الرسائل (امام خمينی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'نام ها' به 'نام‌ها')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۲: خط ۶۲:
پس از تصحيح عبارت‌ها و آماده شدن كتاب براى چاپ، به دليل پيش آمدن حوادث ناراحت كننده و غمبار سال 1384 قمرى (مطابق با 1342 شمسى) چاپ كتاب يك سال به تأخير افتاده و در ربيع الأول سال 1385 هجرى قمرى با تذييلات آيت‌اللّه مجتبى تهرانى توسط مؤسّسۀ اسماعيليان انتشار يافته است.
پس از تصحيح عبارت‌ها و آماده شدن كتاب براى چاپ، به دليل پيش آمدن حوادث ناراحت كننده و غمبار سال 1384 قمرى (مطابق با 1342 شمسى) چاپ كتاب يك سال به تأخير افتاده و در ربيع الأول سال 1385 هجرى قمرى با تذييلات آيت‌اللّه مجتبى تهرانى توسط مؤسّسۀ اسماعيليان انتشار يافته است.


== قاعدۀ لا ضرر ==
[[ في قاعدة لاضرر]]
 
 
[[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] - قدس‌سره - در ابتداى اين كتاب اين طور مى‌فرمايد: «هنگامى كه در انتهاى دورۀ درس خارج اصول به قاعدۀ لا ضرر رسيدم، كه اين قاعدۀ را [[آخوند خراسانى]] صاحب [[كفاية الأصول]] استطردا و به تبعيت از [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] مطرح نموده بود، علاقمند شدم يك كتاب مستقل در مباحث قاعدۀ لا ضرر، غير از تعليقه و حاشيه‌ام بر [[كفاية الأصول]] بنويسم، زيرا مباحث آن طولانى بود و مباحث مورد نياز را از طريق حاشيه نمى‌توان استيفا كرد. و آن را بر اساس مقدمه و فصلها و تنبيهاتى مرتب كردم».
 
== ساختار ==
 
 
مقدمه شامل روايات و احاديث مربوط به قاعده است. سپس 9 فصل و 4 تنبيه مطرح مى‌شود.
 
مباحث مطرح شده در فصول عبارتند از: روايات و قضايايى كه در آنها قاعدۀ لا ضرر بيان شده، بحث در مورد كلمات «في الإسلام» و «على المؤمن»، كه در همۀ روايات نيامده است، فرق بين ضرر و ضرار، معنى مفردات حديث، معنى تركيب اين مفردات در جمله، احتمالات موجود در كلام شيخ اعظم، نظريات [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|شيخ الشريعة اصفهانى]] در كتاب لا ضرر ايشان و نهايتا نظر [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] در مورد قاعدۀ لا ضرر.
 
مباحث مطرح شده در تنبيهات چهارگانه عبارتند از:
 
توجيه كندن درخت كه با قواعد اوليۀ فقهى سازگار نيست، اينكه حكومت دليل نفى ضرر فقط بر دليل قاعدۀ سلطنت است و بر معاملات غبنى و وضوئى كه موجب ضرر است، حكومت ندارد، حديث نفى ضرر فقط ضررى را كه نسبت به خود فرد مى‌باشد، نفى مى‌كند؛ امّا ضرر نسبت به ديگران تحت مفاد حديث نيست، و آخرين تنبيه اين كه بنا به حديث رفع، اگر لازمۀ تصرف فردى در ملكش ضرر بر ديگرى باشد، ترك تصرف واجب نيست.
 
== مباحث جديد و ابتكارات ==
 
 
طرح تفصيلى نظريات لغويين در مورد ضرر و ضرار و تحليل اجتهادى امام از اين نظريات كه در نتيجه ضرر به معناى نقصان مالى و نفسى، و ضرار به معنى تضييق و رساندن امر مكروه و حرجى بر فرد ديگر است. (ج 2 صفحۀ 33 كتاب)
 
در بحث معناى تركيبى جمله، مرحوم امام به پيروى [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|شيخ الشريعة اصفهانى]] و با توجه به كتب لغت [[لسان العرب]]، الدر النثير، [[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]] و مجمع البحرين، «نفى» در لا ضرر را به معنى «نهى» گرفته‌اند و آن هم نه به معنى نهى الهى مثل حرمت نوشيدن شراب، بلكه نهى سلطانى از رسول خدا(ص)، از آن جهت كه سلطنت بر امور مردم دارد نه از آن جهت كه مبلغ احكام شرع است. (ج 2 صفحات 40 و 41 كتاب)
 
سپس مرحوم امام بحثى را در رابطه با شؤونات پيامبر(ص)، مثل نبوت و رسالت و سلطنت و رياست و قضاء و حكومت مطرح مى‌نمايند و در رابطه با حكم ضرر كه حكمى بر اساس سلطنت پيامبر(ص) مى‌باشد توضيح مى‌دهند. (ج 2 صفحات 50 و 51 كتاب)


== اصل استصحاب ==
== اصل استصحاب ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش