مقالات شمس تبریزی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(لینک درون متنی)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۲: خط ۷۲:
درون‌مايه‌هاى حكايات مقالات شمس را مى‌توان به دو دسته تقسيم كرد:
درون‌مايه‌هاى حكايات مقالات شمس را مى‌توان به دو دسته تقسيم كرد:


1. درون‌مايه‌هاى صريح، مستقيم و آشكار، به نحوى كه خواننده به راحتى به آن‌ها دست مى‌يابد. از جمله قصه‌هايى كه مى‌توان از سخنان قبل از داستان، به درون‌مايه آن، آن‌چنان‌كه مورد نظر شمس است، دست يافت، حكايت شيخ و مردار است كه قبل از روايت آن، آمده است: «عيبى باشد در آدمى كه هزار هنر را بپوشاند و يك هنر باشد كه هزار عيب را بپوشاند.» اين مضمون؛ يعنى ديدن زيبايى در ميان زشتى‌ها، يكى از مضامينى است كه به كرات در ادب فارسى تكرار شده است.
#درون‌مايه‌هاى صريح، مستقيم و آشكار، به نحوى كه خواننده به راحتى به آن‌ها دست مى‌يابد. از جمله قصه‌هايى كه مى‌توان از سخنان قبل از داستان، به درون‌مايه آن، آن‌چنان‌كه مورد نظر شمس است، دست يافت، حكايت شيخ و مردار است كه قبل از روايت آن، آمده است: «عيبى باشد در آدمى كه هزار هنر را بپوشاند و يك هنر باشد كه هزار عيب را بپوشاند.» اين مضمون؛ يعنى ديدن زيبايى در ميان زشتى‌ها، يكى از مضامينى است كه به كرات در ادب فارسى تكرار شده است.
 
#:هم‌چنين درون‌مايه قصه «خليفه كه منع كرد از سماع كردن» را مى‌توان با توجه به سخنان شمس پس از بيان حكايت كه در حكم تحليل‌ها و نتيجه‌گيرى‌هاى اوست، فهميد. او مى‌خواهد بگويد كه سماع فقط جسمانى نيست، بلكه سماع حقيقى، سماع روحانى و سماع با دل و روح است.
هم‌چنين درون‌مايه قصه «خليفه كه منع كرد از سماع كردن» را مى‌توان با توجه به سخنان شمس پس از بيان حكايت كه در حكم تحليل‌ها و نتيجه‌گيرى‌هاى اوست، فهميد. او مى‌خواهد بگويد كه سماع فقط جسمانى نيست، بلكه سماع حقيقى، سماع روحانى و سماع با دل و روح است.
#درون‌مايه‌هاى غير صريحى كه شمس، استنباط مضمون حكايت را بر عهده مخاطب مى‌گذارد. در اين دسته حكايات، گاه، مخاطب با توجه به لحن حكايت و تكرار و تأكيد برخى واژگان و كنش شخصيت‌ها، به راحتى معنا و درون‌مايه نهفته در حكايت را درمى‌يابد، اما غالباً اين نوع حكايات، داراى درون‌مايه‌هاى پنهانى‌اند و فهم آنها به جست‌وجو و دوباره‌خوانى نياز دارد.
 
2. درون‌مايه‌هاى غير صريحى كه شمس، استنباط مضمون حكايت را بر عهده مخاطب مى‌گذارد. در اين دسته حكايات، گاه، مخاطب با توجه به لحن حكايت و تكرار و تأكيد برخى واژگان و كنش شخصيت‌ها، به راحتى معنا و درون‌مايه نهفته در حكايت را درمى‌يابد، اما غالباً اين نوع حكايات، داراى درون‌مايه‌هاى پنهانى‌اند و فهم آنها به جست‌وجو و دوباره‌خوانى نياز دارد.


با دقت در محتواى كتاب، معلوم مى‌شود كه در مقالات شمس دو نوع اشكال وجود دارد:
با دقت در محتواى كتاب، معلوم مى‌شود كه در مقالات شمس دو نوع اشكال وجود دارد:
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش