۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
لینک درون متنی
(صفحه‌ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> بندانگشتی|صبح الأعشی في صناعة الإنشاء {| class="wiki...» ایجاد کرد) |
(لینک درون متنی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR02541J1.jpg|بندانگشتی|صبح الأعشی في صناعة الإنشاء]] | [[پرونده:NUR02541J1.jpg|بندانگشتی|صبح الأعشی في صناعة الإنشاء]] | ||
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | ||
|+ | |+ | ||
|- | |- | ||
! نام کتاب!! data-type= | ! نام کتاب!! data-type="bookName" |صبح الأعشی في صناعة الإنشاء | ||
|- | |- | ||
|نام های دیگر کتاب | |نام های دیگر کتاب | ||
|data-type= | | data-type="otherBookNames" | | ||
|- | |- | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
|data-type= | | data-type="authors" |[[قلقشندی، احمد بن علی]] (نويسنده) | ||
[[شمس‌الدين، محمد حسين]] (شارح) | [[شمس‌الدين، محمد حسين]] (شارح) | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
|data-type= | | data-type="language" |عربي | ||
|- | |- | ||
|کد کنگره | |کد کنگره | ||
|data-type= | | data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |AE 10/55 /ق8ص2 | ||
|- | |- | ||
|موضوع | |موضوع | ||
|data-type= | | data-type="subject" |دايره المعارفها و واژه نامههاي عربي - قرن 9ق. | ||
دبيران ديواني | دبيران ديواني | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
|- | |- | ||
|ناشر | |ناشر | ||
|data-type= | | data-type="publisher" |دار الکتب العلمية | ||
|- | |- | ||
|مکان نشر | |مکان نشر | ||
|data-type= | | data-type="publishPlace" |لبنان - بيروت | ||
|- | |- | ||
||سال نشر | ||سال نشر | ||
|ata-type= | | ata-type="publishYear" | | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد اتوماسیون | |کد اتوماسیون | ||
|data-type= | | data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE02541AUTOMATIONCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''صبح الأعشی في صناعة الإنشاء'''، اثر احمد بن علی | '''صبح الأعشی في صناعة الإنشاء'''، اثر [[قلقشندی، احمد بن علی|احمد بن علی قلقشندی]]، کتابی است در مورد انشا و ظرافتهای آن که به زبان عربی و در اوایل قرن نهم هجری نوشته شده است. | ||
تحقیق کتاب، توسط محمدحسین شمسالدین صورت گرفته است. | تحقیق کتاب، توسط محمدحسین شمسالدین صورت گرفته است. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
مقاله دوم در بخشی از جلد سوم و چهارم و بخشی از جلد پنجم جای گرفته و مربوط به جغرافیا، جغرافیاى سیاسى و... مىباشد. از جمله مباحث این جلد، میتوان به: شناخت شکل زمین و احاطه شدن آن بهوسیله دریاها، جهات چهارگانه، اقالیم طبیعی، دریاها، کیفیت پیدا کردن جهت شهرها و ابعاد آنها و... اشاره کرد<ref>ر.ک: همان</ref>. | مقاله دوم در بخشی از جلد سوم و چهارم و بخشی از جلد پنجم جای گرفته و مربوط به جغرافیا، جغرافیاى سیاسى و... مىباشد. از جمله مباحث این جلد، میتوان به: شناخت شکل زمین و احاطه شدن آن بهوسیله دریاها، جهات چهارگانه، اقالیم طبیعی، دریاها، کیفیت پیدا کردن جهت شهرها و ابعاد آنها و... اشاره کرد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
نویسنده در مقاله سوم که در بخشی از جلد پنجم و قسمتی از جلد ششم آمده است، به بیان امورى که تمام اقسام مکاتبات، ولایات و... در آنها مشترکند، مانند ذکر اسامى، القاب و | نویسنده در مقاله سوم که در بخشی از جلد پنجم و قسمتی از جلد ششم آمده است، به بیان امورى که تمام اقسام مکاتبات، ولایات و... در آنها مشترکند، مانند ذکر اسامى، القاب و کنیهها، اندازه ورق، قلم مناسب و... پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص21-22</ref>. | ||
مقاله چهارم که قسمتهایی از جلد ششم و تمام جلد هفتم، هشتم و برخی از جلد نهم را به خود اختصاص داده، مهمترین مقاله و | مقاله چهارم که قسمتهایی از جلد ششم و تمام جلد هفتم، هشتم و برخی از جلد نهم را به خود اختصاص داده، مهمترین مقاله و طولانىترین مقاله کتاب است. مؤلف در این مقاله، فهرستى طولانى از القاب پادشاهان و فرماندهان جنگ، دانشمندان، نویسندگان و قاضىها را طبق حروف معجم گرد آورده است. وی در این مقاله، به شرح روشهاى نویسندگى، که مهمترین بخش این مقاله است، پرداخته است. در این قسمت، نامههایى را که از جانب پیامبر(ص) به حاکمان جزیره و حاکمان بلاد کفر چون کسرى، قیصر و نجاشى فرستاده شده، یادآور شده است. قلقشندى در این مقاله، توجه ویژهاى به نامههاى صادره از طرف پادشاهان مصر به نواب سلطنت، کارگزاران، قضات و رجال حکومتى در مصر و شام و پادشاهان تاتار، ایران، ارمنستان، مغرب، سودان و... مبذول داشته است<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>. | ||
وی در مقاله پنجم که در جلد نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم گنجانده شده، به طبقات خلافت، سلطنت و ولایات فرماندهان جنگ و ارباب قلم پرداخته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | وی در مقاله پنجم که در جلد نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم گنجانده شده، به طبقات خلافت، سلطنت و ولایات فرماندهان جنگ و ارباب قلم پرداخته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
در مقالات دیگر که در جلد سیزدهم و چهاردهم قرار گرفتهاند، نیز به مطالبى مرتبط با موضوع کتاب پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>. | در مقالات دیگر که در جلد سیزدهم و چهاردهم قرار گرفتهاند، نیز به مطالبى مرتبط با موضوع کتاب پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>. | ||
در خاتمه، برخى امور مرتبط با دیوان انشا، غیر از امور کتابت، نظیر پست و تاریخ آن در مصر و شام، کبوترهاى | در خاتمه، برخى امور مرتبط با دیوان انشا، غیر از امور کتابت، نظیر پست و تاریخ آن در مصر و شام، کبوترهاى نامهرسان و... اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص24</ref>. | ||
جلد آخر، به فهارس اختصاص یافته است. | جلد آخر، به فهارس اختصاص یافته است. | ||
این اثر، شامل حدود 2500 اصطلاح است که بیشتر آنها، اصطلاحات علمى است؛ اصطلاحاتى که جز در کتب اختصاصى یا لابهلاى کتب عمومى بهندرت یافت | این اثر، شامل حدود 2500 اصطلاح است که بیشتر آنها، اصطلاحات علمى است؛ اصطلاحاتى که جز در کتب اختصاصى یا لابهلاى کتب عمومى بهندرت یافت مىشوند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
مؤلف در این کتاب، روش علمى واضح و روشنى را در پیش گرفته است که بر وحدت فکر و اندیشه از یک سو و اسلوب و روش تفریع در | مؤلف در این کتاب، روش علمى واضح و روشنى را در پیش گرفته است که بر وحدت فکر و اندیشه از یک سو و اسلوب و روش تفریع در دایرهاى معین از سوى دیگر، مبتنى مىباشد<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>. | ||
علاوه بر این، قلقشندى در این کتاب، در نقل اقوال دیگران، فردى امانتدار است و اقوال دیگران را به خود منتسب نکرده و اندیشه دقیق و فکر صائبش، از خلال مطالب کتاب نمایان است<ref>ر.ک: همان</ref>. | علاوه بر این، [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندى]] در این کتاب، در نقل اقوال دیگران، فردى امانتدار است و اقوال دیگران را به خود منتسب نکرده و اندیشه دقیق و فکر صائبش، از خلال مطالب کتاب نمایان است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
آنچه مایه شگفتى میباشد، این است که این کار، | آنچه مایه شگفتى میباشد، این است که این کار، موسوعهاى پرحجم و نتیجه تلاش خود مؤلف بهتنهایى است؛ بااینکه معمولا کارهاى موسوعهاى و دایرةالمعارفى، تلاش عده زیادى از دانشمندان و خبرگان را طلب مىکند<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>. | ||
قلقشندى هرچند بهعنوان ادیبى طراز اول مطرح است، اما در زمینه شعر چندان مهارتى ندارد؛ لذا | [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندى]] هرچند بهعنوان ادیبى طراز اول مطرح است، اما در زمینه شعر چندان مهارتى ندارد؛ لذا نمىتوان او را در زمره شاعران به حساب آورد. شاید اشتغال او به نثر در خلال کار دیوانىاش باعث شده که وى نسبت به برترى نثر بر شعر، تعصب بورزد و از سحر و زیبایى شعر غافل بماند<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>. | ||
این اثر از نظر نصوص ادبىاى که در بر دارد، جزء | این اثر از نظر نصوص ادبىاى که در بر دارد، جزء غنىترین منابع عربى در این زمینه بشمار مىآید. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||