خزانة الأدب و لب لباب لسان العرب: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class='wikiInfo'>

|+ |

! نام کتاب!! data-type='bookName'|خزانة الأدب و لب لباب لسان العرب

|data-type='otherBookNames'|الوافیه فی شرح الکافیه. برگزیده. شرح

|data-type='authors'|[[طریفی، محمد نبیل]] (مقدمه نویس و مصحح)

|data-type='language'|عربی

|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏PJ‎‏ ‎‏6151‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏ک‎‏20242‎‏

|data-type='subject'|ابن حاجب، عثمان بن عمر، ۵۷۰ - ۶4۶ق. الکافیه فی النحو - نقد و تفسیر

|data-type='publisher'|دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون

|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان

|data-type='publishYear'| 1418 هـ.ق یا 1998 م

|-class='articleCode'

|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE10162AUTOMATIONCODE

 

 

تأليف اين كتاب، از 1073 آغاز و تا 1079ق، به طول انجاميده است و مهم‌ترين اثر ادبى [[بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر|عبدالقادر بغدادى]] است.

اين كتاب كه خود، در واقع، شرحى بر شواهد شرح محمد بن حسن رضى استرآبادى بر «الكافية» ابن حاجب است، شرحى است مبسوط بر مسائل نحوى كه در آن به همه آراء و نظريات مختلف پرداخته شده است، اما مؤلف، همچون ابن حاجب، بيشتر، گردآورنده و مفسر آراء است تا صاحب نظريه‌اى خاص؛ با اين‌همه، وى در جاى جاى كتاب، از خود استقلال رأى نشان مى‌دهد و در بحث از مسائل نحوى، نظريات خود را نيز در پيش مى‌نهد يا از ديدگاهى خاص دفاع مى‌كند.

كتاب، از لحاظ استشهاد به آيات قرآن و احاديث نبوى و اشعار عرب، بسيار غنى است و به‌خصوص اشعارى كه در اين كتاب مورد استشهاد قرار گرفته و شمار آنها نزديك به هزار بيت است، دست‌مايه [[بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر|عبدالقادر بغدادى]] در تأليف كتاب بزرگ «خزانة الادب» شده است كه خود در واقع شرح گسترده‌اى است بر شواهد شعرى استرآبادى.

پاره‌اى از عبارات «نهج‌البلاغة» نيز در شرح استرآبادى مورد استشهاد قرار گرفته است.

عبدالقادر، شواهد شرح استرآبادى را با شماره آورده است و فارغ از متن، به تحليل صرفى و نحوى شواهد پرداخته و اقوال نحوى راجع به آن را بيان كرده است. وى، پس از طرح مسائل فرعى ابيات، به منبع‌شناسى اشعار و گويندگان آنها اشاره مى‌كند و شرح حال بسيارى از نويسندگان و شاعران را به دست مى‌دهد. عبدالقادر، هم‌چنين نظر لغويان را درباره شواهد، مورد مطالعه قرار مى‌دهد و با ذكر ابيات ديگر قصيده‌ها، راجع به آنها - اعم از اشعار دوره جاهلى و دوره اسلامى - بحث مى‌كند. بنا بر اين، ديگر نمى‌توان اين كتاب را تنها به‌عنوان شرح شواهد دانست، زيرا روايات بى‌شمار در زمينه اخبار و اشعار عرب جاهلى و اسلامى، از «خزانة الادب»، دايرةالمعارفى ادبى ساخته است كه ديگر هيچ اديبى از آن نمى‌تواند بى‌نياز باشد. مؤلف، در مقدمه كتاب، برنامه و نيز منابع كار خود را به تفصيل معرفى كرده است.

 

1. فهرست آيات قرآنى؛

 

2. فهرست احاديث و آثار و اخبار؛

 

3. فهرست ضرب المثل‌ها؛

 

4. فهرست قافيه‌ها؛

 

5. فهرست رجزها؛

 

6. فهرست اعلام؛

 

7. فهرست شهرها و جاى‌ها؛

 

8. فهرست بلاغت و نقد؛

 

9. فهرست عروض و قافيه؛

 

10. فهرست ايام العرب؛

 

11. فهرست منابع و مآخذ؛

 

12. فهرست مطالب كتاب.