمات ناقلين لغت است و از اين‌جا روشن مى‌شود كه به نظر ايشان، تبادر، معلولِ علم به وضع نيست.

#مرحوم ايروانى، عدم دلالت صيغه امر را بر فور و تراخى، به حسب وضع مى‌داند، ولى به حسب استعمالات شايعِ عرفى، ظهور امر را در فور عرفى بعيد نمى‌داند.

#مرحوم آخوند، در بحث نواهى، مى‌فرمايد: مادّه و صيغه نهى، از نظر دلالت، مانند ماده و صيغه امر بوده و مفيد طلب لزومى انشايى است و آنچه كه در مفهوم امر معتبر بوده، در مفهوم نهى نيز معتبر است. مرحوم ايروانى، در اين باره، اشكال كرده و مى‌فرمايد: در موارد نهى، طلب حقيقى و اراده نفسانيه وجود ندارد، چون اگر اراده‌اى باشد، يا متعلّق به فعل است يا به ترك يا به كف و همگى باطل است...