۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف'
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين') |
جز (جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
'''معجم المعاجم''' اثر احمد شرقاوى اقبال در موضوع علم لغت به زبان عربى است. | '''معجم المعاجم''' اثر احمد شرقاوى اقبال در موضوع علم لغت به زبان عربى است. | ||
مؤلف در اين كتاب سعى كرده كه تمام كتب لغت را كه تا زمان مؤلف نوشته شده است به صورت موضوعى دسته‌بندى و به اختصار معرفى كند. | |||
== ساختار== | == ساختار== | ||
كتاب با مقدمه‌اى از | كتاب با مقدمه‌اى از مؤلف آغاز شده است. متن كتاب حاوى معرفى 1407 كتاب لغوى است كه مؤلف آن را در 9 مجموعه معرفى كرده است. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
مؤلف در مقدمه جمعى از محققين غربى و شرقى كه معاجم عربى را مورد تحقيق و نشر قرار داده‌اند را برمى‌شمارد. سپس از منابعى كه مورد استفاده قرار داده نام مى‌برد. | |||
معاجمى كه در مجموعه‌هاى كتاب ذكر شده به ترتيب عبارت است از: | معاجمى كه در مجموعه‌هاى كتاب ذكر شده به ترتيب عبارت است از: | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
#مجموعه لغات: در اين مجموعه از 397 كتاب لغت نام برده شده كه از آن جمله است:غريب القرآن، لغت القرآن، الوجوه و النظائر فى القرآن، معرب القرآن، غريب الحديث، كتب المصطلحات، كتب اللهجات، كتب النوادر، كتب المعربات، كتب اللحن و التصويب. | #مجموعه لغات: در اين مجموعه از 397 كتاب لغت نام برده شده كه از آن جمله است:غريب القرآن، لغت القرآن، الوجوه و النظائر فى القرآن، معرب القرآن، غريب الحديث، كتب المصطلحات، كتب اللهجات، كتب النوادر، كتب المعربات، كتب اللحن و التصويب. | ||
#مجموعه موضوعات: معجم‌هايى كه بر اساس موضوعات مرتب شده‌اند كه از آن جمله است: كتب خلق الانسان، كتب خلق الفرس، كتب الابل، كتب الوحوش، كتب الحشرات... كه مجموع معاجم اين بخش به 345 كتاب مى‌رسد. | #مجموعه موضوعات: معجم‌هايى كه بر اساس موضوعات مرتب شده‌اند كه از آن جمله است: كتب خلق الانسان، كتب خلق الفرس، كتب الابل، كتب الوحوش، كتب الحشرات... كه مجموع معاجم اين بخش به 345 كتاب مى‌رسد. | ||
#مجموعه قلب و ابدال و ما اشتبه فى كيفية نطقه او صوره خطه: | #مجموعه قلب و ابدال و ما اشتبه فى كيفية نطقه او صوره خطه: مؤلف در اين مجموعه 76 كتاب را برشمرده است. | ||
#مجموعه اشتقاق: كه حاوى 35 كتاب است. | #مجموعه اشتقاق: كه حاوى 35 كتاب است. | ||
#مجموعه معاجمى كه بر حروف بنا شده است: كه خود بر سه شكل هستند، يا بر اساس مخارج مرتب شده‌اند، يا بر اساس حرف آخرشان مرتب شده‌اند و يا بر اساس حروف الفبا مرتب شده‌اند. كه در اين قسم 153 كتاب ذكر كرده است. | #مجموعه معاجمى كه بر حروف بنا شده است: كه خود بر سه شكل هستند، يا بر اساس مخارج مرتب شده‌اند، يا بر اساس حرف آخرشان مرتب شده‌اند و يا بر اساس حروف الفبا مرتب شده‌اند. كه در اين قسم 153 كتاب ذكر كرده است. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
#مجموعه المعانى: كه حاوى 139 كتاب است.ب | #مجموعه المعانى: كه حاوى 139 كتاب است.ب | ||
#مجموعه الاوشاب (پراكنده): كه حاوى 97 كتاب است. | #مجموعه الاوشاب (پراكنده): كه حاوى 97 كتاب است. | ||
#مجموعه الطرائف: | #مجموعه الطرائف: مؤلف در اين مجموعه نيز 40 كتاب را ذكر كرده است. | ||
شرقاوى در ذكر كتابهاى معجم، ابتدا نام كتاب و | شرقاوى در ذكر كتابهاى معجم، ابتدا نام كتاب و مؤلف آن، سپس نام كسانى كتاب را منسوب به اين مؤلف دانسته‌اند ذكر مى‌كند، در ادامه نسخه‌هاى خطى كتاب كه موجود مى‌باشد را بيان مى‌كند و در پايان، اگر كتاب منتشر شده است، نام انتشارات و محل آن را ذكر مى‌كند. به عنوان مثال: | ||
#غريب القرآن: اثر ابى عبدالله محمد بن سلام بن عبيد الله بن سالم جمحى متوفى 231ق است. اين كتاب را [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]] در فهرست، و ياقوت در ارشاد، [[سيوطى]] در البغيه و داودى در طبقات المفسرين به محمد بن سلام جمحى نسبت داده است. | #غريب القرآن: اثر ابى عبدالله محمد بن سلام بن عبيد الله بن سالم جمحى متوفى 231ق است. اين كتاب را [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]] در فهرست، و ياقوت در ارشاد، [[سيوطى]] در البغيه و داودى در طبقات المفسرين به محمد بن سلام جمحى نسبت داده است. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
در آخر كتاب، فهرست معاجم، اعلام و | در آخر كتاب، فهرست معاجم، اعلام و مؤلفين مجهول ذكر شده است. | ||
== منابع مقاله== | == منابع مقاله== | ||