۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'پزشك' به 'پزشک'
جز (جایگزینی متن - 'پزشك' به 'پزشک') |
|||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
[[ابن ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم|ابن ابى‌اصيبعه]]، درباره رساله قولنج [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] گفته است: «[[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] نگاشته‌اى در قولنج دارد كه هنگامى كه در قلعه فردجان زندانى بوده آن را به رشته تحرير درآورده است كه البته اين اثر ناتمام است»<ref>عيون الانباء فى طبقات الاطباء، ص 457</ref> | [[ابن ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم|ابن ابى‌اصيبعه]]، درباره رساله قولنج [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] گفته است: «[[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] نگاشته‌اى در قولنج دارد كه هنگامى كه در قلعه فردجان زندانى بوده آن را به رشته تحرير درآورده است كه البته اين اثر ناتمام است»<ref>عيون الانباء فى طبقات الاطباء، ص 457</ref> | ||
آنچه ناتمام بودن اين رساله را تأكيد مى‌كند سخنى است كه [[ابن ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم|ابن ابى‌اصيبعه]] درباره فخرالدين بن ساعاتى | آنچه ناتمام بودن اين رساله را تأكيد مى‌كند سخنى است كه [[ابن ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم|ابن ابى‌اصيبعه]] درباره فخرالدين بن ساعاتى پزشک مى‌گويد؛ كلام او چنين است: «فخرالدين، نگاشته‌هايى در زمينه دانش پزشکى دارد كه از جمله آنهاست تكميل كتاب قولنج [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]»<ref>عيون الانباء فى طبقات الاطباء ص 661</ref> | ||
زمان نگارش رساله قولنج، قبل از تأليف كتاب قانون است. | زمان نگارش رساله قولنج، قبل از تأليف كتاب قانون است. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
پاره‌اى از مباحث مطرح‌شده در كتاب قولنج رازى بدين قرار است: «پرگويى و پرنويسى‌هاى ناسودمند برخى | پاره‌اى از مباحث مطرح‌شده در كتاب قولنج رازى بدين قرار است: «پرگويى و پرنويسى‌هاى ناسودمند برخى پزشکان براى درمان قولنج»، «دردهاى شبيه قولنج كه درمانى ديگر دارند»، «جداسازى درد قولنج از دردهاى همانند آن»، «درد قولنج خالص و ناخالص»، «گونه‌هاى قولنج اوليه»، «جداسازى گونه‌هاى قولنج از يكديگر و اينكه كدام بيشتر روى مى‌دهد»، «نشانه‌هاى برترى قولنج بدخيم و يا ساده و خوش‌خيم»، «درمان هرگونه‌اى از قولنج»، «داروهاى روان‌كننده و راننده پيخال» و... | ||
در رساله قولنج [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، پيرامون «شناخت و تشريح روده‌ها، ذكر تجاويف بزرگى كه در بدن است، روده‌ها و منافع آنها»، «تعريف و ماهيت‌شناسى قولنج، اقسام، اسباب و علامات هر قسم»، «تدبير و مراقبت از كسانى كه به قولنج مبتلا شده‌اند، شيوه درمان قولنج، حقنه‌ها و شيافاتى كه مبتلايان به قولنج استفاده مى‌كنند، غذاهايى كه براى مبتلايان به قولنج مفيد است» مطرح شده است. | در رساله قولنج [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، پيرامون «شناخت و تشريح روده‌ها، ذكر تجاويف بزرگى كه در بدن است، روده‌ها و منافع آنها»، «تعريف و ماهيت‌شناسى قولنج، اقسام، اسباب و علامات هر قسم»، «تدبير و مراقبت از كسانى كه به قولنج مبتلا شده‌اند، شيوه درمان قولنج، حقنه‌ها و شيافاتى كه مبتلايان به قولنج استفاده مى‌كنند، غذاهايى كه براى مبتلايان به قولنج مفيد است» مطرح شده است. | ||
رساله قولنج على‌رغم آنكه توسط | رساله قولنج على‌رغم آنكه توسط پزشکى عالى‌مقام، همچون [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] نوشته شده، مطلب چندانى اضافه بر كتاب «القانون فى الطب» ندارد و شايد ازاين‌رو است كه كمتر مورد توجه قرار گرفته است. مطالب مقاله اول كاملاً در قانون به چشم مى‌خورد. تفاوت مقاله دوم نيز با مطالب قانون، در چينش و نحوه تحرير مباحث است؛ بااين‌حال، از آنجا كه اين رساله، قبل از كتاب قانون به رشته تحرير درآمده، مقايسه دقيق اين رساله با كتاب قانون، براى بررسى تحول فكرى مؤلف آن سودمند است. | ||
در بخش «زندگى‌نامه رازى و [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]»، به شرح زندگى اين دو بزرگوار و ذكر كتب تأليف‌شده توسط هركدام پرداخته شده است. | در بخش «زندگى‌نامه رازى و [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]»، به شرح زندگى اين دو بزرگوار و ذكر كتب تأليف‌شده توسط هركدام پرداخته شده است. | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
در آغاز مجموعه مورد بحث، مطالب متعددى از قبيل «مقدمه رئيس دانشگاه، دكتر عليرضا زالى (مشتمل بر توضيح مختصرى درباره تلاش‌هاى دانشگاه | در آغاز مجموعه مورد بحث، مطالب متعددى از قبيل «مقدمه رئيس دانشگاه، دكتر عليرضا زالى (مشتمل بر توضيح مختصرى درباره تلاش‌هاى دانشگاه پزشکى شهيد بهشتى، دو رساله رازى و [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] درباره قولنج و اقدام دكتر محمدابراهيم ذاكر در جهت احياى رساله‌هاى مزبور)، «مقدمه معاون پژوهشى مركز»، «ديباچه برگرداننده»، «نمايه ريزگفتارهاى كتاب»، «نمايه واژگان پارسى جايگزين و يا كوتاه‌شده برخى واژه‌ها»، «ديباچه دكتر محمود صبحى حمامى»، «واژه‌خوانى قولنج دكتر صبحى محمود حمامى»، «دست‌نوشته‌هاى بازبينى‌شده دكتر محمود صبحى حمامى» و «نگارندگانى كه درباره قولنج نگاشته‌اى دارند»، ذكر شده است. | ||
پس از درج كتاب قولنج رازى و پيش از ذكر رساله قولنج [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، مبحثى تحت عنوان «بررسى رساله [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]» به قلم دكتر صبحى محمود حمامى، گنجانده شده است. | پس از درج كتاب قولنج رازى و پيش از ذكر رساله قولنج [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، مبحثى تحت عنوان «بررسى رساله [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]» به قلم دكتر صبحى محمود حمامى، گنجانده شده است. | ||