۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
اين تفسير، به لحاظ تاريخى اهميت دارد؛ چرا كه اين اثر به دنبال ظهور تفاسيرى چون لطايف الإشارات قشيرى كه از اركان مهم تفسير عرفانى محسوب مى‌شود و نيز در امتداد حركت غزالى در عرفان، ظهور مى‌يابد. | اين تفسير، به لحاظ تاريخى اهميت دارد؛ چرا كه اين اثر به دنبال ظهور تفاسيرى چون لطايف الإشارات قشيرى كه از اركان مهم تفسير عرفانى محسوب مى‌شود و نيز در امتداد حركت غزالى در عرفان، ظهور مى‌يابد. | ||
در عرائس البيان، نوعى پيوستگى بين ميراث عرفانى گذشته و آثار صوفيانه بعدى، ملاحظه مى‌كنيم. [[روزبهان بقلی، روزبهان بن ابی‌نصر|روزبهان بقلى]] | در عرائس البيان، نوعى پيوستگى بين ميراث عرفانى گذشته و آثار صوفيانه بعدى، ملاحظه مى‌كنيم. [[روزبهان بقلی، روزبهان بن ابی‌نصر|روزبهان بقلى]] در تفسير خود اقوال و نظريات مشايخ عرفان را تا زمان خود جمع و ضبط كرده است و اين خود خدمتى بس بزرگ است. به بيان ديگر مى‌توان گفت اين تفسير در حكم نوعى دايرة المعارف اقوال عرفانى مشايخ اين مكتب است<ref>قاسم‌پور، محسن، ص89</ref> | ||
در يك نگاه كلى تفسير عرائس‌البيان، تفسيرى است بر مذاق صوفيان و در تأييد مكتب عرفانى او. از اين نظر تأويلات او متكلفانه و بعيد است و با تأويل در معناى معهود قرآنى آن -كه اجتناب‌ناپذير است- به كلى متفاوت است. خواننده عرائس البيان قبل از آن‌كه بتواند از آن استفاده تفسيرى ببرد، بايد با اصطلاحات عرفانى، ادبيات استعارى و بيش از حدّ انتزاعى او و تجارب عرفانى روزبهان آشنايى داشته باشد<ref>همان، ص94</ref> | در يك نگاه كلى تفسير عرائس‌البيان، تفسيرى است بر مذاق صوفيان و در تأييد مكتب عرفانى او. از اين نظر تأويلات او متكلفانه و بعيد است و با تأويل در معناى معهود قرآنى آن -كه اجتناب‌ناپذير است- به كلى متفاوت است. خواننده عرائس البيان قبل از آن‌كه بتواند از آن استفاده تفسيرى ببرد، بايد با اصطلاحات عرفانى، ادبيات استعارى و بيش از حدّ انتزاعى او و تجارب عرفانى روزبهان آشنايى داشته باشد<ref>همان، ص94</ref> | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
روش او در اين كتاب چنان است كه نخست آيه را مى‌آورد و پس از آن رأى و گفتار خويش را بيان مى‌كند و سپس به نقل گفتار بزرگان صوفيه مى‌پردازد. | روش او در اين كتاب چنان است كه نخست آيه را مى‌آورد و پس از آن رأى و گفتار خويش را بيان مى‌كند و سپس به نقل گفتار بزرگان صوفيه مى‌پردازد. | ||
آثار عرفانى [[روزبهان بقلی، روزبهان بن ابی‌نصر|روزبهان بقلى]] | آثار عرفانى [[روزبهان بقلی، روزبهان بن ابی‌نصر|روزبهان بقلى]] تداعى‌كننده جهانى پررمز و راز و خيال‌انگيز است. تصور و استنباطى روشن از چنان جهانى - به‌ويژه براى اذهانى نامأنوس با آن زبان و ادبيات - به سادگى ميسر نمى‌باشد؛ زيرا اسلوب بيان و حتى محتواى چنين سخنانى از مقوله حرف‌هاى معمولى نمى‌باشد. بنا به سخن نوه او شرفالدين، درك و فهم سخنانى از اين دست، مستلزم استحضار در علوم باطن و [نيز] وقوف بر اصطلاحات ارباب تحقيق مى‌باشد<ref>همان، 90</ref> . | ||
سبك او در نوشتن غالباً متكى بر فواصل موسيقى موزون و متقابل مى‌باشد و از تكرار كلمات يا جملات و عبارات و گاهى فقرات هم‌اندازه، ايقاعاتى جالب و نغز توليد مى‌كند و غالباً سجعى همانند ريتم موسيقى در اين فواصل به كار مى برد. براى مثال ذيل آيه:''' و بشّر الذين آمنوا و عملوا الصالحات أنّ لهم جنات تجري من تحتها الأنهار... ''' (و كسانى را كه ايمان آورده‌اند و كارهاى شايسته انجام داده اند مژده ده كه ايشان را باغ‌هايى خواهد بود كه از زير [درختان] آن‌ها جوى‌ها روان است) (بقره، آيه 25) چنين گفته است: | سبك او در نوشتن غالباً متكى بر فواصل موسيقى موزون و متقابل مى‌باشد و از تكرار كلمات يا جملات و عبارات و گاهى فقرات هم‌اندازه، ايقاعاتى جالب و نغز توليد مى‌كند و غالباً سجعى همانند ريتم موسيقى در اين فواصل به كار مى برد. براى مثال ذيل آيه:''' و بشّر الذين آمنوا و عملوا الصالحات أنّ لهم جنات تجري من تحتها الأنهار... ''' (و كسانى را كه ايمان آورده‌اند و كارهاى شايسته انجام داده اند مژده ده كه ايشان را باغ‌هايى خواهد بود كه از زير [درختان] آن‌ها جوى‌ها روان است) (بقره، آيه 25) چنين گفته است: | ||