۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ميتوان' به 'می‌توان'
جز (جایگزینی متن - ']]]]' به ']]') |
جز (جایگزینی متن - 'ميتوان' به 'می‌توان') |
||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
در وصف فضائل اخلاقى‌اش، سخنان بسيارى از دانشجويان و همكارانش مى‌توان شنيد، ولى دو فضيلت در وجودش بود كه سخت چشمگير مى‌نمود: مراقبت بر زبان و قضاوت درباره ديگران. بيهوده سخن نمى‌گفت و زياده‌گو نيز نبود. تقوا در رفتار و گفتارش موج ميزد و اين يكى از علل احترام سرشارى بود كه دوستان و همكاران و دانشجويانش نثارش مى‌كردند. | در وصف فضائل اخلاقى‌اش، سخنان بسيارى از دانشجويان و همكارانش مى‌توان شنيد، ولى دو فضيلت در وجودش بود كه سخت چشمگير مى‌نمود: مراقبت بر زبان و قضاوت درباره ديگران. بيهوده سخن نمى‌گفت و زياده‌گو نيز نبود. تقوا در رفتار و گفتارش موج ميزد و اين يكى از علل احترام سرشارى بود كه دوستان و همكاران و دانشجويانش نثارش مى‌كردند. | ||
با اينكه چندان اهل موضعگيرى سياسى نبود، در اواخر عمر خود به سياست دولت در زمينه افزايش جمعيت و تشويق زاد و ولد اعتراض كرد. در نقد اين سياست دولت به شرايط زمانى و مكانى صدور حديث مشهور پيامبر(ص) در باب ازدياد زاد و ولد اشاره كرد و در اين باره چنين گفت: " مساله توالد و تناسل كه امروزه مطرح است، آن گونه كه نسبت ميدهند پيامبر(ص) فرموده است: تناكحوا تناسلوا فانى اباهى بكم يوم القيامه ولو بالسقط. اين از لحاظ حكم فردى كاملا درست است. مصلحت فرد و خانواده غالبا اين اقتضا را دارد اما از نظر اجتماعى ممكن است همواره اينگونه نباشد. زمانى كه مسلمانان در اقليت هستند و از اين نظر در مقابل دشمنان خود تامين لازم را دارند، بايد محتواى اين حديث را نشر داد و به آن عمل كرد. چه بسا شان نزول اين حديث هم همين باشد. در زمانى مانند امروز مصلحت جامعه ما اقتضاى خلاف آن را دارد. ما كه تا چند صباح ديگر | با اينكه چندان اهل موضعگيرى سياسى نبود، در اواخر عمر خود به سياست دولت در زمينه افزايش جمعيت و تشويق زاد و ولد اعتراض كرد. در نقد اين سياست دولت به شرايط زمانى و مكانى صدور حديث مشهور پيامبر(ص) در باب ازدياد زاد و ولد اشاره كرد و در اين باره چنين گفت: " مساله توالد و تناسل كه امروزه مطرح است، آن گونه كه نسبت ميدهند پيامبر(ص) فرموده است: تناكحوا تناسلوا فانى اباهى بكم يوم القيامه ولو بالسقط. اين از لحاظ حكم فردى كاملا درست است. مصلحت فرد و خانواده غالبا اين اقتضا را دارد اما از نظر اجتماعى ممكن است همواره اينگونه نباشد. زمانى كه مسلمانان در اقليت هستند و از اين نظر در مقابل دشمنان خود تامين لازم را دارند، بايد محتواى اين حديث را نشر داد و به آن عمل كرد. چه بسا شان نزول اين حديث هم همين باشد. در زمانى مانند امروز مصلحت جامعه ما اقتضاى خلاف آن را دارد. ما كه تا چند صباح ديگر نمی‌توانيم امكانات لازم فرهنگى، اجتماعى، اقتصادى لازم و مفيد را براى يك جمعيت آنچنانى فراهم كنيم، عمل به محتواى اين حديث به صلاح ما نيست. آنچه پيامبر(ص) فرمودند در موقعيت زمان و مكان خاصى كاملا درست و صحيح است ولى فعلا ما در آن موقعيت نيستيم و اكنون اداره شرافتمندانه و با عزت جامعه اسلامى ما در ميان ديگر جوامع دنيا اقتضادى ديگرى دارد. و به عبارت مختصرتر چه بسا اين حديث بر فرض صحت قضيه خارجيه باشد نه حقيقيه.» | ||