۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
لینک درون متنی
(لینک درون متنی) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR33353J1.jpg|بندانگشتی|صرف و نحو و اصول تجزیه و ترکیب]] | [[پرونده:NUR33353J1.jpg|بندانگشتی|صرف و نحو و اصول تجزیه و ترکیب]] | ||
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | ||
|+ | |+ | ||
|- | |- | ||
! نام کتاب!! data-type= | ! نام کتاب!! data-type="bookName" |صرف و نحو و اصول تجزیه و ترکیب | ||
|- | |- | ||
|نام های دیگر کتاب | |نام های دیگر کتاب | ||
|data-type= | | data-type="otherBookNames" | | ||
|- | |- | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
|data-type= | | data-type="authors" |[[خوانساری، محمد]](نويسنده) | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
|data-type= | | data-type="language" | فارسي | ||
|- | |- | ||
|کد کنگره | |کد کنگره | ||
|data-type= | | data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |PJ 6203 /خ9ص4 | ||
|- | |- | ||
|موضوع | |موضوع | ||
|data-type= | | data-type="subject" |زبان عربي - صرف و نحو | ||
|- | |- | ||
|ناشر | |ناشر | ||
|data-type= | | data-type="publisher" |ناهيد | ||
|- | |- | ||
|مکان نشر | |مکان نشر | ||
|data-type= | | data-type="publishPlace" | ايران - تهران | ||
|- | |- | ||
||سال نشر | ||سال نشر | ||
|ata-type= | | ata-type="publishYear" |مجلد1: 1389ش , | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد اتوماسیون | |کد اتوماسیون | ||
|data-type= | | data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE33353AUTOMATIONCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''صرف و نحو و اصول تجزیه و ترکیب'''، تألیف محمد | '''صرف و نحو و اصول تجزیه و ترکیب'''، تألیف [[خوانساری، محمد|محمد خوانساری]]، از جمله آثاری است که با موضوع ادبیات عرب، به زبان عربی نگارش شده است. | ||
در ابتدای کتاب میخوانیم: «از چاپ اول این کتاب بیش از چهل سال میگذرد و با وجود این زمان بالنّسبه طولانی همچنان مورد استقبال و عنایت مدرسان زبان عربی و دانش‌آموزان و دانشجویان قرار دارد و پیوسته تجدید چاپ میشود»<ref>ر.ک: مقدمه چاپ پانزدهم، ص9</ref>. | در ابتدای کتاب میخوانیم: «از چاپ اول این کتاب بیش از چهل سال میگذرد و با وجود این زمان بالنّسبه طولانی همچنان مورد استقبال و عنایت مدرسان زبان عربی و دانش‌آموزان و دانشجویان قرار دارد و پیوسته تجدید چاپ میشود»<ref>ر.ک: مقدمه چاپ پانزدهم، ص9</ref>. | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نویسنده در مقدمه کتاب، برخی ویژگیهای این چاپ از کتاب را بیان کرده است. | نویسنده در مقدمه کتاب، برخی ویژگیهای این چاپ از کتاب را بیان کرده است. عمدهترین مطالبی که به چاپهای قبل افزوده شده عبارت است از: | ||
# در بحث مشتقات، یک قسم خاصی از مشتق عنوان شده که در کتاب‌های قدیم و جدید صرف کمتر بدان پرداختهاند و آن «فعیل به معنی مفعول» است... این صیغه را نیز باید نوعی خاص از مشتقات دانست و آن را به تعداد مشتقات افزود. | # در بحث مشتقات، یک قسم خاصی از مشتق عنوان شده که در کتاب‌های قدیم و جدید صرف کمتر بدان پرداختهاند و آن «فعیل به معنی مفعول» است... این صیغه را نیز باید نوعی خاص از مشتقات دانست و آن را به تعداد مشتقات افزود. | ||
# در بسیاری از موارد به تعداد مثالها و تمرینها افزوده شده و سعی بر آن بوده است که مثالها و تمرینها از آیات و روایات و عباراتی باشد که به‌خصوص پس از انقلاب اسلامی، در سخنرانیها و | # در بسیاری از موارد به تعداد مثالها و تمرینها افزوده شده و سعی بر آن بوده است که مثالها و تمرینها از آیات و روایات و عباراتی باشد که به‌خصوص پس از انقلاب اسلامی، در سخنرانیها و گفتهها و نوشتهها بسیار به‌کار می‌رود<ref>ر.ک: همان، ص9 و 10</ref>. | ||
نویسنده سپس به شیوه آموزش برای مبتدیان اشاره کرده و ضروری دانسته است که مطلب را با مثال آغاز کنند و پس از ذکر چند مثال ساده، قاعده را از آن استخراج کنند؛ یعنی به شیوه استقرا، ذهن دانشجو را از جزئی به کلی رهنمون شوند. وی این روش را در مراحل عالی نیز پسندیده میداند، اما چون در مراحل عالی دانشجو برای ادراک و فهم قوانین انتزاعی آمادگی دارد، | نویسنده سپس به شیوه آموزش برای مبتدیان اشاره کرده و ضروری دانسته است که مطلب را با مثال آغاز کنند و پس از ذکر چند مثال ساده، قاعده را از آن استخراج کنند؛ یعنی به شیوه استقرا، ذهن دانشجو را از جزئی به کلی رهنمون شوند. وی این روش را در مراحل عالی نیز پسندیده میداند، اما چون در مراحل عالی دانشجو برای ادراک و فهم قوانین انتزاعی آمادگی دارد، میتوان با بیان قانون کلی شروع کرد<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | ||
خوانساری در انتهای مقدمه به برخی اختلافات نحو عربی با دستور زبان فارسی اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان، ص12 و 13</ref>. | [[خوانساری، محمد|خوانساری]] در انتهای مقدمه به برخی اختلافات نحو عربی با دستور زبان فارسی اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان، ص12 و 13</ref>. | ||
همان گونه که ذکر شد مطالب کتاب در دو بخش صرف و نحو ارائه شده است که به‌طور خلاصه مشتمل بر این مطالب است: | همان گونه که ذکر شد مطالب کتاب در دو بخش صرف و نحو ارائه شده است که به‌طور خلاصه مشتمل بر این مطالب است: | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
مشهورترین تقسیمات حروف، تقسیم حروف به عامل و غیر عامل است. حروف عامل، حروفی هستند که موجب تغییر اعراب کلمه دیگر میشوند. مشهورترین حروف عامل عبارتند از: حروف جارّه، حروف مشبّهة بالفعل، حروف ناصبه و حروف جازمه. حروف غیر عامل نیز حروفی هستند که تأثیری در اعراب کلمات بعد ندارند. تعداد حروف غیر عامل بسیار است که حروف استفهام، تعریف، تنبیه، تفصیل، نفی و عطف از آن جمله هستند<ref>ر.ک: همان، ص170-172</ref>. | مشهورترین تقسیمات حروف، تقسیم حروف به عامل و غیر عامل است. حروف عامل، حروفی هستند که موجب تغییر اعراب کلمه دیگر میشوند. مشهورترین حروف عامل عبارتند از: حروف جارّه، حروف مشبّهة بالفعل، حروف ناصبه و حروف جازمه. حروف غیر عامل نیز حروفی هستند که تأثیری در اعراب کلمات بعد ندارند. تعداد حروف غیر عامل بسیار است که حروف استفهام، تعریف، تنبیه، تفصیل، نفی و عطف از آن جمله هستند<ref>ر.ک: همان، ص170-172</ref>. | ||
ب)- علم نحو از تغییراتی که در | ب)- علم نحو از تغییراتی که در جملههای مختلف عارض کلمات میشود و از روابط کلمات جمله با هم سخن می‌گوید. در علم نحو عمده توجه به کلمات معرب است، ولذا اولین مطلبی که به آن پرداخته شده تبیین کلمات معرب و مبنی است<ref>ر.ک: همان، ص179</ref>. | ||
نویسنده سپس در دو بخش کلی، اعراب فعل و اسم را بیان کرده است. در هریک از این دو بخش، مواضع رفع، نصب و جرّ بیان شده است<ref>ر.ک: همان، ص180-244</ref>. | نویسنده سپس در دو بخش کلی، اعراب فعل و اسم را بیان کرده است. در هریک از این دو بخش، مواضع رفع، نصب و جرّ بیان شده است<ref>ر.ک: همان، ص180-244</ref>. | ||
بعضی از کلمات در اعراب، تابع کلمات ماقبل خود هستند و به همین جهت آنها را «توابع» | بعضی از کلمات در اعراب، تابع کلمات ماقبل خود هستند و به همین جهت آنها را «توابع» مینامند. توابع عبارتند از: نعت، تأکید، بدل، عطف بیان و عطف به حروف که به‌ترتیب با ذکر مثال تبیین شدهاند<ref>ر.ک: همان، ص249</ref>. | ||
اصل این است که رفع و نصب و جر اسما و رفع و نصب و جزم افعال، با ضمه و فتحه و کسره و سکون باشد، اما در بسیاری از موارد این حرکات به‌صورت دیگر درمیآید و از این لحاظ اعراب به چند قسم منقسم میشود که عبارت است از: اعراب به حرکات؛ اعراب به حروف؛ اعراب به حذف؛ اعراب محلی و اعراب تقدیری. نویسنده در پاورقی تذکر میدهد که راجع به این موضوع در خلال مباحث گذشته اشاراتی شده است، اما از لحاظ آموزش و سهولت تعلیم و تعلم مناسبتر آن است که در آخر همه مباحث عنوان شود<ref>ر.ک: همان، ص259</ref>. | اصل این است که رفع و نصب و جر اسما و رفع و نصب و جزم افعال، با ضمه و فتحه و کسره و سکون باشد، اما در بسیاری از موارد این حرکات به‌صورت دیگر درمیآید و از این لحاظ اعراب به چند قسم منقسم میشود که عبارت است از: اعراب به حرکات؛ اعراب به حروف؛ اعراب به حذف؛ اعراب محلی و اعراب تقدیری. نویسنده در پاورقی تذکر میدهد که راجع به این موضوع در خلال مباحث گذشته اشاراتی شده است، اما از لحاظ آموزش و سهولت تعلیم و تعلم مناسبتر آن است که در آخر همه مباحث عنوان شود<ref>ر.ک: همان، ص259</ref>. | ||