جهانگیرنامه: توزک جهانگیری: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'اينباره' به 'این‌باره'
جز (جایگزینی متن - 'ميكند' به 'می‌كند')
جز (جایگزینی متن - 'اينباره' به 'این‌باره')
خط ۵۸: خط ۵۸:


#علم الحيوانات  
#علم الحيوانات  
#:پيش از جهانگير، كسى در اينباره چيزى نميدانست، اما او سخنان نيكو و ارزشمند فراوان و عالمانهاى درباره اين موضوع در كتاب خود آورد كه آنها را درآمدى بر علم الحيوانات ميتوان برشمرد؛ زيرا مهمترين مسئله در اين دانش، ويژگيها و خصال طبيعى حيوانات است كه توزك آنها را دربردارد و زمينه را براى شناخت ويژگيهاى تغييرپذير (خصلت تربيتپذيرى) حيوان فراهم ميآورد.
#:پيش از جهانگير، كسى در این‌باره چيزى نميدانست، اما او سخنان نيكو و ارزشمند فراوان و عالمانهاى درباره اين موضوع در كتاب خود آورد كه آنها را درآمدى بر علم الحيوانات ميتوان برشمرد؛ زيرا مهمترين مسئله در اين دانش، ويژگيها و خصال طبيعى حيوانات است كه توزك آنها را دربردارد و زمينه را براى شناخت ويژگيهاى تغييرپذير (خصلت تربيتپذيرى) حيوان فراهم ميآورد.
#نقاشى  
#نقاشى  
#:مسلمانان، كشيدن نقش (نقاشى كردن) را حرام ميدانستند و از اينرو، اين فن در ميانشان گسترش نيافت، اما به هر روى بر پايه گزارشهاى تاريخى، آنان نيز در اين زمينه پيش رفتند و برخى از اميران و پادشاهان به گسترشش پرداختند. جهانگير نيز با توجه به گزارشهايش در اين كتاب، عاشق اين فن بود؛ چنانكه خود او را نقاشى چيره‌دست ميتوان برشمرد. او به گفته خودش از استادان نقاشى درگذشت و سبكهاى نقاشان را ميشناخت. بخش گستردهاى از توزك وى، گزارشها و ارزيابيهاى وى درباره نقشهاست.
#:مسلمانان، كشيدن نقش (نقاشى كردن) را حرام ميدانستند و از اينرو، اين فن در ميانشان گسترش نيافت، اما به هر روى بر پايه گزارشهاى تاريخى، آنان نيز در اين زمينه پيش رفتند و برخى از اميران و پادشاهان به گسترشش پرداختند. جهانگير نيز با توجه به گزارشهايش در اين كتاب، عاشق اين فن بود؛ چنانكه خود او را نقاشى چيره‌دست ميتوان برشمرد. او به گفته خودش از استادان نقاشى درگذشت و سبكهاى نقاشان را ميشناخت. بخش گستردهاى از توزك وى، گزارشها و ارزيابيهاى وى درباره نقشهاست.
خط ۷۵: خط ۷۵:




جهانگيرنامه نخستين كتاب با موضوع خاطرات و رويدادهاى پادشاهى يكى از شاهان گوركانى نيست؛ زيرا پيش از اين كتابهايى مانند توزك تيمورى، نوشته امير تيمور گوركان يا توزك بابرى (بابرنامه)، نوشته ظهيرالدين محمد بابر به تركى وجود داشت، اما به هر روى، آن را مهمترين و نخستين كتاب فارسى در اينباره ميتوان دانست. براى نمونه، نويسنده تاريخ هند به روايت مورخان هندى، در بخش تاريخ هندوستان از آن بسيار بهره گرفت؛ چنانكه آن را ترجمه كاملى از همين جهانگيرنامه ميتوان شمرد.
جهانگيرنامه نخستين كتاب با موضوع خاطرات و رويدادهاى پادشاهى يكى از شاهان گوركانى نيست؛ زيرا پيش از اين كتابهايى مانند توزك تيمورى، نوشته امير تيمور گوركان يا توزك بابرى (بابرنامه)، نوشته ظهيرالدين محمد بابر به تركى وجود داشت، اما به هر روى، آن را مهمترين و نخستين كتاب فارسى در این‌باره ميتوان دانست. براى نمونه، نويسنده تاريخ هند به روايت مورخان هندى، در بخش تاريخ هندوستان از آن بسيار بهره گرفت؛ چنانكه آن را ترجمه كاملى از همين جهانگيرنامه ميتوان شمرد.


اين كتاب يكبار در لكهنو به چاپ سنگى مغلوط و بدون تاريخ منتشر شده و درونمايهاش در تاريخهاى هند مانند اقبالنامه جهانگيرى، سيرالمتأخرين و اويماق مغل و ديگر كتابهاى تاريخى آمده و نسخه‌اى خوشخط از آن تا آنجا كه خود جهانگير نوشته است، در كتابخانه آستان قدس هست كه با چاپ لكهنو بسيار اختلاف دارد و چيزهايى در اين نسخه هست كه در چاپ پيشگفته نيست. شايد نسخه چاپ شده در لكهنو، چكيده و پيراسته توزك جهانگيرى بوده باشد.
اين كتاب يكبار در لكهنو به چاپ سنگى مغلوط و بدون تاريخ منتشر شده و درونمايهاش در تاريخهاى هند مانند اقبالنامه جهانگيرى، سيرالمتأخرين و اويماق مغل و ديگر كتابهاى تاريخى آمده و نسخه‌اى خوشخط از آن تا آنجا كه خود جهانگير نوشته است، در كتابخانه آستان قدس هست كه با چاپ لكهنو بسيار اختلاف دارد و چيزهايى در اين نسخه هست كه در چاپ پيشگفته نيست. شايد نسخه چاپ شده در لكهنو، چكيده و پيراسته توزك جهانگيرى بوده باشد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش