۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== منابع ==' به '== منابع مقاله ==') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
</div> | </div> | ||
'''مصطلحات الفقه و معظم عناوينه الموضوعية'''، اثر [[مشکینی اردبیلی، علی|آیتالله على مشكينى]]، بيان، توضيح و بررسى برخى از اصطلاحات فقهى و اصولى مىباشد كه به زبان عربى و در سال 1419ق1377/ش، نوشته شده است. | '''مصطلحات الفقه و معظم عناوينه الموضوعية'''، اثر [[مشکینی اردبیلی، علی|آیتالله على مشكينى]]، بيان، توضيح و بررسى برخى از اصطلاحات فقهى و اصولى مىباشد كه به زبان عربى و در سال 1419ق1377/ش، نوشته شده است. | ||
خط ۵۷: | خط ۵۵: | ||
در مقدمه، به شش امر زير اشاره شده است: | در مقدمه، به شش امر زير اشاره شده است: | ||
#تعريف فقه و بررسى آن از دو لحاظ زير: | |||
#:الف) لغت: فهم و رسيدن به علم غايب به وسيله علم شاهد؛ | |||
الف) لغت: فهم و رسيدن به علم غايب به وسيله علم شاهد؛ | #:ب) اصطلاح علماى اماميه: قيام حجت نزد كسى كه قادر بر استنباط و فهم احكام شرعيه فرعيه يا وظايف عقليه دينيه و يا موضوعات استنباطى آن مىباشد؛ | ||
#اشاره به منزلت و جايگاه علم فقه: نويسنده، معتقد است كه فقه، شريفترين و والاترين دانشها، افضل علوم و نيمى از دين(در مقابل اصول) مىباشد كه در بر دارنده احكام كليه الهى است كه متعلق به اعمال جوارحى بندگان است، البته شرافت و فضيلت آن، بعد از اصول دين مىباشد؛ | |||
ب) اصطلاح علماى اماميه: قيام حجت نزد كسى كه قادر بر استنباط و فهم احكام شرعيه فرعيه يا وظايف عقليه دينيه و يا موضوعات استنباطى آن مىباشد؛ | #اشاره به نحوه تبويب مباحث فقهى و اشكال موجود در آن: معمولا علما، ابواب فقه را به شصت باب تقسيم نموده و هر كدام را تحت عنوان يك كتاب ذكر كردهاند؛ به اين ترتيب كه طهارت را اولين كتاب و ديات را آخرين آن قرار دادهاند؛ بدون اشاره به ملاك ترتيب و تنظيم آنها؛ | ||
#بررسى و تفصيل مدارك و مصادر اوليه فقه در سه بخش زير: | |||
#:الف) كتاب: مراد، نصوص و ظواهر قرآن بوده و اختلافى در حجيت آن نيست؛ | |||
#:ب) سنت: از جهتى اتفاقى است(حجيت كلام صادر از نبى(ص) بهعنوان اخبار از خداوند، تبليغ دين و بيان آنچه كه نازل شده است) و از جهتى، اختلافى(طرق وصول اين اخبار به كسى كه عصر رسول(ص) را درك نكرده است)؛ | |||
#:ج) عقل: مراد از آن، معناى لغوى و عرفى آن مىباشد كه عبارت است از قوهاى كه انسان به وسيله آن، كليات را درك كرده و به حسن و قبح اشياء پى مىبرد؛ | |||
#اشاره به كفايت ادله تفصيليه فوق، براى رفع نيازهاى جامعه اسلامى و عدم نياز به ادلهاى كه تحت عنوان قياس، استحسان، مصالح مرسله و... بيان شدهاند؛ | |||
#بيان روش تأليف كتاب. | |||
الف) كتاب: مراد، نصوص و ظواهر قرآن بوده و اختلافى در حجيت آن نيست؛ | |||
ب) سنت: از جهتى اتفاقى است(حجيت كلام صادر از نبى(ص) بهعنوان اخبار از خداوند، تبليغ دين و بيان آنچه كه نازل شده است) و از جهتى، اختلافى(طرق وصول اين اخبار به كسى كه عصر رسول(ص) را درك نكرده است)؛ | |||
ج) عقل: مراد از آن، معناى لغوى و عرفى آن مىباشد كه عبارت است از قوهاى كه انسان به وسيله آن، كليات را درك كرده و به حسن و قبح اشياء پى مىبرد؛ | |||
از جمله اصطلاحات و عناوين مطرح شده در كتاب، عبارتند از: | از جمله اصطلاحات و عناوين مطرح شده در كتاب، عبارتند از: | ||
#آمين، كه اسم فعل و به معنای «استجب»(مستجاب كن) مىباشد. در مورد استعمال اين كلمه در نماز، بعد از خواندن سوره حمد، دو ديدگاه مطرح شده است: | |||
#:الف) اهل سنت: ائمه سهگانه ايشان، ذكر اين كلمه را توسط امام، مأموم يا به صورت انفرادى در نماز، جزء سنت دانستهاند، ولى مذهب مالكى، آن را مستحب مىداند؛ نه سنت؛ | |||
الف) اهل سنت: ائمه سهگانه ايشان، ذكر اين كلمه را توسط امام، مأموم يا به صورت انفرادى در نماز، جزء سنت دانستهاند، ولى مذهب مالكى، آن را مستحب مىداند؛ نه سنت؛ | #:ب) شيعه: آن را منع كرده است، اما در حرمت يا سبب بطلان آن در نماز، اختلاف وجود دارد؛ | ||
#الآيه: در لغت به معناى علامت بوده و براى احكام واجب و مندوب، در مواردى از فقه، مانند آيات سجده، آية الكرسى، مباهله، تيمم، زكات، خمس، نور، ربا، انذار، بيوت و... موضوع واقع مىشود؛ | |||
ب) شيعه: آن را منع كرده است، اما در حرمت يا سبب بطلان آن در نماز، اختلاف وجود دارد؛ | #الشَجه: در لغت، عبارت است از جراحت در سر كه باعث كنده شدن گوشت يا شكستن استخوان شود و در اصطلاح فقها، به مصاديق خاصى از جراحت در سر و گردن اطلاق مىشود كه داراى هشت قسم بوده و هر قسم، حكم خاصى بر آن بار شده و ديه، ارش و حكومت معينى به آن تعلق مىگيرد. اين هشت قسم عبارتند از: حارصه يا حرصه؛ داميه؛ متلاحمه يا باضعه؛ سمحاق؛ هاشمه؛ منقله و مأمومه. | ||
از ديگر اصطلاحات عنوان شده در كتاب، مىتوان به موارد زير اشاره كرد: | از ديگر اصطلاحات عنوان شده در كتاب، مىتوان به موارد زير اشاره كرد: |
ویرایش