۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'عماد الدين ' به 'عمادالدين ') |
جز (جایگزینی متن - 'پزشك' به 'پزشک') |
||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
|- | |- | ||
|ناشر | |ناشر | ||
|data-type='publisher'|دانشگاه علوم | |data-type='publisher'|دانشگاه علوم پزشکی ايران، موسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل | ||
|- | |- | ||
|مکان نشر | |مکان نشر | ||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''آتشك'''، به زبان فارسى، توسط [[عمادالدین شیرازی، محمود بن مسعود|عمادالدين محمود بن مسعود شيرازى]]، در سال 977ق (1569م) نگاشته شده است. سيريل الگود، کتاب مذكور را نخستين رساله مستقل درباره بيمارى سيفليس به زبان فارسى مىداند (تاريخ | '''آتشك'''، به زبان فارسى، توسط [[عمادالدین شیرازی، محمود بن مسعود|عمادالدين محمود بن مسعود شيرازى]]، در سال 977ق (1569م) نگاشته شده است. سيريل الگود، کتاب مذكور را نخستين رساله مستقل درباره بيمارى سيفليس به زبان فارسى مىداند (تاريخ پزشکى ايران و سرزمينهاى خلافت شرقى، ص 427). | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
کتاب، حاوى اطلاعات جالبى درباره بيمارى سيفليس، بهخصوص طرق سرايت آن است و براى يك پژوهشگر بىطرف مىتواند منبع خوبى براى ريشهيابى و سابقه تاريخى شيوع اين بيمارى كه احتمالاً رهآورد هيئتهاى اعزامى از اروپا به دربار صفوى است، باشد و شايد پسوند افرنجى (فرنگى) به دنبال نام فارسى اين بيمارى، شاهدى بر هوشيارى اهل علم و مردم ما در قرون گذشته باشد؛ گو اينكه برخى از نويسندگان غربى از اين پسوند عصبانى شده و سخنانى به گزافه گفتهاند. | کتاب، حاوى اطلاعات جالبى درباره بيمارى سيفليس، بهخصوص طرق سرايت آن است و براى يك پژوهشگر بىطرف مىتواند منبع خوبى براى ريشهيابى و سابقه تاريخى شيوع اين بيمارى كه احتمالاً رهآورد هيئتهاى اعزامى از اروپا به دربار صفوى است، باشد و شايد پسوند افرنجى (فرنگى) به دنبال نام فارسى اين بيمارى، شاهدى بر هوشيارى اهل علم و مردم ما در قرون گذشته باشد؛ گو اينكه برخى از نويسندگان غربى از اين پسوند عصبانى شده و سخنانى به گزافه گفتهاند. | ||
در اين کتاب، شيوههاى درمانى متداول و نحوه استفاده از جيوه و تركيبات آن (علىرغم سميت شديد و آگاهى | در اين کتاب، شيوههاى درمانى متداول و نحوه استفاده از جيوه و تركيبات آن (علىرغم سميت شديد و آگاهى پزشکان قديم از اين موضوع)، مورد بحث قرار گرفته و نهايتاً اميد مىرود ملاحظه اين کتاب براى نسل فرهيخته و پژوهشگر صرف نظر از آگاهى به پيشينه علمى و ارزش ميراث پزشکى كشور و اعتماد به نفس برخاسته از آن، زمينهاى براى تحقيق و تتبع تاريخى و حتى شايد پزشکى متناسب با زمان ما باشد. | ||
در فاصله زمانى كه مؤلف، مطالب خود را درباره آتشك نوشته (و مطالب بسيار مفصلترى كه بعداً در اين زمينه نگاشته)، هيچ مطلبى درباره اين بيمارى به رشته تحرير درنيامده است. بههرحال، چنين به نظر مىرسد كه نويسندگان بعدى همه به آنچه كه مؤلف در اين باره نوشته است، استناد جستهاند و دستورات همين شخص است كه تا سالها بعد، براى درمان اين بيمارى به كار مىرفت؛ تا جايى كه حتى در «علاج الابدان» كه در اواخر دوره گوركانيان در هندوستان نوشته شد نيز براى درمان آتشك همان مطالب و دستورالعملهاى عمادالدين بازگو گرديده است. | در فاصله زمانى كه مؤلف، مطالب خود را درباره آتشك نوشته (و مطالب بسيار مفصلترى كه بعداً در اين زمينه نگاشته)، هيچ مطلبى درباره اين بيمارى به رشته تحرير درنيامده است. بههرحال، چنين به نظر مىرسد كه نويسندگان بعدى همه به آنچه كه مؤلف در اين باره نوشته است، استناد جستهاند و دستورات همين شخص است كه تا سالها بعد، براى درمان اين بيمارى به كار مىرفت؛ تا جايى كه حتى در «علاج الابدان» كه در اواخر دوره گوركانيان در هندوستان نوشته شد نيز براى درمان آتشك همان مطالب و دستورالعملهاى عمادالدين بازگو گرديده است. | ||
خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
نسخهاى از رساله آتشك كه در کتابخانه مجلس شوراى اسلامى نگهدارى مىشد، توسط مؤسسه مطالعات تاريخ | نسخهاى از رساله آتشك كه در کتابخانه مجلس شوراى اسلامى نگهدارى مىشد، توسط مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکى طب اسلامى و مكمل، وابسته به دانشگاه علوم پزشکى ايران (تهران)، در مرداد سال 1382ش و در 48 صفحه چاپ و منتشر شده است. | ||
در ابتداى اين رساله، ديباچهاى به قلم آقاى [[اصفهانی، محمدمهدی|دكتر محمدمهدى اصفهانى]] درباره زندگى و آثار مؤلف آمده است. | در ابتداى اين رساله، ديباچهاى به قلم آقاى [[اصفهانی، محمدمهدی|دكتر محمدمهدى اصفهانى]] درباره زندگى و آثار مؤلف آمده است. |
ویرایش