۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'محمد حسين' به 'محمدحسین'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') |
جز (جایگزینی متن - 'محمد حسين' به 'محمدحسین') |
||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
به هر تقدير، سرگذشت حاجى بابا در ميان نوشته‌هاى موريه تنها كتابى است كه جلب توجه خوانندگان را كرده و هيچ يك از دو سفرنامه او كه اولى به سال 1812م و دومى شش سال بعد چاپ شده و حاوى شرح مسافرت‌هاى وى در ايران، ارمنستان و آسياى صغير است و حتى داستان ديگر به نام حاجى بابا در لندن، كه چهار سال بعد از سرگذشت حاجى باباى اصفهانى (1828م) منتشر شده و در حقيقت ذيل يا جلد دوم كتاب اول است، از حيث طرز انشاء و مهارت در بيان مطلب با آن برابرى نمى‌كند و به واسطه همين فرق فاحش است كه كسانى گمان كرده‌اند كه وى جلد اول را به دستيارى يك تن از ايرانيان و جلد دوم را شخصاً و بدون كمك ديگرى نوشته يا جلد اول داستان، اصلاً به فارسى نوشته شده بود و بعد به انگليسى ترجمه گرديده است. | به هر تقدير، سرگذشت حاجى بابا در ميان نوشته‌هاى موريه تنها كتابى است كه جلب توجه خوانندگان را كرده و هيچ يك از دو سفرنامه او كه اولى به سال 1812م و دومى شش سال بعد چاپ شده و حاوى شرح مسافرت‌هاى وى در ايران، ارمنستان و آسياى صغير است و حتى داستان ديگر به نام حاجى بابا در لندن، كه چهار سال بعد از سرگذشت حاجى باباى اصفهانى (1828م) منتشر شده و در حقيقت ذيل يا جلد دوم كتاب اول است، از حيث طرز انشاء و مهارت در بيان مطلب با آن برابرى نمى‌كند و به واسطه همين فرق فاحش است كه كسانى گمان كرده‌اند كه وى جلد اول را به دستيارى يك تن از ايرانيان و جلد دوم را شخصاً و بدون كمك ديگرى نوشته يا جلد اول داستان، اصلاً به فارسى نوشته شده بود و بعد به انگليسى ترجمه گرديده است. | ||
كتاب حاجى بابا به صورت قصه داستان نوشته شده و نويسنده در تصوير شخصيت‌ها و سرگذشت‌ها به قدر كافى توفيق يافته است. در اين كتاب فتحعلى شاه، «در باطن صوفى و اهل حال و در ظاهر متشرع و اهل قال» با طمع، خست، تجمل دوستى، علاقه شديد به زن‌ها، ميل به شنيدن تملق‌هاى دروغ درباريان و رعايت احتياط به علما، وزير اعظم (ميرزا شفيع) با اندام نحيف و اخلاق كثيف، پسر سبزى فروش اصفهان (حاجى | كتاب حاجى بابا به صورت قصه داستان نوشته شده و نويسنده در تصوير شخصيت‌ها و سرگذشت‌ها به قدر كافى توفيق يافته است. در اين كتاب فتحعلى شاه، «در باطن صوفى و اهل حال و در ظاهر متشرع و اهل قال» با طمع، خست، تجمل دوستى، علاقه شديد به زن‌ها، ميل به شنيدن تملق‌هاى دروغ درباريان و رعايت احتياط به علما، وزير اعظم (ميرزا شفيع) با اندام نحيف و اخلاق كثيف، پسر سبزى فروش اصفهان (حاجى محمدحسین امين‌الدوله) با هيكل درشت و كردار زمخت كه «صندوق‌هاى شاه را از طلا مى انبارد و ظاهراً از خود را هم خالى نمى‌گذارد»، سفير فرانسه (ژنرال گاردن فرستاده ناپلئون)، ميرزا احمق (ميرزا احمد، حكيم باشى‌شاه)، ملك الشعراء (فتحعلى‌خان صباى كاشانى) و ميرزا فيروز (ميرزا ابوالحسن‌خان، ايلچى كبير ايران در دربار انگلستان و پسر خواهر و داماد حاج ابراهيم‌خان كلانتر شيرازى)... همه با مهارت و هنرمندى توصيف شده‌اند. | ||
تفصيل پياده رفتن شاه به قم و اردوى تابستانى او، در چمن سلطانيه و جريان تشريفات سلام عيد نوروز و همه صحنه‌هاى ديگر به خوبى و مطابق واقع نمايش داده شده است. حكايت يوسف ارمنى و خلاص كردن او مريم، نامزد خود، را از قصر سردار ايروان مطلبى است كه حقيقت داشته و اين مطلب را صاحب ديوان، ميرزا تقى على آبادى، با شرح و تفضيل در يك قصه ادبى و خود موريه نيز با كمى اختلاف در جلد دومسفر نامه‌اش ذكر كرده‌اند. | تفصيل پياده رفتن شاه به قم و اردوى تابستانى او، در چمن سلطانيه و جريان تشريفات سلام عيد نوروز و همه صحنه‌هاى ديگر به خوبى و مطابق واقع نمايش داده شده است. حكايت يوسف ارمنى و خلاص كردن او مريم، نامزد خود، را از قصر سردار ايروان مطلبى است كه حقيقت داشته و اين مطلب را صاحب ديوان، ميرزا تقى على آبادى، با شرح و تفضيل در يك قصه ادبى و خود موريه نيز با كمى اختلاف در جلد دومسفر نامه‌اش ذكر كرده‌اند. | ||