النحو التطبيقي وفقا لمقررات النحو العربي في المعاهد و الجامعات العربية: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(لینک درون متنی)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۷: خط ۵۷:
در مبحث اول، ابتدا كلمه و اقسام آن توضيح داده شده و سپس علامات هريك از آن‌ها، بررسى شده است. اقسام كلمه، عبارتند از:
در مبحث اول، ابتدا كلمه و اقسام آن توضيح داده شده و سپس علامات هريك از آن‌ها، بررسى شده است. اقسام كلمه، عبارتند از:


1. اسم: لفظى است كه بر معناى مستقلى دلالت دارد، بدون دلالت بر زمان خاص. نويسنده، معتقد است در تعريف اسم، مى‌توان از اين عبارت نيز استفاده كرد: كلمه‌اى كه مى‌توان آن را «ما يخبر عنها» و «ما يخبر به» ناميد؛ تعريفى كه به قابليت اسناد اسم، اشاره دارد. علاماتى كه وى براى اسم برشمرده است، عبارتند از: قبول جر، تنوين، نداء، ال تعريف، مضاف و مضاف‌اليه واقع شدن، مخبربه و مخبرعنه قرار گرفتن، قبول نعت، تثنيه، جمع، تكسير، تصغير، نسبت و ترخيم.
#اسم: لفظى است كه بر معناى مستقلى دلالت دارد، بدون دلالت بر زمان خاص. نويسنده، معتقد است در تعريف اسم، مى‌توان از اين عبارت نيز استفاده كرد: كلمه‌اى كه مى‌توان آن را «ما يخبر عنها» و «ما يخبر به» ناميد؛ تعريفى كه به قابليت اسناد اسم، اشاره دارد. علاماتى كه وى براى اسم برشمرده است، عبارتند از: قبول جر، تنوين، نداء، ال تعريف، مضاف و مضاف‌اليه واقع شدن، مخبربه و مخبرعنه قرار گرفتن، قبول نعت، تثنيه، جمع، تكسير، تصغير، نسبت و ترخيم.
 
#فعل: لفظى كه دلالت بر معنايى مستقل و زمانى معين مى‌كند و مى‌توان به‌وسيله آن خبر داد، ولى نمى‌شود از آن خبر داد. نويسنده، مشهورترين علامات فعل را، موارد زير مى‌داند: قبول «تاء» مضمومه، مفتوحه يا مكسوره فاعل مانند «ايقنتُ»، «ايقنتَ» و «ايقنتِ»، «تاء» تأنيث ساكن، قد، سين و سوف، نواصب و جوازم، نون تأكيد و تغيير صيغه به‌واسطه اختلاف زمان.
2. فعل: لفظى كه دلالت بر معنايى مستقل و زمانى معين مى‌كند و مى‌توان به‌وسيله آن خبر داد، ولى نمى‌شود از آن خبر داد. نويسنده، مشهورترين علامات فعل را، موارد زير مى‌داند: قبول «تاء» مضمومه، مفتوحه يا مكسوره فاعل مانند «ايقنتُ»، «ايقنتَ» و «ايقنتِ»، «تاء» تأنيث ساكن، قد، سين و سوف، نواصب و جوازم، نون تأكيد و تغيير صيغه به‌واسطه اختلاف زمان.
#حرف: لفظى است كه داراى معنايى غير مستقل مى‌باشد و لذا اخبار از آن و به‌وسيله آن، امكان ندارد. نويسنده اقسام حروف را، بر اساس وظايف، اعراب و اختصاص به اسماء يا افعال، بر سه قسم: حروف معجم، مبانى و معانى تقسيم كرده است.
 
3. حرف: لفظى است كه داراى معنايى غير مستقل مى‌باشد و لذا اخبار از آن و به‌وسيله آن، امكان ندارد. نويسنده اقسام حروف را، بر اساس وظايف، اعراب و اختصاص به اسماء يا افعال، بر سه قسم: حروف معجم، مبانى و معانى تقسيم كرده است.


وى در ادامه، به توضيح مفصل هريك از اين علامات پرداخته است كه از جمله آن‌ها، توضيح و تشريح «تنوين» و اقسام متعدد آن (تمكن، تنكير، مقابله، عوض (عوض از جمله، عوض از اسم و عوض از حرف) و ترنم است.
وى در ادامه، به توضيح مفصل هريك از اين علامات پرداخته است كه از جمله آن‌ها، توضيح و تشريح «تنوين» و اقسام متعدد آن (تمكن، تنكير، مقابله، عوض (عوض از جمله، عوض از اسم و عوض از حرف) و ترنم است.
خط ۶۷: خط ۶۵:
در مبحث دوم كه مربوط به تعريف معرب و مبنى است، پس از تعريف اعراب و بناء و ذكر علامات آن‌ها، انواع اعراب، با مثال، توضيح داده شده است. اين انواع، عبارتند از اعراب به‌واسطه:
در مبحث دوم كه مربوط به تعريف معرب و مبنى است، پس از تعريف اعراب و بناء و ذكر علامات آن‌ها، انواع اعراب، با مثال، توضيح داده شده است. اين انواع، عبارتند از اعراب به‌واسطه:


1. حركات (ضمه و فتحه كه بين اسماء و افعال مشترك بوده و كسره كه مختص به اسماء منصرف و سكون كه ويژه فعل مضارع مى‌باشد).
# حركات (ضمه و فتحه كه بين اسماء و افعال مشترك بوده و كسره كه مختص به اسماء منصرف و سكون كه ويژه فعل مضارع مى‌باشد).
 
# حروف (در اسماء سته، مثنى و جمع و افعال خمسه).
2. حروف (در اسماء سته، مثنى و جمع و افعال خمسه).
# حذف (مختص به مضارعى كه حرف آخر آن، حرف عله است).
 
# نيابت (در اسم غير منصرف و جمع مؤنث سالم).
3. حذف (مختص به مضارعى كه حرف آخر آن، حرف عله است).
# اعراب تقديرى (كه مشترك بين اسماء و افعال مى‌باشد).
 
# اعراب محلى (مختص به اسم مبنى).
4. نيابت (در اسم غير منصرف و جمع مؤنث سالم).
 
5. اعراب تقديرى (كه مشترك بين اسماء و افعال مى‌باشد).
 
6. اعراب محلى (مختص به اسم مبنى).


مبحث سوم، به نكره و معرفه، اختصاص يافته است. نويسنده، نكره را اصل در اسم دانسته و پس از تعريف و بيان علامات آن، به توضيح معارف كه عبارتند از: ضماير، اعلام، اسم اشاره، موصولات، معرف به «ال» تعريف، اسمى كه به يكى از اين معارف اضافه شده باشد و اسم جنس منادى پرداخته است.
مبحث سوم، به نكره و معرفه، اختصاص يافته است. نويسنده، نكره را اصل در اسم دانسته و پس از تعريف و بيان علامات آن، به توضيح معارف كه عبارتند از: ضماير، اعلام، اسم اشاره، موصولات، معرف به «ال» تعريف، اسمى كه به يكى از اين معارف اضافه شده باشد و اسم جنس منادى پرداخته است.
خط ۹۱: خط ۸۴:
در مبحث اول كه به توضيح و معرفى «لاى نفى جنس» اختصاص دارد، پس از بيان ماهيت و فرق آن با «لاى شبيه به ليس»، شروط عمل آن بررسى شده است. اين شروط عبارتند از اينكه:
در مبحث اول كه به توضيح و معرفى «لاى نفى جنس» اختصاص دارد، پس از بيان ماهيت و فرق آن با «لاى شبيه به ليس»، شروط عمل آن بررسى شده است. اين شروط عبارتند از اينكه:


1. اسم و خبر آن نكره باشند.
# اسم و خبر آن نكره باشند.
 
# لا نافيه باشد (نه براى عطف يا زائده).
2. لا نافيه باشد (نه براى عطف يا زائده).
# بين آن و اسمش چيزى فاصله نشود.
 
# خبر آن بر اسمش مقدم نشود.
3. بين آن و اسمش چيزى فاصله نشود.
# بين عامل و معمول واقع نگردد.
 
# اسم آن دلالت بر استغراق داشته باشد.
4. خبر آن بر اسمش مقدم نشود.
 
5. بين عامل و معمول واقع نگردد.
 
6. اسم آن دلالت بر استغراق داشته باشد.


در مبحث دوم و سوم، جمله فعليه بررسى گرديده است. از جمله مباحث اين بخش، عبارتند از: تعريف فاعل و علامات آن، عامل و صور فاعل، فاعل جمله، رتبه فاعل، حذف عامل فاعل، احكام تأنيث فعل براى فاعل، تعريف و علامات نائب فاعل، صور فاعل، عامل و رتبه نائب فاعل، انگيزه‌هايى كه فعل مجهول مى‌گردد، اقدامات صرفى در هنگام مجهول كردن فعل و آنچه كه صلاحيت نائب فاعل واقع شدن را دارد.
در مبحث دوم و سوم، جمله فعليه بررسى گرديده است. از جمله مباحث اين بخش، عبارتند از: تعريف فاعل و علامات آن، عامل و صور فاعل، فاعل جمله، رتبه فاعل، حذف عامل فاعل، احكام تأنيث فعل براى فاعل، تعريف و علامات نائب فاعل، صور فاعل، عامل و رتبه نائب فاعل، انگيزه‌هايى كه فعل مجهول مى‌گردد، اقدامات صرفى در هنگام مجهول كردن فعل و آنچه كه صلاحيت نائب فاعل واقع شدن را دارد.
خط ۱۱۹: خط ۱۰۷:


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.
خط ۱۲۷: خط ۱۱۴:
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/21641 مطالعه کتاب النحو التطبیقي وفقا لمقررات النحو العربي في المعاهد و الجامعات العربیة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/21641 مطالعه کتاب النحو التطبیقي وفقا لمقررات النحو العربي في المعاهد و الجامعات العربیة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)‎‏]]
[[رده:25 بهمن الی 24 اسفند]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش