مكارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
(لینک درون متنی)
(لینک درون متنی)
خط ۷۲: خط ۷۲:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
نویسنده، در همه نوشته‏هاى خود، اولا از راه بى‏طرفى منحرف نشده و خامه را به ناپاکى نیالوده و تا آنجا که توانسته به تحقیق و موشکافى پرداخته و به مدارک و منابع متوسل شده است؛ ثانیا درهرحال عفت قلم را رعایت کرده، با ادب سخن رانده، ناسزا نگفته، به هتاکى نپرداخته و حتى در مورد کسانى که از نظر مذهبى با آنان مخالف بوده، شرط ادب و انسانیت را رعایت کرده، نامشان را به‌زشتى نبرده و مانند برخى کودکان از ادب دور و خامه در دستانى ناآزموده و نابخرد، خامه را با فحاشى و هرزه‌درایى و ناسزاگویى کثیف و نجس و آلوده نساخته است<ref>ر.ک: جلد پنجم کتاب، یادنامه، ص22</ref>.
نویسنده، در همه نوشته‌‏هاى خود، اولا از راه بى‏‌طرفى منحرف نشده و خامه را به ناپاکى نیالوده و تا آنجا که توانسته به تحقیق و موشکافى پرداخته و به مدارک و منابع متوسل شده است؛ ثانیا درهرحال عفت قلم را رعایت کرده، با ادب سخن رانده، ناسزا نگفته، به هتاکى نپرداخته و حتى در مورد کسانى که از نظر مذهبى با آنان مخالف بوده، شرط ادب و انسانیت را رعایت کرده، نامشان را به‌زشتى نبرده و مانند برخى کودکان از ادب دور و خامه در دستانى ناآزموده و نابخرد، خامه را با فحاشى و هرزه‌درایى و ناسزاگویى کثیف و نجس و آلوده نساخته است<ref>ر.ک: جلد پنجم کتاب، یادنامه، ص22</ref>.


از جمله محاسن این کتاب این است که مؤلف در نوشتن شرح حال اشخاص، القاب‌ مناسب‌ برای هر شخص می‌آورد و بعد از یادآوری‌ تاریخ‌ فوت‌ او برایش طلب مغفرت‌ می‌کند.
از جمله محاسن این کتاب این است که مؤلف در نوشتن شرح حال اشخاص، القاب‌ مناسب‌ برای هر شخص می‌آورد و بعد از یادآوری‌ تاریخ‌ فوت‌ او برایش طلب مغفرت‌ می‌کند.
خط ۸۲: خط ۸۲:


یکی از خصوصیات بارز نویسنده، دقیق بودن وی در امر نوشتن است. برای این منظور به چند مورد از دقت ایشان اشاره می‌شود:
یکی از خصوصیات بارز نویسنده، دقیق بودن وی در امر نوشتن است. برای این منظور به چند مورد از دقت ایشان اشاره می‌شود:
# در ج5، ص1525، در ذیل شرح حال میرزا حسن‌ سامانی‌ مطلبی‌ را از مقدمه‌ای که آقای محمدجعفر محجوب بر دیوان قاآنی نوشته است، نقل‌ می‌کند‌ و در پایان آن می‌نویسد: انتهی بتغيير يسير.
# در ج5، ص1525، در ذیل شرح حال میرزا حسن‌ سامانی‌ مطلبی‌ را از مقدمه‌ای که آقای [[محجوب، محمدجعفر|محمدجعفر محجوب]] بر دیوان قاآنی نوشته است، نقل‌ می‌کند‌ و در پایان آن می‌نویسد: انتهی بتغيير يسير.
# در همان جلد، ص1824، در ذیل شرح حال حاج میرزا حسن‌علی‌ یاری می‌نویسد: نواده‌اش شرح حال جد و پدر خود را برای حاج ملا علی‌ خیابانی‌ نوشته و فرستاده و او در کتاب‌ علمای‌ معاصرین‌ هریک را در جای خود درج و ما در‌ این کتاب مفاد آنها را نقل کردیم.
# در همان جلد، ص1824، در ذیل شرح حال حاج میرزا حسن‌علی‌ یاری می‌نویسد: نواده‌اش شرح حال جد و پدر خود را برای حاج ملا علی‌ خیابانی‌ نوشته و فرستاده و او در کتاب‌ علمای‌ معاصرین‌ هریک را در جای خود درج و ما در‌ این کتاب مفاد آنها را نقل کردیم.
# در همان جلد، ص1693، در ذیل شرح حال‌ شمس‌العلمای گرگانی می‌نویسد: او برادری داشته‌ به‌ نام میرزا محمد‌تقی‌ که‌ در ذریعه، ج8، ش314‌، در‌ ضمن کتاب «در اليتيم» شمس‌العلماء، وی را یاد کرده‌ و از اینکه‌ شمس‌العلماء را به ذکر کردن وی‌ معرفی کرده، معلوم می‌شود‌ او‌ اعرف از شمس‌العلماء بوده است.
# در همان جلد، ص1693، در ذیل شرح حال‌ شمس‌العلمای گرگانی می‌نویسد: او برادری داشته‌ به‌ نام میرزا محمد‌تقی‌ که‌ در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|ذریعه]]، ج8، ش314‌، در‌ ضمن کتاب «در اليتيم» شمس‌العلماء، وی را یاد کرده‌ و از اینکه‌ شمس‌العلماء را به ذکر کردن وی‌ معرفی کرده، معلوم می‌شود‌ او‌ اعرف از شمس‌العلماء بوده است.
# در همان جلد، ص1567، در ذیل شرح حال سید اسماعیل صدر، ماده تاریخ فوت ایشان را این‌طور‌ نقل‌ کرده: «من الخلد إسمعيل طاب له‌ الصدر»‌ و سپس می‌نویسد: در «أعيان‌ الشيعة»،‌ اسمعیل را در این‌ ماده‌ تاریخ، «اسماعیل»‌ نوشته و ماده را 1339 ذکر کرده است [که اشتباه است] <ref>ر.ک: استادی تهرانی، رضا؛ مدرسی طباطبایی، ص29</ref>.
# در همان جلد، ص1567، در ذیل شرح حال سید اسماعیل صدر، ماده تاریخ فوت ایشان را این‌طور‌ نقل‌ کرده: «من الخلد إسمعيل طاب له‌ الصدر»‌ و سپس می‌نویسد: در «[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان‌ الشيعة]]»،‌ اسمعیل را در این‌ ماده‌ تاریخ، «اسماعیل»‌ نوشته و ماده را 1339 ذکر کرده است [که اشتباه است] <ref>ر.ک: استادی تهرانی، رضا؛ مدرسی طباطبایی، ص29</ref>.


ایشان در موارد فراوانی به تصحیح و نقد نوشته‌های پیشین می‌پردازد؛ مثل ج5، ص1693، 1824، 1567<ref>ر.ک: مختاری، علی، ص54</ref>.
ایشان در موارد فراوانی به تصحیح و نقد نوشته‌های پیشین می‌پردازد؛ مثل ج5، ص1693، 1824، 1567<ref>ر.ک: مختاری، علی، ص54</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش