۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ر.ك:' به 'ر.ک:'
جز (جایگزینی متن - ' :' به ':') |
جز (جایگزینی متن - 'ر.ك:' به 'ر.ک:') |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
جمل به معناى ريسمان كلفت و طناب ستبر كشتى است و بنابراين، عنوان كتاب به معناى ريسمان سخت و ستبر علم و عمل است. از قرن سوم تا پنجم، كتاب‌هايى نوشته شده كه در عنوان آنها واژه «جمل» به كار رفته است؛ از جمله: «الجمل في الإمامة»، نوشته اسماعيل بن على بن اسحاق بن ابى‌سهل بن نوبخت؛ «جمل الفرائض»، نوشته [[شيخ مفيد]] و «[[الجمل و العقود في العبادات|الجمل و العقود]]»، نوشته [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]. در كتاب‌هاى جمل، اصلى‌ترين و اساسى‌ترين مطالب را مى‌آوردند و از ذكر فروع خوددارى مى‌كردند<ref>طالقانى، سيد على، ص757</ref> | جمل به معناى ريسمان كلفت و طناب ستبر كشتى است و بنابراين، عنوان كتاب به معناى ريسمان سخت و ستبر علم و عمل است. از قرن سوم تا پنجم، كتاب‌هايى نوشته شده كه در عنوان آنها واژه «جمل» به كار رفته است؛ از جمله: «الجمل في الإمامة»، نوشته اسماعيل بن على بن اسحاق بن ابى‌سهل بن نوبخت؛ «جمل الفرائض»، نوشته [[شيخ مفيد]] و «[[الجمل و العقود في العبادات|الجمل و العقود]]»، نوشته [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]. در كتاب‌هاى جمل، اصلى‌ترين و اساسى‌ترين مطالب را مى‌آوردند و از ذكر فروع خوددارى مى‌كردند<ref>طالقانى، سيد على، ص757</ref> | ||
كتاب «جمل العلم و العمل» يكى از مهم‌ترين آثارى است كه [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] در علم كلام و فقه نوشته است. اين اثر بااينكه از حجم كمى برخوردار است، اما علما از زمان [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] تا زمان ما آن را پذيرفته‌اند. قاضى عبدالجبار امام معتزله درباره اين اثر چنين گفته است: اگر [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] تنها اين اثر مختصر را داشت بر تمام مصنفين برترى داشت<ref>ر. | كتاب «جمل العلم و العمل» يكى از مهم‌ترين آثارى است كه [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] در علم كلام و فقه نوشته است. اين اثر بااينكه از حجم كمى برخوردار است، اما علما از زمان [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] تا زمان ما آن را پذيرفته‌اند. قاضى عبدالجبار امام معتزله درباره اين اثر چنين گفته است: اگر [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] تنها اين اثر مختصر را داشت بر تمام مصنفين برترى داشت<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص23</ref>اين كتاب را تعدادى از علما شرح كرده‌اند: | ||
#[[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]: قسمت عقائد، معروف به «تمهيد الأصول في الكلام؛ | #[[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]: قسمت عقائد، معروف به «تمهيد الأصول في الكلام؛ | ||
#قاضى [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]]: قسمت احكام كتاب؛ | #قاضى [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]]: قسمت احكام كتاب؛ | ||
#شيخ [[کراجکی، محمد بن علی|ابوالفتح كراجكى]]: قسمت عقائد كتاب؛ | #شيخ [[کراجکی، محمد بن علی|ابوالفتح كراجكى]]: قسمت عقائد كتاب؛ | ||
#شرح خود [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]: كتاب حاضر<ref>ر. | #شرح خود [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]: كتاب حاضر<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص24-23</ref> | ||
از متن كتاب مشخص مى‌شود كه سيد اين شرح را در اواخر عمرش املا نموده؛ چراكه در جاهاى مختلفى از كتاب به آثار ديگرى چون الذخيرة، المخلص، الأمالي، الشافي، الصرفة، [[المقنع]]، المسائل الموصليات و تنزيه الأنبياء ارجاع داده است<ref>ر. | از متن كتاب مشخص مى‌شود كه سيد اين شرح را در اواخر عمرش املا نموده؛ چراكه در جاهاى مختلفى از كتاب به آثار ديگرى چون الذخيرة، المخلص، الأمالي، الشافي، الصرفة، [[المقنع]]، المسائل الموصليات و تنزيه الأنبياء ارجاع داده است<ref>ر.ک: همان، ص26</ref> | ||
[[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] در اين كتاب آنچه را كه اعتقاد به آن ضرورى است (ما يجب الاعتقاد به) گرد آورده و در بخش اعتقادات، دلايل هر عقيده را ذكر كرده است. احتمالاً به اين دليل كه اعتقادات تقليدى نيستند و مكلف بايد آنها را از روى دليل و برهان، نه از روى تقليد، بپذيرد. اين بخش نخست از شش قسمت تشكيل شده است: توحيد، عدل، نبوت، امامت، معاد، آجال و ارزاق و اسعار. اما، تمام نسخه‌هاى چاپى كتاب، بخش معاد ندارند و برخى از نسخه‌هاى چاپى نيز علاوه بر اين، فاقد بخش آجال و ارزاق و اسعارند<ref>طالقانى، سيد على، ص757</ref> | [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] در اين كتاب آنچه را كه اعتقاد به آن ضرورى است (ما يجب الاعتقاد به) گرد آورده و در بخش اعتقادات، دلايل هر عقيده را ذكر كرده است. احتمالاً به اين دليل كه اعتقادات تقليدى نيستند و مكلف بايد آنها را از روى دليل و برهان، نه از روى تقليد، بپذيرد. اين بخش نخست از شش قسمت تشكيل شده است: توحيد، عدل، نبوت، امامت، معاد، آجال و ارزاق و اسعار. اما، تمام نسخه‌هاى چاپى كتاب، بخش معاد ندارند و برخى از نسخه‌هاى چاپى نيز علاوه بر اين، فاقد بخش آجال و ارزاق و اسعارند<ref>طالقانى، سيد على، ص757</ref> | ||
محقق اثر در مقدمه‌اش، پس از معرفى [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] و اساتيد و شاگردان و آثار او، به كتاب مورد بحث پرداخته و شيوه تحقيقى خود را تبيين كرده است<ref>ر. | محقق اثر در مقدمه‌اش، پس از معرفى [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] و اساتيد و شاگردان و آثار او، به كتاب مورد بحث پرداخته و شيوه تحقيقى خود را تبيين كرده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص27-5</ref>وى سه نسخه مورد استفاده خود را معرفى كرده و چنين نوشته كه در پاورقى موارد اختلاف نسخه‌ها را - مگر در مواردى كه غلطى روشن و قطعى بوده است - ذكر كرده‌ايم. وى تذكر داده كه در تعليقه‌ها رعايت اختصار شده و محقق، در مسائل مهم به كتب كلامى شيعه، معتزله و اشاعره و... به حسب اقتضاى مطلب ارجاع داده شده است. در ابتداى هر مسئله براى فهم بهتر خواننده، عنوانى ذكر شده است<ref>ر.ک: همان، ص28-27</ref> | ||
در انتهاى اثر، فهارس مصطلحات كلامى، اشخاص، كتب، فرق و طوائف، مكان‌ها و شهرها و فهرست موضوعات ذكر شده است. | در انتهاى اثر، فهارس مصطلحات كلامى، اشخاص، كتب، فرق و طوائف، مكان‌ها و شهرها و فهرست موضوعات ذكر شده است. | ||