فيض القدير في ما يتعلق بحديث الغدير: تفاوت میان نسخه‌ها

این تلخیص در سال 1321ق، در نجف اشرف به پایان رسیده است<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص8</ref>.

دو جلد بزرگ (به قطع رحلی) از کتاب گران‌سنگ عبقات، پیرامون حدیث غدیر و اثبات تواتر و دلالت آن بر امامت و وصایت حضرت علی(ع) است، که اگر با تصحیح مرسوم امروزی چاپ شود، خود ده‌ها جلد می‌شود؛ لذا به‌خاطر تفصیل فراوان، آن‌گونه که باید و شاید مورد استفاده و بهره‌برداری نبود. به این خاطر شیخ عباس قمی این دو جلد را تلخیص کرد و آن را فيض القدير في ما يتعلق بحديث الغدير نامید<ref>ر.ک: میرشریفی، سید علی، ص40</ref>.

محدث قمی که در امر تألیف، تصنیف و تلخیص ذوق خاص و ید طولایی داشت، این کتاب را به‌نحوی بسیار جالب و ابتکاری خلاصه نمود، که قابل تحسین و ستایش است. جلدین غدیر عبقات به‌طوری تلخیص شده که تقریبا از مزایای اصل، چیزی کاسته نشده و انسجام و پیوستگی مطالب به‌نحوی است که اگر کسی قبلا از چگونگی وضع کتاب مطلع نباشد و آن را مطالعه نکرده باشد، به‌هیچ‌وجه حس نمی‌کند که تلخیص از کتاب دیگر است. البته کار محدث قمی تنها تلخیص نیست، بلکه برخی از فصول و ابواب و مطالب کتاب را مقدم و مؤخر کرده و آن را با گزینش زیبا و جالب تنظیم و از نو پایه‌ریزی کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

گرچه فيض القدير کتابی است کلامی، آن‌هم در مبحث امامت، لیکن علاوه بر علم کلام، تحقیقات بسیار ارزنده درباره علوم گوناگون، از قبیل: تاریخ، تفسیر، رجال، تراجم، حدیث، لغت، صرف، نحو و... که به‌گونه‌ای با مسئله مورد بحث ارتباط داشته‌اند، به چشم می‌خورد و هرکس فراخور حال خود از آن بهره می‌گیرد و نفع می‌برد. کسی که کتاب را مطالعه می‌کند، چون محور بحث امامت است، مسئله امامت و خلافت برای او مبرهن و روشن می‌شود، لیکن اگر مفسر باشد، شم تفسیری‌اش افزون می‌شود؛ اگر مورخ باشد، روش تحقیق و تحلیل در تاریخ را می‌آموزد؛ اگر رجالی باشد، طریقه تتبع و تفحص در علم رجال را فرامی‌گیرد<ref>ر.ک: همان</ref>.

در تصحیح، بسیاری از مطالب کتاب و موارد مبهم آن با اصل عبقات‌ الأنوار و نیز خلاصة العبقات مقابله شده و مآخذ و منابع اکثر مطالب در پانوشت ذکر شده است. در اکثر موارد کتاب، برای توضیح بیشتر، عناوین مناسبی، با الهام از اصل عبقات، در میان علامت، بر اصل کتاب افزوده شده که استفاده از آن را آسان‌تر و سهل‌تر نموده و نیز بر زیبایی کتاب افزوده است. در سراسر کتاب رعایت امانت مد نظر بوده و دقیقا مراعات شده است و حتی کمترین اضافه و تغییر و توضیح در میان علامت کروشه آمده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

# یکی از ویژگی‌های این کتاب، کثرت منابع و مآخذ آن است؛ به‌طوری که بسیاری از منابع آن هنوز هم پس از صد سال به چاپ نرسیده است؛ لذا بهتر بود برای نشان دادن عظمت کار مؤلف، فهرست منابع و مآخذ در آخر آن ضمیمه می‌شد<ref>ر.ک: همان</ref>.

تقریبا تمام پاورقی‌های این کتاب از جلد غدیر کتاب ارزنده «خلاصة العبقات» سید علی میلانی نقل شده است<ref>مقدمه کتاب، ص24</ref>.