|
|
خط ۴۹: |
خط ۴۹: |
|
| |
|
| این مجموعه از شش رساله تشکیل شده است: | | این مجموعه از شش رساله تشکیل شده است: |
| # [[الرسالة النجمية]] | | #[[الرسالة النجمية]] |
| # [[الرسالة الجعفریة]] | | #[[الرسالة الجعفریة]] |
| # [[رسالة في صلاة الجمعة]] | | #[[رسالة في صلاة الجمعة]] |
| # [[رسالة صیغ العقود و الایقاعات]] | | #[[رسالة صیغ العقود و الایقاعات]] |
| # رسالة الرضاعیة | | #[[رسالة الرضاعیة]] |
| # كتاب الرضاعية [[قطیفی بحرانی، ابراهیم بن سلیمان|شيخ ابراهيم قطيفى]]
| | #[[قاطعة اللجاج في تحقیق حق الخراج]] |
| # [[قاطعة اللجاج في تحقیق حق الخراج]] | | #[[رسالة في العدالة]] |
| | #[[رسالة في التقية]] |
| | #[[رسالة فى ملاقى الشبهةالمحصورة]] |
| | #[[رسالة في العصير العنبى]] |
| | #[[رسالة في الحيض]] |
|
| |
|
| ==كتاب الرضاعية [[قطیفی بحرانی، ابراهیم بن سلیمان|شيخ ابراهيم قطيفى]] ==
| |
|
| |
|
|
| |
|
| همانطور كه گذشت، [[قطیفی بحرانی، ابراهیم بن سلیمان|شيخ ابراهيم قطيفى]] در رد بر اين كتاب، كتابى نوشته است كه [[امین، محسن|صاحب اعيان الشيعه]] در ج 8 صفحه 211 به نقل بعضى از عبارتهاى آن پرداخته است. وى در آنجا مىنويسد: قد اساء فيها الأدب و تكلم بما لا يليق بالعلماء.
| |
|
| |
|
| براى روشن شدن اين مطلب بعضى از عبارتهاى شيخ ابراهيم در مورد [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق كركى]] ذكر خواهد شد.
| |
|
| |
|
| ان الرجل المعاصر (يعنى [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق كركى]]) الذى هو عن معرفة الدقائق بل عن ادراك الحقائق قاصر، تكلم بكلام رث و حشو لا طائل تحته.
| | رسالة في التقية |
|
| |
|
| در جاى ديگر: هذا الرجل لاضطرابه لا يبالى بما قال و بما قيل و لقلّة فهمه لا يدرى ما اسلف و لا ما أسلفه. و در جاى ديگر مىنويسد: هذا الرجل يخبط خبط عشواء و لا يتأمل المعنى و يعترض على الفضلاء فى غير موضع الاعتراض
| |
|
| |
|
| پس از بيان توهينهاى ديگرى كه [[امین، محسن|سيد محسن امين]] از وى نقل كرده است مىنويسد: فانظر و اعجب الى هذه الجرأة العظيمة من القطيفى على الشيخ على الكركى...
| |
|
| |
| ==تقسيمبندى مطالب==
| |
|
| |
|
| |
| مؤلف در ابتدا 13 فرض براى شير دادن را بيان و بررسى مىنمايد و با دلائل مختلفى مثل اصالة البرائة، عموم آيات قرآن، اجماع، استصحاب، اصالة الاحتياط، انتفاء مقتضى تحريم و نظائر آن به بررسى آنها پرداخته است.
| |
|
| |
| و سپس سه مسئله اختلافى را بررسى نموده كه عبارتند از: 1-تحريم مادربزرگهاى بچه شيرخوار نسبت به شوهر زنى كه بچه را شير داده است 2-تحريم خواهران بچه شيرخوار بشرطى كه از يك پدر باشند نسبت به شوهر زنى كه بچه را شير داده است 3-تحريم دختران نسبى و رضاعى مردى كه زنش بچه را شير داده و همينطور دختران نسبى و رضاعى زن شيرده نسبت به پدر بچه شيرخوار.
| |
|
| |
| ----------------------------------
| |
|
| |
|
| |
| رسالة الکبائر
| |
|
| |
| نام كامل كتاب: رسالة فى العدالة، رسالة العدالة و الكبائر، رسالة الكبائر
| |
|
| |
| كتاب كوچكى است كه پس از تعريف عدالت و بيان گناهان كبيره به موارد جواز غيبت بيان شده است.
| |
|
| |
| اين كتاب به سبك فقه رسالهاى نوشته شده و در مواردى نيز روايات آن ذكر شده است. از آنجائى كه از لوازم عدالت، تقوى است و تقوى با اجتناب از گناهان كبيره و اصرار نداشتن به گناهان صغيره حاصل مىشود، مؤلف به بيان انواع گناهان كبيره پرداخته است.
| |
|
| |
| وى در اوائل كتاب صرفا به قول [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] در القواعد و الفوائد پرداخته است و نظر فقهاى ديگر را بيان ننموده است.
| |
|
| |
| در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]](248/7، 225/15، 259/17) به چند نسخه خطى مربوط به سالهاى 954، 982 متعلق به كتابخانههاى خوانسارى، شيخ مشكور در نجف، راجه فيض آباد و در نزد سيد هبةالدين اشاره نموده است.
| |
|
| |
| در مقدمهاى بر فقه شيعه ص 180 نيز به نسخههاى خطى متعددى از دانشگاه تهران، آستان قدس رضوى، آیتالله مرعشى، ملك در تهران، مجلس شوراى اسلامى و غير آنان اشاره نموده است.
| |
|
| |
| در مقدمه كتاب نيز به 2 نسخه از كتابخانه آیتالله مرعشى مربوط به سالهاى 1128، 964، و دو نسخه مجهول التاريخ از كتابخانه مسجد جامع گوهرشاد اشاره شده است.
| |
|
| |
| ----------------------------------
| |
|
| |
| رسالة في التقية
| |
|
| |
| در اين كتاب بسيار مختصر كه گاهى از آن تعبير به مقاله شده است، پس از تعريف تقيه، تقيه در عبادات و معاملات بيان شده و دلايل صحت آن ذكر شده است.
| |
|
| |
| مطالب آن به سبك فقه خلافى استدلالى نوشته شده است و در قسمتى از آن به كتاب الفيۀ [[شهيد اول]] اشاره شده و مسئله نهى از عبادات نيز مطرح شده است.
| |
|
| |
| در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] در سه مورد به نسخ خطى آن اشاره شده است.
| |
|
| |
| در جلد 404/4 به نسخه خطى مربوط به سال 1100 نزد سيد جعفر آل بحر العلوم در نجف اشاره شده است در جلد 180/11 به نسخه خطى همراه با رسالة فى خروج المقيم مربوط به سال 1100 در مجموعهاى نزد سيد هادى اشكورى در نجف ذكر شده است.
| |
|
| |
| در جلد 399/21 به نسخهاى در مجموعه كتابهاى مولى محمد على خوانسارى در نجف اشاره شده است.
| |
|
| |
| در مقدمهاى بر فقه شيعه ص 170 به نسخههاى متعددى از مجلس شوراى اسلامى، دانشگاه تهران، مسجد اعظم، ملك در تهران آیتالله گلپايگانى اشاره شده است. در مقدمه ناشر نسخهاى از كتابخانه آیتالله مرعشى مربوط به سال 964 ه ذكر شده است.
| |
|
| |
| قابل ذكر است كه در كتابهاى تقيه بعد از وى و همينطور رسالة الطهارة [[شيخ انصارى]] به اين كتاب استناد شده است.
| |
|
| |
|
| ---------------------------------- | | ---------------------------------- |
|
| |
|
| رسالة فى ملاقى الشبهة المحصورة | | رسالة فى ملاقى الشبهةالمحصورة |
| | |
| نام كتاب: رسالة فى ملاقى الشبهة المحصورة، رسالة فى ما تنجس بعضه و اشتبه موضع النجاسة
| |
| | |
| در اين كتاب كوچك يا به تعبيرى مقاله، مسئله نجس شدن چيز معينى كه مشخص نيست كدام قسمت آن نجس شده است مطرح شده است.
| |
| | |
| مؤلف حكم به پاك بودن آن شى را انتخاب نموده و آن را ظاهر مذهب دانسته است اين كتاب به سبك فقه استدلالى نوشته شده و در آن نظريات [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] (م 726 ه ق) در منتهى المطلب و نهاية الاحكام بررسى شده است.
| |
| | |
| مؤلف با استدلال به عمومات و اطلاقات در باب طهارت اين نظر را انتخاب نموده است و از كسانى كه اين نظريه را انتخاب ننمايند اينگونه تعبير نموده است: ما يخطر فى الاوهام على خواطر من لم ترض نفسه بمعرفة طرق الاستدلال الفقهية، فتراه يخبط خبط عشواء فى الليلة الظلماء لا يتميز عنده غث ما فى يدين من سمينه. در دو جا از [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]](ج 184/22) و (ج 193/22) با عبارتهاى يكسان از اين كتاب نام برده شده و [[آقا بزرگ تهرانى]] به معرفى آن پرداخته است.
| |
|
| |
|
| در اين دو جا به نسخههاى مربوط به سالهاى 958 به خط مولى درويش محمد و مربوط به 963 ق از كتابخانه آیتالله مجدد شيرازى و مربوط به 952 ق در آخر ارشاد الاذهان [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] به خط جلالالدين محمد بن قطبالدين احمد در كتابخانه شيخ محمدحسن بن محسن جواهرى اشاره شده است.
| |
|
| |
|
| در كتاب مقدمهاى بر فقه شيعه ص 171 به نسخههاى مربوط به دانشگاه شيراز و دانشگاه تهران اشاره شده است.
| |
|
| |
|
| ---------------------------------- | | ---------------------------------- |
|
| |
|
| رسالة في العصير العنبى
| | رسالة في العصير العنبى |
| | |
| در اين كتاب بسيار مختصر كه شبيه مقاله است مسأله عصير عنبى وقتى به سبب آتش يا خورشيد غليان يافته و نجس مىشود و با ذهاب دو سوّم آن يا تبديل شدن به سركه پاك مىشود، بررسى شده است و مؤلف همين نظر را با ذكر اجماع و نظير آن پذيرفته است. اين كتاب اگرچه به سبك فقه استدلالى نوشته شده امّا مصنف از ذكر آيات و روايات خوددارى نموده است. وى در [[جامع المقاصد في شرح القواعد|جامع المقاصد]] به طور مفصل به اين مسئله تعرض نموده و آيات و روايات را بررسى نموده است.
| |
| | |
| اين مسئله همواره مورد بحث و بررسى فقهاى بزرگ واقع شده و كتابهاى مستقلى در اين باب نوشته شده كه آقا بزرگ در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 15 صفحات 275 تا 277 به بعضى از آنها اشاره نموده است اگر چه در ضمن موسوعههاى فقهى نيز بطور مفصل بحث شده است.
| |
|
| |
|
| در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به نسخه خاصى از كتاب اشاره ننموده است. در مقدمه ناشر به نسخهاى از كتابخانه آیتالله مرعشى مربوط به سال 964 و نسخههاى كتابخانه آستان قدس رضوى مربوط به سالهاى 994 و 1281 ق و همينطور نسخه مسجد گوهر شاد اشاره شده كه در تحقيق و چاپ كتاب مورد استفاده واقع شده است.
| |
|
| |
|
| ---------------------------------- | | ---------------------------------- |
|
| |
|
|
| |
|
| رسالة في الحيض
| |
|
| |
| نوشته مختصرى به صورت مقاله است كه مؤلف پس از تعريف حيض و بيان صفاتى كه باعث تميز حيض از استحاضه است، به اقسام حائض و صفات هر كدام از آنان پرداخته است اين كتاب به سبك فقه نيمه استدلالى نوشته شده است و مؤلف در آن به نظريات [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] (م 786 ه ق) در كتابهاى [[ذكری الشيعة في أحكام الشريعة|الذكرى]] و الدروس و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] (م 726 ه ق) در كتابهاى المختلف و المنتهى اشاره و آنان را بررسى نموده است.
| |
|
| |
|
| در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]127/7 به نسخهاى از آن مربوط به 958 ق اشاره شده است.
| |
|
| |
|
| در مقدمه ناشر نيز به نسخهاى در كتابخانه آیتالله مرعشى مربوط به سال 964 ق اشاره شده است.
| |
|
| |
|
| همينطور به نسخههائى از كتابخانه آستان قدس رضوى مربوط به سالهاى 994 و 1281 ق و نسخه مسجد گوهرشاد اشاره شده كه در تحقيق و چاپ كتاب موجود مورد استفاده واقع شده است.
| |
|
| |
|
| ---------------------------------- | | ---------------------------------- |