رجال و مشاهیر اصفهان (الاصفهان): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۷ آوریل ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'ر.ك:' به 'ر.ک:'
جز (جایگزینی متن - 'سرگذشت نامه' به 'سرگذشت‌نامه')
جز (جایگزینی متن - 'ر.ك:' به 'ر.ک:')
خط ۶۷: خط ۶۷:
ويژگى ديگر كتاب اين است كه مصحح آن، كمال مساعى خويش را در حفظ امانت به كار بسته و كليه مطالب را بدون هيچ‌گونه دخل و تصرفى، عينا بازنويسى نموده و چنانچه نياز به افزودن كلمه و يا حتى حرفى بوده، مشخص نموده است<ref>همان، ص45-46</ref>
ويژگى ديگر كتاب اين است كه مصحح آن، كمال مساعى خويش را در حفظ امانت به كار بسته و كليه مطالب را بدون هيچ‌گونه دخل و تصرفى، عينا بازنويسى نموده و چنانچه نياز به افزودن كلمه و يا حتى حرفى بوده، مشخص نموده است<ref>همان، ص45-46</ref>


به لحاظ زياد بودن عناوين، تحليل افكار و آثار بزرگان متقدم از دوران مؤلف، اعم از فيلسوف، فقيه، مورخ، شاعر، هنرمند، خطاط و... كمتر مورد ارزيابى عميق نويسنده قرار گرفته كه البته اين امر، نقصى است فراگير كه اصولا هر تذكره‌نويسى با آن دست‌به‌گريبان بوده و هست. ليكن اهميت اصلى و ويژه اين تأليف، در بر داشتن شرح حال بزرگان معاصر با مؤلف و ديدگاه‌هاى ايشان در خصوص هركدام و نظر او درباره خانواده‌هاى معروف اصفهان در آن عصر است كه به رشته تحرير كشيده شده است و در ساير موارد به همان توضيحات تذكره‌نويسان بسنده شده است. البته در خصوص نظريات مؤلف راجع به پاره‌اى شخصيت‌ها، يك نكته را نبايد از نظر دور داشت كه اين نظريات عموما با تكيه بر اسناد و منابع موجود زمان نويسنده ابراز گرديده و كمتر جاى شك و شبهه باقى گذاشته، لذا دقت و تعمق بيشترى را از جانب خوانندگان مى‌طلبد<ref>ر.ك: همان، ص46</ref>
به لحاظ زياد بودن عناوين، تحليل افكار و آثار بزرگان متقدم از دوران مؤلف، اعم از فيلسوف، فقيه، مورخ، شاعر، هنرمند، خطاط و... كمتر مورد ارزيابى عميق نويسنده قرار گرفته كه البته اين امر، نقصى است فراگير كه اصولا هر تذكره‌نويسى با آن دست‌به‌گريبان بوده و هست. ليكن اهميت اصلى و ويژه اين تأليف، در بر داشتن شرح حال بزرگان معاصر با مؤلف و ديدگاه‌هاى ايشان در خصوص هركدام و نظر او درباره خانواده‌هاى معروف اصفهان در آن عصر است كه به رشته تحرير كشيده شده است و در ساير موارد به همان توضيحات تذكره‌نويسان بسنده شده است. البته در خصوص نظريات مؤلف راجع به پاره‌اى شخصيت‌ها، يك نكته را نبايد از نظر دور داشت كه اين نظريات عموما با تكيه بر اسناد و منابع موجود زمان نويسنده ابراز گرديده و كمتر جاى شك و شبهه باقى گذاشته، لذا دقت و تعمق بيشترى را از جانب خوانندگان مى‌طلبد<ref>ر.ک: همان، ص46</ref>


نكته بسيار مهم ديگرى كه نبايد از نظر خوانندگان گرامى پوشيده بماند، توضيحاتى است كه در خصوص خانواده‌هاى مندرج در بخش پايانى كتاب، مدون گرديده است كه از خلال آن‌ها مى‌توان به دورنماى روشنى از تاريخ اصفهان دوره ناصرى و قبل از آن تا پايان عصر قاجار دست يافت<ref>همان</ref>
نكته بسيار مهم ديگرى كه نبايد از نظر خوانندگان گرامى پوشيده بماند، توضيحاتى است كه در خصوص خانواده‌هاى مندرج در بخش پايانى كتاب، مدون گرديده است كه از خلال آن‌ها مى‌توان به دورنماى روشنى از تاريخ اصفهان دوره ناصرى و قبل از آن تا پايان عصر قاجار دست يافت<ref>همان</ref>


مسئله مهم ديگر آن است كه نويسنده مطابق با شيوه نوشتارى زمان خويش، از قواعد خاصى در نوشتن پيروى نموده كه در حال حاضر، ديگر صحيح نمى‌باشد؛ مثلا در بسيارى موارد از واژه «خوا» به جاى «خا» استفاده كرده مانند: «برخواست» به‌جاى «برخاست» و يا در بسيارى از اشعار، كلمه «چه» به جاى «چو» آمده و بسيارى موارد مشابه ديگر كه به لحاظ املايى و يا رعايت اصول نگارش و انشا محل اشكال مى‌باشد كه در هنگام تدوين نوشته‌جات نويسنده، مصحح اين اشكالات را برطرف نموده است<ref>ر.ك: همان، ص47</ref>
مسئله مهم ديگر آن است كه نويسنده مطابق با شيوه نوشتارى زمان خويش، از قواعد خاصى در نوشتن پيروى نموده كه در حال حاضر، ديگر صحيح نمى‌باشد؛ مثلا در بسيارى موارد از واژه «خوا» به جاى «خا» استفاده كرده مانند: «برخواست» به‌جاى «برخاست» و يا در بسيارى از اشعار، كلمه «چه» به جاى «چو» آمده و بسيارى موارد مشابه ديگر كه به لحاظ املايى و يا رعايت اصول نگارش و انشا محل اشكال مى‌باشد كه در هنگام تدوين نوشته‌جات نويسنده، مصحح اين اشكالات را برطرف نموده است<ref>ر.ک: همان، ص47</ref>


برخى از شرح حال‌ها به قلم صاحبان عناوين، به رشته تحرير درآمده و بنا به درخواست نويسنده، براى ايشان ارسال گرديده كه اين خود از جمله ويژگى‌هاى ديگر اين اثر و از دلايل ارزشمند بودن آن است. در خصوص سلسله نسب خانواده‌هايى كه در بخش پايانى كتاب تدوين گشته، بايد متذكر شد كه اين شجره‌نامه‌ها را نيز بنا بر درخواست نويسنده، يكى از افراد همان خانواده تنظيم نموده و در اختيار وى قرار داده است<ref>ر.ك: همان</ref>
برخى از شرح حال‌ها به قلم صاحبان عناوين، به رشته تحرير درآمده و بنا به درخواست نويسنده، براى ايشان ارسال گرديده كه اين خود از جمله ويژگى‌هاى ديگر اين اثر و از دلايل ارزشمند بودن آن است. در خصوص سلسله نسب خانواده‌هايى كه در بخش پايانى كتاب تدوين گشته، بايد متذكر شد كه اين شجره‌نامه‌ها را نيز بنا بر درخواست نويسنده، يكى از افراد همان خانواده تنظيم نموده و در اختيار وى قرار داده است<ref>ر.ک: همان</ref>


از ديگر ويژگى‌هاى كتاب، آن است كه مؤلف آن، فردى آگاه به تاريخ و رجال و مشاهير اصفهان بوده است. بيشتر آثار مكتوب او مربوط به اصفهان است و مى‌توان گفت از اصفهان‌شناسانى است كه اطلاعات وى درباره اين شهر منحصربه‌فرد بوده است. در اين كتاب، اطلاعاتى راجع به مشاهير و رجال اصفهان آمده است كه در آثار ديگر نمى‌توان يافت. اين اطلاعات از دو جهت قابل اهميت است: اول اينكه نام و شرح حال برخى از دانشمندانى كه در اين اثر آمده است، در آثار ديگر وجود ندارد و ديگر آنكه برخى از مطالبى كه پيرامون شمارى از رجال آمده است، در آثار ديگر يافت نمى‌شود و نويسنده اين اطلاعات را از منابع شفاهى يا منابع كتبى متعددى كه در اختيار داشته، برداشت نموده است<ref>پيشگفتار، ص34</ref>
از ديگر ويژگى‌هاى كتاب، آن است كه مؤلف آن، فردى آگاه به تاريخ و رجال و مشاهير اصفهان بوده است. بيشتر آثار مكتوب او مربوط به اصفهان است و مى‌توان گفت از اصفهان‌شناسانى است كه اطلاعات وى درباره اين شهر منحصربه‌فرد بوده است. در اين كتاب، اطلاعاتى راجع به مشاهير و رجال اصفهان آمده است كه در آثار ديگر نمى‌توان يافت. اين اطلاعات از دو جهت قابل اهميت است: اول اينكه نام و شرح حال برخى از دانشمندانى كه در اين اثر آمده است، در آثار ديگر وجود ندارد و ديگر آنكه برخى از مطالبى كه پيرامون شمارى از رجال آمده است، در آثار ديگر يافت نمى‌شود و نويسنده اين اطلاعات را از منابع شفاهى يا منابع كتبى متعددى كه در اختيار داشته، برداشت نموده است<ref>پيشگفتار، ص34</ref>
خط ۸۹: خط ۸۹:
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست نام‌ها، مكان‌ها و كتاب‌هاى مذكور در متن، به‌همراه فهرست منابع و مأخذ مورد استفاده مصحح، در انتهاى كتاب آمده است.
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست نام‌ها، مكان‌ها و كتاب‌هاى مذكور در متن، به‌همراه فهرست منابع و مأخذ مورد استفاده مصحح، در انتهاى كتاب آمده است.


لازم به توضيح است كه منابع و مآخذ بر اساس عناوين آن‌ها به‌صورت الفبايى و با ذكر نام مؤلف مرتب گرديده است. به نظر مى‌رسد اين شيوه در خصوص فهرست از بسيارى جوانب براى محققين و پژوهشگران مفيد فايده افتد. نكته ديگر آنكه اين فهرست، شامل كليه منابعى است كه به‌نحوى، اسمى از آن‌ها در اين كتاب آمده، اعم از منابعى كه مؤلف از آن‌ها استفاده كرده و مصحح نيز به آن‌ها مراجعه نموده باشد و يا امكان دسترسى بدان‌ها وجود نداشته است و هم ساير منابعى كه صرفا جهت تكميل و تحشيه مورد استفاده قرار گرفته است<ref>ر.ك: مقدمه، 47-48</ref>
لازم به توضيح است كه منابع و مآخذ بر اساس عناوين آن‌ها به‌صورت الفبايى و با ذكر نام مؤلف مرتب گرديده است. به نظر مى‌رسد اين شيوه در خصوص فهرست از بسيارى جوانب براى محققين و پژوهشگران مفيد فايده افتد. نكته ديگر آنكه اين فهرست، شامل كليه منابعى است كه به‌نحوى، اسمى از آن‌ها در اين كتاب آمده، اعم از منابعى كه مؤلف از آن‌ها استفاده كرده و مصحح نيز به آن‌ها مراجعه نموده باشد و يا امكان دسترسى بدان‌ها وجود نداشته است و هم ساير منابعى كه صرفا جهت تكميل و تحشيه مورد استفاده قرار گرفته است<ref>ر.ک: مقدمه، 47-48</ref>


بخش قابل توجهى از مطالب كتاب را منشى نويسنده به رشته تحرير كشيده بود، ليكن نويسنده، پس از بازنگرى مجدد، مطالب جديدى را به خط خود و به‌صورت حاشيه، در اطراف اوراق افزوده بود كه گنجاندن آن‌ها در اصل متن، بعضا باعث ايجاد شكاف در رشته كلام مى‌شد كه برخى در ميان مطالب اصلى گنجانده شده و در ساير موارد، با ذكر كلمه «مؤلف» در پانويس يا تعليقات درج گرديده است. بنابراين، توضيحات نويسنده، با قيد اين كلمه، از توضيحات و حواشى مصحح، تميز داده شده است<ref>ر.ك: مقدمه مصحح، ص44</ref>
بخش قابل توجهى از مطالب كتاب را منشى نويسنده به رشته تحرير كشيده بود، ليكن نويسنده، پس از بازنگرى مجدد، مطالب جديدى را به خط خود و به‌صورت حاشيه، در اطراف اوراق افزوده بود كه گنجاندن آن‌ها در اصل متن، بعضا باعث ايجاد شكاف در رشته كلام مى‌شد كه برخى در ميان مطالب اصلى گنجانده شده و در ساير موارد، با ذكر كلمه «مؤلف» در پانويس يا تعليقات درج گرديده است. بنابراين، توضيحات نويسنده، با قيد اين كلمه، از توضيحات و حواشى مصحح، تميز داده شده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص44</ref>


در پاورقى‌هاى مصحح، علاوه بر ذكر منابع<ref>ر.ك: پاورقى، ص75</ref>، به توضيح برخى از كلمات و مطالب متن پرداخته شده است<ref>ر.ك: همان، ص80</ref>
در پاورقى‌هاى مصحح، علاوه بر ذكر منابع<ref>ر.ک: پاورقى، ص75</ref>، به توضيح برخى از كلمات و مطالب متن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص80</ref>


==پانويس ==
==پانويس ==
۶۱٬۱۸۹

ویرایش