شرح أسماء الله الحسنی (قشیری): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'شرح أسماء الله الحسنی (ابهام زدایی)' به 'شرح أسماء الله الحسنی (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'غزالى' به 'غزالى ')
جز (جایگزینی متن - 'شرح أسماء الله الحسنی (ابهام زدایی)' به 'شرح أسماء الله الحسنی (ابهام‌زدایی)')
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR01238J1.jpg|بندانگشتی|شرح أسماء الله الحسنی]]
| تصویر =NUR01238J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =شرح أسماء الله الحسنی
|+ |
| عنوان‌های دیگر =
|-
| پدیدآوران =  
! نام کتاب!! data-type='bookName'|شرح أسماء الله الحسنی
[[قشیری، عبدالکریم بن هوازن]] (نویسنده)
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[قشیری، عبدالکریم بن هوازن]] (نويسنده)


[[علی، سعد حسن]] (محقق و شارح)
[[علی، سعد حسن]] (محقق و شارح)


[[سعد، طه عبدالروف]] (محقق و شارح)
[[سعد، طه عبدالروف]] (محقق و شارح)
|-
| زبان =عربی
|زبان  
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏219‎‏/‎‏9‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏5‎‏ ‎‏ش‎‏4‎‏3
|data-type='language'|عربی
| موضوع =
|-
خدا - صفات
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏219‎‏/‎‏9‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏5‎‏ ‎‏ش‎‏4‎‏3
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|خدا - صفات


خدا - نامها
خدا - نامها
|-
| ناشر =
|ناشر  
دار الحرم للتراث
|data-type='publisher'|دار الحرم للتراث
| مکان نشر =قاهره - مصر
|-
| سال نشر = 1422 ق یا 2001 م
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|قاهره - مصر
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1422 هـ.ق یا 2001 م
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE1238AUTOMATIONCODE
|}
</div>


 
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01238AUTOMATIONCODE
== معرفى اجمالى ==
| چاپ =1
 
| تعداد جلد =1
 
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01238
'''شرح اسماء الله الحسنى'''، اثر علامه [[قشیری، عبدالکریم بن هوازن|ابوالقاسم عبدالكريم نيشابورى قشيرى]]، به تشريح و توضيح برخى از اسماء حسناى الهى پرداخته است.
| کتابخوان همراه نور =01238
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|شرح أسماء الله الحسنی (ابهام‌زدایی)}}
'''شرح أسماء الله الحسنی'''، اثر علامه [[قشیری، عبدالکریم بن هوازن|ابوالقاسم عبدالكريم نيشابورى قشيرى]]، به تشريح و توضيح برخى از اسماء حسناى الهى پرداخته است.


كتاب، به زبان عربى نوشته شده و انگيزه مؤلف، بيان برخى از اسماء خداوند و بررسى آنها بوده است.
كتاب، به زبان عربى نوشته شده و انگيزه مؤلف، بيان برخى از اسماء خداوند و بررسى آنها بوده است.


== ساختار ==
== ساختار ==
كتاب، با مقدمه مفصلى از دكتر عبدالرئوف سعد و سعد حسن محمد على آغاز و مطالب، در دو بخش و هر بخش در چندين باب، ارائه گرديده است.
كتاب، با مقدمه مفصلى از دكتر عبدالرئوف سعد و سعد حسن محمد على آغاز و مطالب، در دو بخش و هر بخش در چندين باب، ارائه گرديده است.


نويسنده، ابتدا به آياتى كه در آنها اسماء الهى ذكر شده، اشاره كرده، سپس ساير اسمايى را كه با استفاده از سنت براى خداوند اثبات گرديده، مورد بررسى قرار داده است.
نویسنده، ابتدا به آياتى كه در آنها اسماء الهى ذكر شده، اشاره كرده، سپس ساير اسمايى را كه با استفاده از سنت براى خداوند اثبات گرديده، مورد بررسى قرار داده است.


در مورد اين اسماء، ابتدا معنا و ريشه اشتقاق آنها مورد بحث قرار گرفته، در ادامه، اقوال علما پيرامون برخى از آنها بررسى شده است.
در مورد اين اسماء، ابتدا معنا و ريشه اشتقاق آنها مورد بحث قرار گرفته، در ادامه، اقوال علما پيرامون برخى از آنها بررسى شده است.
خط ۶۳: خط ۴۷:


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
مقدمه بعد از بيان زندگى‌نامه و تأليفات نویسنده، با استفاده از قرآن و سنت، به تعريف اسماء الحسنى پرداخته و به اسمايى كه فقط در سنت ذكر گرديده اشاره كرده است.


 
در ادامه، ابياتى از قصيده امير احمد شرف‌الدين امير كوكبان و قصيده نونيه كه در تعريف اسماء الحسنى سروده شده، ذكر گرديده و تعاريف امام [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] و [[سيوطى]] از اسم اعظم بررسى شده است.
مقدمه بعد از بيان زندگى‌نامه و تأليفات نويسنده، با استفاده از قرآن و سنت، به تعريف اسماء الحسنى پرداخته و به اسمايى كه فقط در سنت ذكر گرديده اشاره كرده است.
 
در ادامه، ابياتى از قصيده امير احمد شرف‌الدين امير كوكبان و قصيده نونيه كه در تعريف اسماء الحسنى سروده شده، ذكر گرديده و تعاريف امام [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] و [[سيوطى]] از اسم اعظم بررسى شده است.


بخش اول، در پنج باب زير، به بررسى آياتى از قرآن كريم پرداخته كه در آنها به اسماء الهى اشاره شده است؛ هر باب، مختص به يك آيه مى‌باشد:  
بخش اول، در پنج باب زير، به بررسى آياتى از قرآن كريم پرداخته كه در آنها به اسماء الهى اشاره شده است؛ هر باب، مختص به يك آيه مى‌باشد:  


#'''«و لله الاسماء الحسنى»''' كه بعد از ذكر سبب نزول آيه، معنى آن بيان و به اهميت تكريم اسماء الهى اشاره شده است. نويسنده، معتقد است هر كه به اسماء پروردگار خويش، علم و معرفت پيدا كند، اسم خويش را فراموش خواهد كرد.
#'''«و لله الاسماء الحسنى»''' كه بعد از ذكر سبب نزول آيه، معنى آن بيان و به اهميت تكريم اسماء الهى اشاره شده است. نویسنده، معتقد است هر كه به اسماء پروردگار خويش، علم و معرفت پيدا كند، اسم خويش را فراموش خواهد كرد.
#'''«و لا تجهر بصلاتك و لا تخافت بها» ''' در اين باب، با استفاده از آيات، معانى مختلف دعا بررسى و اين آيه معنى شده است.
#'''«و لا تجهر بصلاتك و لا تخافت بها»''' در اين باب، با استفاده از آيات، معانى مختلف دعا بررسى و اين آيه معنى شده است.
#'''«تبارك اسم ربك ذى الجلال و الاكرام» '''، احتمالات ذكر شده در مورد معناى تبارك از جمله تقدّس، عظمت، بركت و زيادت بررسى شده است. ستايش خداوند به واسطه ذكر احسان و انعام او، استحقاق او در مورد صفاتى كه بدان‌ها متصف شده و اعتقاد به اينكه كسى در آن صفات شريك خداوند نخواهد بود، از جمله وجوه ثناى الهى دانسته شده و نويسنده معتقد است از جمله آداب ياد كردن اسماء الهى اين است كه انسان نفس خويش را به مقتضاى آن اسماء متصف گرداند.
#'''«تبارك اسم ربك ذى الجلال و الاكرام»'''، احتمالات ذكر شده در مورد معناى تبارك از جمله تقدّس، عظمت، بركت و زيادت بررسى شده است. ستايش خداوند به واسطه ذكر احسان و انعام او، استحقاق او در مورد صفاتى كه بدان‌ها متصف شده و اعتقاد به اينكه كسى در آن صفات شریک خداوند نخواهد بود، از جمله وجوه ثناى الهى دانسته شده و نویسنده معتقد است از جمله آداب ياد كردن اسماء الهى اين است كه انسان نفس خويش را به مقتضاى آن اسماء متصف گرداند.
#'''«سبح اسم ربك الاعلى»''' كه ضمن تعريف انواع تسبيح، دورى كردن از ريا يكى از مصاديق آن دانسته شده است.
#'''«سبح اسم ربك الاعلى»''' كه ضمن تعريف انواع تسبيح، دورى كردن از ريا يكى از مصاديق آن دانسته شده است.
#'''«اقرا باسم ربك الذى خلق»''' بعد از اشاره به كيفيت نزول آن، معانى آن بررسى شده است.
#'''«اقرا باسم ربك الذى خلق»''' بعد از اشاره به کیفیت نزول آن، معانى آن بررسى شده است.


دوم، به نود و پنج اسم از اسماء الهى اشاره كرده و آنها را توضيح داده است.
دوم، به نود و پنج اسم از اسماء الهى اشاره كرده و آنها را توضيح داده است.


نويسنده، معانى اين اسماء را مورد بررسى قرار داده و در برخى موارد، به بيان آدابى كه عبدبايد در هنگام ذكر، بدانها متصف باشد، پرداخته است. برخى از اين اسماء عبارتند از:  
نویسنده، معانى اين اسماء را مورد بررسى قرار داده و در برخى موارد، به بيان آدابى كه عبدبايد در هنگام ذكر، بدانها متصف باشد، پرداخته است. برخى از اين اسماء عبارتند از:  


#«الله» كه در دو بخش مورد بحث قرار گرفته است: الف) اشتقاق كه در مورد آن چند احتمال بررسى شده است از جمله اشتقاق از «اله»، «الوله» و «لاه».
#«الله» كه در دو بخش مورد بحث قرار گرفته است: الف) اشتقاق كه در مورد آن چند احتمال بررسى شده است از جمله اشتقاق از «اله»، «الوله» و «لاه».
#:ب) معنى كه نويسنده معتقد است هر چند در معناى آن اختلاف وجود دارد، ولى تمام آنها به معنى واحد برمى‌گردند كه همان علو و رفعت مى‌باشد. در اين بخش، قول مشايخ صوفيه نيز در مورد معناى اين اسم، مورد بررسى قرار گرفته است.
#:ب) معنى كه نویسنده معتقد است هر چند در معناى آن اختلاف وجود دارد، ولى تمام آنها به معنى واحد برمى‌گردند كه همان علو و رفعت مى‌باشد. در اين بخش، قول مشايخ صوفيه نيز در مورد معناى اين اسم، مورد بررسى قرار گرفته است.
#«الملك» و مشتقات آن كه به معناى قدرت بر ايجاد و ابداع بوده و در مورد بندگان، به صورت مجازى به كار برده مى‌شود. نويسنده در پى اثبات اين امر است كه هر كس مالك حقيقى را بشناسد، از قيد هواهاى نفسانى رهايى خواهد يافت.
#«الملك» و مشتقات آن كه به معناى قدرت بر ايجاد و ابداع بوده و در مورد بندگان، به صورت مجازى به كار برده مى‌شود. نویسنده در پى اثبات اين امر است كه هر كس مالك حقيقى را بشناسد، از قيد هواهاى نفسانى رهايى خواهد يافت.
#«القدوس» كه به معنى طهارت و تقدس بوده و از جمله آداب ذاكر اين اسم آن است كه نفس خويش را از متابعت شهوات، مال خود را از حرام و شبهات، وقتش را از صرف كردن به بطالت و قلبش را از كدورت و غفلت پاك گرداند.
#«القدوس» كه به معنى طهارت و تقدس بوده و از جمله آداب ذاكر اين اسم آن است كه نفس خويش را از متابعت شهوات، مال خود را از حرام و شبهات، وقتش را از صرف كردن به بطالت و قلبش را از كدورت و غفلت پاک گرداند.
#«السلام»، از جمله اسمايى است كه در قرآن به آن اشاره شده و به معنى سلامت و ايمنى مى‌باشد.
#«السلام»، از جمله اسمايى است كه در قرآن به آن اشاره شده و به معنى سلامت و ايمنى مى‌باشد.
#«الخافض الرافع» كه از صفات فعليه خداوند بوده و در اخبار به آنها تصريح شده است؛ يعنى هر كسى را كه بخواهد، به وسيله انعام كردن مورد تكريم و عظمت قرار خواهد داد و هر كه را اراده كند، به واسطه انتقام، خوار و ذليل مى‌كند.
#«الخافض الرافع» كه از صفات فعليه خداوند بوده و در اخبار به آنها تصريح شده است؛ يعنى هر كسى را كه بخواهد، به وسيله انعام كردن مورد تكريم و عظمت قرار خواهد داد و هر كه را اراده كند، به واسطه انتقام، خوار و ذليل مى‌كند.
#«القابض الباسط» كه علاوه بر روايات، در آيات الهى نيز به آنها اشاره شده است. نويسنده، ضمن بيان كيفيت قبض و بسط، آنها را چنين معنا كرده است كه خداوند، ارواح و اشباح موجودات را در هنگام مرگ گرفته و هنگام زنده شدن آنها، حيات را به آنان اهدا مى‌كند.
#«القابض الباسط» كه علاوه بر روايات، در آيات الهى نيز به آنها اشاره شده است. نویسنده، ضمن بيان کیفیت قبض و بسط، آنها را چنين معنا كرده است كه خداوند، ارواح و اشباح موجودات را در هنگام مرگ گرفته و هنگام زنده شدن آنها، حيات را به آنان اهدا مى‌كند.
#«الرئوف» كه نويسنده معتقد است بيان‌گر شدت رحمت و محبت خداوند نسبت به بندگان خويش مى‌باشد.
#«الرئوف» كه نویسنده معتقد است بيان‌گر شدت رحمت و محبت خداوند نسبت به بندگان خويش مى‌باشد.
#«الصمد» كه معانى مختلفى براى آن بيان شده است از جمله باقى بودن و زوال نيافتن، دائمى بودن، كسى كه غذا نمى‌خورد، كسى كه احساس گرسنگى و نياز نمى‌كند.
#«الصمد» كه معانى مختلفى براى آن بيان شده است از جمله باقى بودن و زوال نيافتن، دائمى بودن، كسى كه غذا نمى‌خورد، كسى كه احساس گرسنگى و نياز نمى‌كند.
#«الحميد» كه صفت مشبهه و به معنى اسم مفعول بوده و بر اين نكته دلالت دارد كه خداوند به واسطه حمد خويش و بندگانش، مورد ستايش است.
#«الحميد» كه صفت مشبهه و به معنى اسم مفعول بوده و بر اين نكته دلالت دارد كه خداوند به واسطه حمد خويش و بندگانش، مورد ستايش است.
خط ۱۰۳: خط ۸۵:
پاورقى‌ها توسط محقق، به ذكر منابع و توضيحات مفصلى در مورد برخى كلمات و عبارات متن اختصاص دارد.
پاورقى‌ها توسط محقق، به ذكر منابع و توضيحات مفصلى در مورد برخى كلمات و عبارات متن اختصاص دارد.


== منابع ==
== منابع مقاله ==




مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[شرح أسماء الله الحسنی للرازي]]
[[شرح أسماء الله الحسنی (جمال‌زاده بوشهری)]]


== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/10765 مطالعه کتاب شرح أسماء الله الحسنی در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]