۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>') |
جز (جایگزینی متن - ' ....<ref>' به '.<ref>') |
||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
در مقدمه محقق، به نامهاى مختلف كتاب اشاره شده و در مقدمه نويسنده، توضيحات مختصرى درباره موضوع ابواب، داده شده است. | در مقدمه محقق، به نامهاى مختلف كتاب اشاره شده و در مقدمه نويسنده، توضيحات مختصرى درباره موضوع ابواب، داده شده است. | ||
در باب اول، به برخى از كلمات موجز قرآن كريم اشاره و توضيحات مختصرى پيرامون آنها، داده شده است؛ از جمله اين جملات، عبارتند از آيات: '''«ان الذين قالوا ربنا الله ثم استقاموا»'''، '''«لهم الأمن و هم مهتدون»'''، '''«أوفوا بالعقود»'''، '''«و فيها ما تشتهيه الأنفس و تلذ الأعين»'''، '''«فاصدع بما تؤمر»''' و | در باب اول، به برخى از كلمات موجز قرآن كريم اشاره و توضيحات مختصرى پيرامون آنها، داده شده است؛ از جمله اين جملات، عبارتند از آيات: '''«ان الذين قالوا ربنا الله ثم استقاموا»'''، '''«لهم الأمن و هم مهتدون»'''، '''«أوفوا بالعقود»'''، '''«و فيها ما تشتهيه الأنفس و تلذ الأعين»'''، '''«فاصدع بما تؤمر»''' و....<ref>متن كتاب، ص 12 - 17</ref> | ||
از جمله اين كلمات، آيهاى از سوره واقعه در وصف خمر بهشت مىباشد كه فرموده است: '''«لا يصدعون عنها و لا ينزفون»''' و نويسنده معتقد است خداوند در اين آيه، با دو كلمه، تمام معايب خمر را برشمرده است | از جمله اين كلمات، آيهاى از سوره واقعه در وصف خمر بهشت مىباشد كه فرموده است: '''«لا يصدعون عنها و لا ينزفون»''' و نويسنده معتقد است خداوند در اين آيه، با دو كلمه، تمام معايب خمر را برشمرده است.<ref>همان، ص 17</ref> | ||
در باب دوم، كلمات موجزى از پيامبر(ص) فقط نقل شده است، بدون توضيح يا تشريح آنها؛ برخى از اين كلمات عبارتند از: «بپرهيزيد از خضراء الدمن»، «مؤمن از يك سوراخ، دو مرتبه گزيده نمىشود»، «هدايتكننده بر خير، مانند فاعل آن است»، «قلبها بهواسطه گناه، زنگ زده و با استغفار، جلا مىيابد»، «مؤمن، آينه برادرش است»، «اموال خود را با زكات، حفظ كنيد» و | در باب دوم، كلمات موجزى از پيامبر(ص) فقط نقل شده است، بدون توضيح يا تشريح آنها؛ برخى از اين كلمات عبارتند از: «بپرهيزيد از خضراء الدمن»، «مؤمن از يك سوراخ، دو مرتبه گزيده نمىشود»، «هدايتكننده بر خير، مانند فاعل آن است»، «قلبها بهواسطه گناه، زنگ زده و با استغفار، جلا مىيابد»، «مؤمن، آينه برادرش است»، «اموال خود را با زكات، حفظ كنيد» و....<ref>همان، ص 18 - 30</ref> | ||
در باب سوم، كلماتى از خلفاى راشدين، صحابه و تابعين نقل شده است، از جمله: خليفه اول: «قبل از مرگ، آسان و بعد از آن، سخت است»؛ خليفه دوم: «كسى كه شر را نشناسد، در آن مىافتد»؛ خليفه سوم: «با خداوند بهواسطه صدقات، تجارت كنيد» | در باب سوم، كلماتى از خلفاى راشدين، صحابه و تابعين نقل شده است، از جمله: خليفه اول: «قبل از مرگ، آسان و بعد از آن، سخت است»؛ خليفه دوم: «كسى كه شر را نشناسد، در آن مىافتد»؛ خليفه سوم: «با خداوند بهواسطه صدقات، تجارت كنيد».<ref>همان، ص 33 - 34</ref> | ||
كلماتى كه از سه خليفه اول ذكر شده، از تعداد انگشتان دست فراتر نرفته است، اما كلماتى كه از [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] نقل گرديده، بسيار زياد مىباشد؛ بهگونهاى كه فقط از قول ابوعثمان [[جاحظ، عمرو بن بحر|عمرو بن بحر جاحظ]]، فقط صد كلمه قصار و سرشار از حكمت، نقل گرديده است. برخى از كلمات، عبارتند از: «نترس مگر از گناه خود»؛ «اميد نداشته باش، مگر به خداى خود»؛ «مردم به زمان خود، شبيهترند از پدران خود»؛ «شرافتى با سوء ادب نيست» و | كلماتى كه از سه خليفه اول ذكر شده، از تعداد انگشتان دست فراتر نرفته است، اما كلماتى كه از [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] نقل گرديده، بسيار زياد مىباشد؛ بهگونهاى كه فقط از قول ابوعثمان [[جاحظ، عمرو بن بحر|عمرو بن بحر جاحظ]]، فقط صد كلمه قصار و سرشار از حكمت، نقل گرديده است. برخى از كلمات، عبارتند از: «نترس مگر از گناه خود»؛ «اميد نداشته باش، مگر به خداى خود»؛ «مردم به زمان خود، شبيهترند از پدران خود»؛ «شرافتى با سوء ادب نيست» و....<ref>همان، ص 34</ref> | ||
در باب چهارم، كلماتى از ملوك دوران جاهليت نقل شده است. برخى از اين ملوك، عبارتند از: فريدون، منوچهر، پشنگ، افراسياب، طهماسب، كيكاوس، زال پسر سام، رستم فرزند زال، كيخسرو فرزند سياوش، اسفنديار، بهمن فرزند اسفنديار و | در باب چهارم، كلماتى از ملوك دوران جاهليت نقل شده است. برخى از اين ملوك، عبارتند از: فريدون، منوچهر، پشنگ، افراسياب، طهماسب، كيكاوس، زال پسر سام، رستم فرزند زال، كيخسرو فرزند سياوش، اسفنديار، بهمن فرزند اسفنديار و....<ref>همان، ص 48 - 70</ref> | ||
پنجمين باب، در مورد سخنان ملوك و امراى اسلام مىباشد كه برخى از آنها عبارتند از: معاوية بن ابىسفيان، عمروعاص، مغيرة بن شعبه، زياد بن ابيه، احنف بن قيس، عبدالله بن زبير، مصعب بن زبير، عبدالملك بن مروان، حجاج بن يوسف، قتيبة بن مسلم، مهلب بن ابىصفره و | پنجمين باب، در مورد سخنان ملوك و امراى اسلام مىباشد كه برخى از آنها عبارتند از: معاوية بن ابىسفيان، عمروعاص، مغيرة بن شعبه، زياد بن ابيه، احنف بن قيس، عبدالله بن زبير، مصعب بن زبير، عبدالملك بن مروان، حجاج بن يوسف، قتيبة بن مسلم، مهلب بن ابىصفره و....<ref>همان، ص 71 - 94</ref> | ||
در باب ششم، لطائفى از كلمات برخى از وزرا آمده است. افرادى همچون: ابومسلمه خلال، وزير سفاح؛ ربيع بن يونس، وزير منصور؛ ابوعبدالله، وزير مهدى؛ فيض بن ابىصالح، وزير مهدى؛ يحيى بن خالد برمكى و فضل بن يحيى، وزير هارون الرشيد؛ فضل بن سهل، وزير مأمون و | در باب ششم، لطائفى از كلمات برخى از وزرا آمده است. افرادى همچون: ابومسلمه خلال، وزير سفاح؛ ربيع بن يونس، وزير منصور؛ ابوعبدالله، وزير مهدى؛ فيض بن ابىصالح، وزير مهدى؛ يحيى بن خالد برمكى و فضل بن يحيى، وزير هارون الرشيد؛ فضل بن سهل، وزير مأمون و....<ref>همان، ص 95 - 107</ref> | ||
در باب هفتم، گوشههايى از بدايع كتب و سخنان برخى از بلغا و فصحا، آمده است. برخى از ايشان، عبارتند از: عبدالحميد بن يحيى، كاتب مروان؛ اسماعيل بن صبيح، كاتب هارون الرشيد؛ عمرو بن مسعده، كاتب مأمون؛ ابراهيم بن عباس صولى، كاتب معتصم، واثق و متوكل؛ سعيد بن حميد، كاتب مستعين؛ حسن بن وهب، احمد بن سليم؛ ابوعثمان جاحظ؛ ابراهيم نظام؛ ابوالعيناء و | در باب هفتم، گوشههايى از بدايع كتب و سخنان برخى از بلغا و فصحا، آمده است. برخى از ايشان، عبارتند از: عبدالحميد بن يحيى، كاتب مروان؛ اسماعيل بن صبيح، كاتب هارون الرشيد؛ عمرو بن مسعده، كاتب مأمون؛ ابراهيم بن عباس صولى، كاتب معتصم، واثق و متوكل؛ سعيد بن حميد، كاتب مستعين؛ حسن بن وهب، احمد بن سليم؛ ابوعثمان جاحظ؛ ابراهيم نظام؛ ابوالعيناء و....<ref>همان، ص 108 - 117</ref> | ||
در باب هشتم، ظرايفى از كلام فلاسفه، زهاد، حكماء و علما بيان شده است. افرادى از قبيل: ارسطاطاليس، افلاطون، سقراط، لقمان، اسكندر، يحيى بن عدى، قاضى ابويوسف، احمد بن ابىداود، مالك بن دينار، ابن سمّاك، يحيى بن معاذ، شبلى و | در باب هشتم، ظرايفى از كلام فلاسفه، زهاد، حكماء و علما بيان شده است. افرادى از قبيل: ارسطاطاليس، افلاطون، سقراط، لقمان، اسكندر، يحيى بن عدى، قاضى ابويوسف، احمد بن ابىداود، مالك بن دينار، ابن سمّاك، يحيى بن معاذ، شبلى و....<ref>همان، ص 118 - 122</ref> | ||
در دو باب پايانى، كلمات قصار زيبايى از ظرفاء، نوادر و شعرا آمده است. برخى از اين افراد، عبارتند از: مطيع بن إياس، ابوحارث جمين، ابوعبدالله جماز، ابن عايشه قرشى، على بن عبيده ريحانى، محمد بن داود اصفهانى، منصور فقيه مصرى، ابوالفتح كشاجم، امرؤالقيس، زهير، نابغه ذبيانى، اوس بن حجر، بشر بن ابىخازم و | در دو باب پايانى، كلمات قصار زيبايى از ظرفاء، نوادر و شعرا آمده است. برخى از اين افراد، عبارتند از: مطيع بن إياس، ابوحارث جمين، ابوعبدالله جماز، ابن عايشه قرشى، على بن عبيده ريحانى، محمد بن داود اصفهانى، منصور فقيه مصرى، ابوالفتح كشاجم، امرؤالقيس، زهير، نابغه ذبيانى، اوس بن حجر، بشر بن ابىخازم و....<ref>همان، ص 123 - 221</ref> | ||
ویرایش