پژوهشی تطبیقی در بطون قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'محیالدین' به 'محی‌الدین'
جز (جایگزینی متن - 'علوم قرآني' به 'علوم قرآنی')
جز (جایگزینی متن - 'محیالدین' به 'محی‌الدین')
خط ۵۷: خط ۵۷:
# پس‌ازآن امکان رفع تعارض روایات با یکدیگر و با آیات قرآن و جمع بین اقوال تفسیر و توجیه معانی ظاهری ناسازگار برخی از آیات و فهم بعضی از روایات موهم تحریف و همچنین روشن شدن حکمت نزول بعضی از آیات و امکان اخذ قواعد کلی قابل تطبیق بر اعصار جدید را به‌عنوان فواید و آثار توجه به باطن قرآن برشمرده شد.
# پس‌ازآن امکان رفع تعارض روایات با یکدیگر و با آیات قرآن و جمع بین اقوال تفسیر و توجیه معانی ظاهری ناسازگار برخی از آیات و فهم بعضی از روایات موهم تحریف و همچنین روشن شدن حکمت نزول بعضی از آیات و امکان اخذ قواعد کلی قابل تطبیق بر اعصار جدید را به‌عنوان فواید و آثار توجه به باطن قرآن برشمرده شد.
#چرایی وجود چنین گویشی در فرهنگ قرآن را در تفاوت سطح درک مخاطبین پیام‌های آسمانی و لزوم بهره‌مندی تمام سطوح فکری از عموم مردم تا دانشمندان و متفکران، هر کس به فراخور حال خود، از دریای ژرف قرآن و نیز رجوع به مبین و مفسر حقیقی قرآن و پرهیز از شناخت و تفسیر خودسرانه قرآن کریم بیان شد.
#چرایی وجود چنین گویشی در فرهنگ قرآن را در تفاوت سطح درک مخاطبین پیام‌های آسمانی و لزوم بهره‌مندی تمام سطوح فکری از عموم مردم تا دانشمندان و متفکران، هر کس به فراخور حال خود، از دریای ژرف قرآن و نیز رجوع به مبین و مفسر حقیقی قرآن و پرهیز از شناخت و تفسیر خودسرانه قرآن کریم بیان شد.
#روشن شد که شروع التفات به این بعد قرآن با روایات پیامبر اکرم(ص) در این خصوص آغاز شد و امام علی(ع) و اهل‌بیتشان(ع) و صحابه حضرت، این حرکت را ادامه داده و قرن دوم و سوم شاهد انتشار بعضی از تفاسیر باطنی در بین جامعه اسلامی هستم. هم چنانکه در قرون بعدی ابوالقاسم قشیری و عرفای نامداری همچون سهل بن عبدالله تستری و ابوحامد غزالی و محیالدین بن عربی و رشیدالدین میبدی و سید حیدر آملی گونه‌هایی خاص از بطون قرآن در افکار تفسیری فریقین وارد نمودند.
#روشن شد که شروع التفات به این بعد قرآن با روایات پیامبر اکرم(ص) در این خصوص آغاز شد و امام علی(ع) و اهل‌بیتشان(ع) و صحابه حضرت، این حرکت را ادامه داده و قرن دوم و سوم شاهد انتشار بعضی از تفاسیر باطنی در بین جامعه اسلامی هستم. هم چنانکه در قرون بعدی ابوالقاسم قشیری و عرفای نامداری همچون سهل بن عبدالله تستری و ابوحامد غزالی و محی‌الدین بن عربی و رشیدالدین میبدی و سید حیدر آملی گونه‌هایی خاص از بطون قرآن در افکار تفسیری فریقین وارد نمودند.
# در فصل اول که بیشترین ارتباط را با موضوع رساله دارا بود، تعاریف متفاوت مذکور در کتب دانشمندان فریقین مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. بعضی از تعاریف، همچون تعریف بطن قرآن به «تأویل»، «فهم»، «علم الهی»، «مصادیق عام آیات» و... ریشه در روایات داشته، بعضی از صاحب‌نظران را تابع خود نموده است.
# در فصل اول که بیشترین ارتباط را با موضوع رساله دارا بود، تعاریف متفاوت مذکور در کتب دانشمندان فریقین مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. بعضی از تعاریف، همچون تعریف بطن قرآن به «تأویل»، «فهم»، «علم الهی»، «مصادیق عام آیات» و... ریشه در روایات داشته، بعضی از صاحب‌نظران را تابع خود نموده است.
# عمده تحلیل‌های مطرح شده در مفهم شناسی بطن چنین است: تحلیل‌های جامع‌نگر، تحلیل بطن با توجه به بعضی از مصادیق آن نظیر تعریف به «معنای حروف مقطعه»، تحلیل‌های که از بعد عرفانی و معرفت‌شناختی به مقوله بطن قرآن نگریسته، دیدگاه‌هایی که بطن قرآن را از زاویه ارتباط آن با خداوند متعال یا ارتباط انسان با این بعد آیات، مورد توجه قرار داده است.
# عمده تحلیل‌های مطرح شده در مفهم شناسی بطن چنین است: تحلیل‌های جامع‌نگر، تحلیل بطن با توجه به بعضی از مصادیق آن نظیر تعریف به «معنای حروف مقطعه»، تحلیل‌های که از بعد عرفانی و معرفت‌شناختی به مقوله بطن قرآن نگریسته، دیدگاه‌هایی که بطن قرآن را از زاویه ارتباط آن با خداوند متعال یا ارتباط انسان با این بعد آیات، مورد توجه قرار داده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش